Kavgadan uzak duruyorlar

Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor

Kavgaya neden olabilecek konu ise Türkiye’nin NATO ülkelerini kapsayacak füze savunma sistemini desteklemekte tereddüt etmesi ve birliğin kılavuzluğunu yapacak yeni “stratejik bağlama” itiraz etmesi.

Füze kalkanı planları için NATO üyelerinin tümünden destek kazanmaya çalışan Obama yönetimi, bunu kısmen Ankara’nın topraklarına radar sistemi yerleştirilmesine olan itirazını etkisizleştirebilmek için yaptı.

TÜRKİYE’NİN İTİRAZI VAR

Türkiye, füze savunma sisteminin İran’a karşı iki taraflı bir Türk-ABD girişimi değil, NATO’yu kapsayan bir proje olması halinde itirazlarını çekebileceğini belirtti. ABD Savunma Bakanı Robert Gates, bu ay içinde yaptığı açıklamada Türkiye’ye baskı yapmadıklarını ancak “ABD'nin müttefiklerinden biri olarak Ankara'yla görüşmelerini sürdürdüklerini” söyledi.

İki ülke zirve öncesinde herhangi bir çatışma yaşamamak için üst düzey görüşmelerini artırıyor. Washington’daki bazı yetkililer Türkiye’nin füze kalkanı planına razı olacağını ve iki ülke arasındaki ilişkilerin daha fazla yıpranmasının önüne geçeceğini umduklarını ifade etti. Yetkililer aynı zamanda, konunun nasıl sonuçlanacağının henüz kesin olmaktan çok uzak olduğunu ve tartışmanın çözümlenmediğini bildiklerini belirtti.

Füze savunma sistemine NATO üyelerinin vereceği destek, Rusya’yla yapılacak işbirliği adına gerekli olan ilk adımın atılması anlamına da geliyor. Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in de katılımıyla 19-20 Kasım tarihlerinde düzenlenecek Lizbon zirvesinin önemli hedeflerinden biri Moskova’yla işbirliğinin sağlanması.

ABD, birlik üyeleri içinde NATO komutası kurulması ve füze savunması için oluşturulacak kontrol sistemi için büyük destek aldığını belirtti. Ancak Washington ilgilenmesi gereken Türkiye’nin öne sürdüğü itirazlar var. Bunlar arasında sistemin tüm Türk topraklarını koruması ve İsrail’le istihbarat paylaşımı yapılmaması da var.

TÜRKİYE’NİN ONAYI GEREKİYOR

Radar sisteminin kurulabileceği alternatif ülkeler arasında Bulgaristan ve Romanya da bulunuyor. Ancak NATO mevzuatında geçerli olan oybirliği kuralı ABD’yi füze kalkanı sistemini NATO’nun resmi projesi haline getirebilmek için Türkiye’nin onayını almaya muhtaç bırakıyor.

Yetkililer, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin (AB) görüşmelerde kullandığı dil ve NATO’nun komuta yapısındaki reforma itiraz ettiğini belirtti. Ankara ayrıca, NATO'nun İran ve Suriye’yi birer tehdit olarak görmemesi konusunda ısrar ediyor.

Füze kalkanı tartışmaları ABD-Türkiye ilişkilerinde yaşanan zorlu yılın ardından geldi. ABD, Haziran ayında Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nde yapılan oylamada Türkiye’nin İran ekonomik yaptırımlarına 'hayır' oyu vermesinden hoşnut kalmamıştı.

"US and Turkey clash looms over Nato" başlıklı makaleden derlenmiştir.