KaragÖz günümüzde

TOÇEV Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu, 27 Kasım'dan bu yana Turgut Özakman'ın ‘‘Karagöz'ün Dönüşü'' adlı oyununu sahneliyor. Ancak bayramdan bayrama hatırladığımız geleneksel sahne sanatlarımızın üçünü bir araya toplayan oyun, Şeker Bayramı süresince Feshane Festival Sarayı'nda sahnelenecek. Biz de TOÇEV Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu'nun Genel Sanat Yönetmeni ve oyundaki rolüyle modern Hacivat, Vural Buldu ile konuştuk.

TOÇEV (Tuvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı), maddi yetersizlikleri nedeniyle okuyamayan ve çalışmak zorunda kalan çocukları okutmayı, tahsil hayatları süresince onlara maddi ve manevi destek sağlamayı hedefleyen bir vakıf. Yaklaşık altı yıl önce şu an TOÇEV Başkanı olan Ebru Yarcan tarafından kurulan vakfın sloganı ise ‘‘Sevgiden doğan kudret''. TOÇEV, dört öğrenci ile başlattığı bu çalışmayı şimdilerde Türkiye geneline yayılmış 700 kadar öğrenci ile devam ettiriyor. Sadece çocukların eğitimi ile ilgilenmekle kalmayıp onların sosyal yaşantılarını da geliştirmeyi amaçlayan vakıf bu amaçla geçen sene TOÇEV Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu'nu kurmuş. Topluluğun ilk oyunu ‘‘Karagöz'ün Dönüşü'' 27 Kasım'dan beri Akatlar'daki Açı İlköğretim Okulu'nda sergileniyor. Ama ‘‘Karagöz'ün Dönüşü'' adlı oyun, Şeker Bayramı süresince, yani cumartesi, pazar ve pazartesi günleri Feshane Festival Sarayı'nda sahnelenecek. Bundaki amaç hem Ramazan'da öne çıkan Karagöz-Hacivat gösterilerine farklı bir yorum getirebilmek, hem de oyunu daha çok insana ulaştırarak TOÇEV'e daha fazla katkıda bulunabilmek.

1948’den günümüze

‘‘Karagöz'ün Dönüşü'' Turgut Özakman'ın 1948'de yazdığı bir oyun. Oyunda Karagöz günümüze gelir ve arkadaşı Hacivat'ı eski günlere geri götürmek ister. Ancak Hacivat artık zengin bir işadamıdır ve ‘‘Ben artık bir işadamıyım. Böyle olmak istemedim ama devir böyle, uymak gerek'' diyerek Karagöz ile eski günlere dönmek istemez. Karagöz'e tek sahip çıkan ise, eski Hacivat yeni işadamı Cemal Abdi'nin kızıdır.

Oyunu, tiyatrodan ama daha çok Adile Naşit'li, Münir Özkul'lu eski komedi filmlerinden tanıdığımız Şemsi İnkaya yönetmiş. Müzikleri, hemen hemen her çocuk oyununda ismini görmeye alıştığımız Alper Maral hazırlarken, kostüm ve dekoru ise Ayşen Aktengiz tasarımlamış. Vural Buldu, oyunda emeği geçen herkesin bu projeye tamamiyle profesyonel ama bir o kadar da amatörce yaklaştıklarını söylüyor. Çünkü, başta Turgut Özakman olmak üzere, ne oyunun yönetmeni Şemsi İnkaya, ne oyuncular, ne koreografiyi yapan Melih Çardak, ne de ekipteki diğer çalışanlar kendileri için bir kazanç beklememişler. Bugüne kadar 20'ye yakın oyun sahnelediklerini söyleyen Buldu, tüm oyunlardan elde edilen gelirin tamamına yakın bir kısmının (dışarıdan kiralanan ışık ve ses sistemleri ve bu sistemleri kullanan teknik personele yapılan ödemeler hariç) TOÇEV'e aktarıldığını belirtiyor.

Unutulmaya yüz tutan, ilgisizliğimiz nedeniyle ancak bayramdan bayrama, o da birkaç yerde, hatırlanan geleneksel sahne sanatlarımızı yeniden canlandıran oyunda, geleneksel gölge oyununun son temsilcilerinden Hayali Taceddin Diker'in yaklaşık 20 dakikalık bir Karagöz-Hacivat gösterisi de var. Ayrıca oyunda Pişekar ve Kavuklu gibi Ortaoyunu tiplerinden örnekler de bulabilirsiniz. Anlatıcı da bir nevi meddah işlevi üstleniyor.

Kısaca oyun, ‘‘kırmızıda dur, yeşilde geç'' gibi doğrudan mesajlar içermediği gibi, çocukları eğlendirecek ‘‘ayı amca, ördek teyze'', ‘‘aman oyuncu düştü, çocuk düştü'' gibi güldürü unsurlarına da sahip değil. ‘‘Karagöz'ün Dönüşü'', Vural Buldu'nun deyişiyle, ‘‘toplumumuzun yozlaşmasını ve bu yozlaşmayı yaşarken kaybettiğimiz, ihtiyacımız olan değerlerden ve yakamızı bırakmayan değersizliklerden'' söz ediyor. Ancak, ‘‘ana fikir de amma ağırmış, çocuk bundan ne anlar'' demeyin. Çünkü Vural Buldu, en azından çocuklara tiyatroya nasıl girileceğini, nasıl oyun seyredileceğini, nerede durulucağını ve tiyatrodan nasıl çıkılacağını öğrettiklerini söylüyor.

Adile-Selim Naşit Salonu

TOÇEV Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu ‘‘Karagöz'ün Dönüşü'' adlı oyunu her haftasonu Açı İlköğretim Okulu'nda sahneliyor. Okulun mevcut salonunu küçük bir tadilat ile 150 kişilik çok modern bir oda tiyatrosuna dönüştüren TOÇEV, Açı İlköğretim Okulu'nun da izniyle bu salona ‘‘Açı İlköğretim Okulu Adile Naşit-Selim Naşit Tiyatro Salonu'' adını vermiş. Salonun açılışı ise oyunun gala günü olan 27 Kasım'da yapılmış.

Oyunun biletleri şu an yalnızca Açı İlköğretim Okulu'ndan alınabiliyor ama isterseniz telefonla rezervasyon da yaptırabilirsiniz. Bilet fiyatı 2.5 milyon TL.

Oyun, 8 Ocak Cumartesi ve 9 Ocak Pazar saat 14.00'te, 10 Ocak Pazartesi ise 14.00 ve 16.00'da sahnelenecek. Feshane gösterimlerinde bilet fiyatı 2 milyon TL.

Feshane Festival Sarayı, Eski Feshane Yolu, Defterdar Durağı, Eyüp. Tel: (0212) 501 73 26

Açı İlköğretim Okulu, Zeytinoğlu Cad. Yeşilay Sok. 4/A, Akatlar. Tel: (0212) 325 84 00 (9 hat)

TOÇEV, Birlik Sok. Akyıldız Sitesi, A Blok Daire 19, 1. Levent. Tel: (0212) 282 89 16

Karagöz

’ün Dönüşü

Yazan: Turgut Özakman

Yöneten: Şemsi İnkaya

Dekor-Kostüm: Ayşen Aktengiz

Müzik: Alper Maral

Koreografi: Melih Çardak

Işık Reji: Cengiz Özdemir

Oyuncular: Hilmi Erdem (Anlatıcı), Hakan Bilgin (Karagöz), Vural Buldu (Cemal Abdi-Hacivat), Faruk Güncan (Uşak), Özlem Çakar (Kız), Emrah Akşık (Delikanlı), Suna Dizdar (Anne)

1 saat 10 dakika, tek perde.