Karekodda yarın kaos var

İlaç Takip Sistemi (İTS) kapsamında Mayıs ayı içinde başlatılan karekod uygulaması gereği, firmalara karekodsuz ilaçları 1 Haziran'a kadar değiştirmeleri için tanınan süre bugün sona eriyor. Yarından itibaren eczaneler, karekodu bulunmayan ilaçları vatandaşlara veremeyecek.

Türk Eczacıları Birliği (TEB) Genel Sekreteri Özgür Özel, İlaç Takip Sistemi uygulamasının 16 Mayıs'ta başlatıldığını, 17 Mayıs'tan itibaren de vatandaşların ilaçlarına ulaşamadığını ya da eczanelerde uzun süre beklemek zorunda kaldığını söyledi.

Yaşanan sıkıntılardan ötürü, ilaç firmalarına karekodsuz ilaçları değiştirmeleri için tanınan sürenin bugün sona ereceğini anımsatan Özel, yarından itibaren ilaç temininde yeni bir “kaos” yaşanacağını iddia etti. Özel, karekodu bulunmayan eski tip diye tabir ettikleri ilaçları, yarından itibaren hastalara veremeyeceklerine dikkati çeken Özel, şunları kaydetti:

Her 2 ilaçtan 1'inin karekodu yok

“Bugün eczanelerde bulunan her 2 ilaçtan birinin karekodu bulunmamaktadır. Yani, eczane stoklarının yüzde 50'si karekodsuz ilaçlardan oluşmaktadır. Üstelik ilaç firmaları, 15 gün içerisinde karekodlama işleminin tamamlanacağı taahhütünde bulunmuşlardı. Oysa aylar geçmesine rağmen hala bir çok ilacın karekodu bulunmuyor. Malesef, yarından itibaren eczanelerimize gelen hastalarımız, reçetelerinde yazan her iki ilaçtan birini alamayacaklar.”
Reçetenin bölünemediği için tüm ilaçların aynı eczaneden temin edilmesi gerektiğini vurgulayan Özel, “Bir reçetede dört ilaç bulunduğu ve eczanelerde raflardaki ilaçların yarısının karekodsuz olduğu hesaplandığında, hastanın reçetesindeki tüm ilaçlarının karekodlu olması mucizedir” dedi.

TEB olarak, hem bakanlık düzeyinde hem de konunun diğer muhataplarıyla, 16 Mayıs'ta uygulamaya giren İlaç Takip Sistemi ile ilgili görüşmeler yaptıklarını, çözüm önerilerini ve taleplerini içeren dosya sunduklarını anlatan Özel, “Bu süreçte Danıştay da bizim haklılığımızı onaylayarak, karekodsuz olarak üretilmiş ilaçların 1 Hazirandan sonra hastalara verilemeyecek olmasına ilişkin Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı genelgelerdeki ilgili hükümlerin yürütmesini durdurdu” dedi.

Özel, bunun “eski tip ilaçların da yeni tip denilen” karekodlu ilaçlarla birlikte verebileceği anlamına geldiğini ifade ederek, şöyle devam etti:

“Ancak, Sayın Sağlık Bakanı yaptığı açıklamada, karekodu olmayan ilaçların 1 Haziran tarihinden itibaren 'kusurlu ürün' sayılacağını, hastalara verilmesi durumunda ise SGK tarafından geri ödemesinin yapılmayacağını belirtti.
Diğer yandan karekodlu olarak üretilmiş ve eczanelere verilmiş pek çok ilacın da üretici firma tarafından Sağlık Bakanlığı'na İTS bildirimi hala yapılmamıştır. Nitekim 24 Mayıs tarihinde İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü'nce, 786 kalem ilacın karekodunda tutarsızlık ve kayıt dışılık bulunduğu bizzat ilan edilmiştir.

Öte yandan, karekodlu ilaçların ambalajlarındaki karekodların okunamadığı durumlar da yaşanmaktadır. Yeşil kart, yurt dışı sigortalıları ve provizyon sistemi olmayan kurumlar için gerekli düzenlemelerin tamamlanmamış olduğu görülmektedir. Bu kapsamdaki hastalara ilacın nasıl verileceği açıklanmış değildir. Son olarak, Medula Provizyon Sistemi'ndeki aksamalar devam etmekte, İlaç Takip Sistemi'nde kesintiler olmaktadır.”

Yeni düzenleme talebi

Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı genelgeye göre, eczanelerde bulunan karekodsuz ilaçların, firmaların sorumluluğunda 1 Haziran'a kadar geçici karekodlar ile etiketlenmesi gerektiğini anımsatan Özel, firmaların bu sorumluluklarını yerine getirmeyerek, geçici karekodlama işlemlerini büyük oranda gerçekleştirmediklerini söyledi.

Birlik olarak İlaç Takip Sistemi'ni desteklerini vurgulayan Özel, sistemdeki aksaklıkların giderildikten sonra uygulamaya geçmesini istediklerini belirtti. Özel, “Ancak sistem, sorun olduğu bilinerek yürütülmeye başlandı. Bizler, yarın bir kez daha eczanelerimizde hastalarımızla karşı karşıya geleceğiz. Önceden tedbir almak yerine, uygulama hayata geçiriliyor ve sorunun yaşandığı göründüğü anda erteleme yapılıyor. İTS, bundan önce 3 kez ertelenmişti” diye konuştu.

Özel, eczanelerde yaşanacağını öngördükleri sıkıntılardan ötürü herhangi bir sorumluluk almayacaklarını ifade ederek, açıklamasına şöyle devam etti:

“Çünkü eğer eczane stoklarının yüzde 50'sini oluşturan karekodsuz ilaçların bedeli ödenmez ise, bunların hepsi eczaneler tarafından ecza depolarına iade edilecektir. Bu konuda yurt genelindeki 52 eczacı odasına bildirim yapıldı. Maalesef, bu uygulama halkımızın ilaca ulaşmasını engelleyecektir.

Bakanlık ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Danıştay kararına uygun yeni bir düzenleme yapılmalı ve karekodsuz ilaçlar, 01 Ocak 2011'e kadar, şimdi olduğu gibi hastalarımıza verilebilmelidir. Aksi halde, bu durumdan en çok vatandaşlarımız zarar görecekler.”

Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü, İlaç Takip Sistemi (İTS) başladığından bu yana “karekodlu” üretilerek eczanelere verilen ürünlerle ilgili, sisteme kaydedilmeme veya kayıt tutarsızlığı tespit edilen ilaç listesini firmalara yayınladığı bir duyuruyla iletmişti.

Genel Müdürlüğün “http://www.iegm.gov.tr” adresinden “İlaç firmaları için önemli duyuru” başlıklı bölümde yer alan listede, kayıt tutarsızlığı oluşan 786 kalem ilaçta toplamda 31 bin 866 adet kutuda, firmalarca kaydı yapılmamış 878 kalem ilaçtan da toplam 80 bin 826 adet kutuda hataya rastlandığı bildirimi yapılmıştı.