Kazakistan'da yarın seçimler yapılacak

Kazakistan'da halk yarın parlamentonun alt kanadı olan 77 sandalyeli meclisin yeni üyelerini belirlemek üzere sandık başına gidecek.Seçimler, ülkenin demokrasi alanında ilerlemesi açısından önemli bir sınav olarak görülüyor. Aralık'ta 13'üncü bağımsızlık yıldönümünü kutlayacak Kazakistan halkının seçimlere ilgisinin büyük olması bekleniyor. Yürütmenin yasama içinden çıkmadığı Kazakistan'da, “yasama organı”nın (parlamento) alt kanadını oluşturan meclisin temel görevi, genelde hükümetin hazırladığı kanun tasarılarını inceleyip gerekli gördüğü değişiklik ve düzenlemeleri yaparak, parlamentonun üst kanadı senatoya göndermek. Kazak meclisinin 77 üyesinden 10'u bir seçim çevresine bağlı olmadan merkez kontenjanından seçiliyor. Bu 10 koltuk, partilerin ülke genelinde aldıkları oya göre paylaştırılıyor. 67 koltuk ise 14 eyalet ile özel statülü başkent Astana ve Almatı'da bulunan 67 seçim çevresi için ayrılmış durumda. Meclisteki 77 üyelik için 623 aday yarışacak. Seçimlere 12 siyasi parti 10 liste ile katılırken, seçim çevrelerinde toplam 370 bağımsız aday meclise girmek için çaba harcayacak. Adayların yüzde 83'ü erkek, yüzde 17'si kadınlardan oluşuyor. 49 milletvekili yeniden aday olurken, 26 gazeteci meclise girmeye çalışacak. Adayların yüzde 76'sını Kazaklar, yüzde 17'sini Ruslar, yüzde 4'ünü Ukraynalılar ve kalanlarını diğer haklar oluşturuyor. Komünist Partisi Kazakistan'ın Demokratik Seçimi ile, Vatandaş Partisi Ziraatçılar Partisi ile blok oluşturarak, ortak listeyle seçime gidiyorlar. Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev'in desteklediği ve geçen yıl yerel meclis seçimlerini açık farkla kazanan Otan (Vatan) Partisi'nin çoğunluğu elde etmesi bekleniyor. Nazarbayev'in büyük kızı Dariga Nazarbayeva'nın geçen yıl siyasete atılarak kurduğu Asar (Dayanışma) Partisi seçim kampanyasının en aktif partisiydi. Asar'ın yarınki seçimlerden Otan Partisi'nin ardından ikinci, çok eşbaşkanlı ılımlı ana muhalefet Ak Jol (Ak Yol) partisinin üçüncü olarak çıkması bekleniyor. Seçimlerde ilk üç sırayı alması beklenen Otan, Asar ve Ak Jol partilerinin üçü de kendini “merkez sağ” eğilimli olarak tanımlıyor.Elektronik oy verme yönteminin ilk kez uygulanacak ve seçim öncesi siyasi partilerin daha aktif kampanya yürütmüş olması, bu seçimleri önceki seçimlerden ayıran belirgin özellikleri oluşturuyor. Seçmen yaşı 18 olan 15 milyon nüfuslu Kazakistan'da 8 milyon 200 bin kadar kayıtlı seçmen 10 bin sandıkta, 1056 “Saylav” (seçim) adı verilen elektronik oy verme cihazının bulunduğu terminallerde oy kullanacak. Seçimlerden önce ülke içinde ve dışında tartışma yaratan, özellikle “hile karıştırmaya daha müsait” olduğu gerekçesiyle muhalefetin karşı çıktığı, iktidarın ise “hile karıştırmanın önünde engel” olarak gördüğü elektronik oy verme yöntemi “Saylav”, 14 eyalet merkezi ile Almatı ve Astana kent merkezlerinde seçmenlerin yüzde 10'una hizmet edecek. Elektronik oy verme işleme, bir Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi ülkede ilk kez “pilot” olarak uygulanacak. Kamuoyu yoklamaları, katılım oranının en az yüzde 60 olacağını gösteriyor. Meclis seçimlerinin, 2009'da AGİT dönem başkanlığına aday olmak istediğini bildiren Kazakistan için demokrasi sınavı niteliği taşıdığı belirtiliyor. Seçimleri 1029 uluslararası gözlemci izleyecek.�