Karadeniz’de mangolu başarı! İlk duyduğunda alay edenler şimdi eğitime katılıyor

BİRKAÇ yıl önce yağmurun eksik olmadığı, fındığıyla nam salmış Ordu’da 25 farklı çeşit tropik meyve yetiştirilecek hatta bu meyveler kadın kooperatifleri tarafından marmelat ve reçele dönüştürülecek desek herhalde buna kimse inanmazdı. Kayserili Buket Çelik Karademir üniversitede geldiği bir daha da ayrılmadığı Ordu’da bu hayalini hayata geçirdi. Tıbbi aromatik bitkileri de çalışmalarına dahil eden Karademir şu anda çok sayıda üreticiye eğitim veriyor, hazırladığı projelerle bu ürünleri tüm Türkiye’ye ve dünyada daha geniş pazar alanı bulabilmesi için çalışmalar yapıyor.

Çiftçi bir aileden gelen ve tarım tutkusunu mesleği haline getiren iki çocuk annesi Karademir’in hikâyesi Kayseri’de başlamış: “Doğma büyüme Kayseriliyim. Babam memur ancak İç Anadolu’da buğday, arpa tarlalarımız var. Dedelerimin de mesleği çiftçilik. Geleceğin tarımda olduğu bizim ailede çok eskiden fark edilmiş bir şeydir. Bu öngörüyle ailem beni ziraat mühendisliğine yönlendirdi. Ben de çiftçi çocuğu olarak aileme ve ülkeme faydalı olmak için ziraat mühendisi olmayı çok istedim.

SON TERCİHİMDİ

Ama Ordu Üniversitesi benim için sürpriz oldu. Çünkü üniversite sıralamasında son tercihimdi. Kader resmen beni Ordu’yla buluşturdu. İlk yıl hiç alışamadım. Kayseri soğuk bile olsa her zaman güneşlidir. Ama Ordu’nun kapalı ve yağmurlu havası psikolojik olarak insanı olumsuz etkiliyor. Yıllar içerisinde Ordu’ya çok alıştım ve çok sevdim. Ordu Üniversitesi ilk olarak ziraat mühendisliği bölümüyle kurulmuş. Bu sebeple çok iyi hocalar ve çok iyi bir eğitim vardı. Burada kendi alanımda bir şeyler yapabileceğimi düşündüm. Mezun olduktan sonra Ordu’dan gitmek istemediğimi ve burada tarımla ilgili bir şeyler yapmak istediğimi fark ettim. Yine kendi üniversitemde yüksek lisans yaparken eşimle tanıştım.”

ESKİDEN TEK ÜRÜN FINDIKTI

Ordu’da ziraat anlamında yapılacak çok iş olmasına rağmen fındık dışında bir üretim olmadığı için ziraat mühendisi olarak iş bulmakta zorlanmış: “Eskiden burada tek üretilen ürün fındıktı. Bununla ilgili Ziraat Odaları’nda danışmanlar vardı. Bunun dışında ziraat mühendisi olarak alanımız dardı. Yüksek lisansta tarımda genetik çalıştığım için üniversitede öğretim üyesi olmaya karar verdim ve doktora yapmak için girişimlerde bulundum. Tam bu planımı hayata geçirecekken Ordu Büyükşehir statüsüne geçti. Parklar ve Bahçeler Müdürlüğü’ne ziraat mühendisi arandığını duydum ve burada göreve başladım.”

İŞTE ARADIĞIM FIRSAT

TARIMI ve sahada olmayı çok seven Karademir 5 yıl kadar park ve bahçeler müdürlüğünde çalışsa da aradığı özgür ortamı burada da bulamamış. “İstediğim şeyleri hayata geçiremiyordum. Bu yüzden sıkıntı yaşıyordum” diyen Karademir istediği çalışma ortamını Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Hilmi Güler’in göreve gelmesiyle bulmuş: “Güler tüm belediye personeliyle tek tek mülakat yaptı. Çalışanların potansiyelini anlamak ve nerelerde ne gibi faydalar sağlayabileceklerini anlamak istiyordu. O görüşmede planlarımı, kafamdakileri anlattım. Olmazı oldurtmayı severim, değişik şeyler denemeyi, çalıştığım sürece bir şeylere fayda sağlamayı isterim. Daha sonra Başkanımız Güler’le birlikte Ordu’da ne gibi farklı şeyler yapabileceğimizi düşündük. İklim değişikliğine karşı adımlar atmaya karar verdik. Karadeniz’de tropik bitkiler yetişip yetişmeyeceğini denemeye karar verdik.”

Bu kararın ardından hem tıbbi aromatik bitkiler hem de tropik bitkilere yoğunlaştıklarını ifade eden Karademir, bir yıla yakın bir zamanda tüm Türkiye’deki fidancılarla, yetiştiricilerle ve uzmanlarla görüşmelere başlamış. Karadeniz’e hangi meyvelerin uygun olacağını ve nasıl yetiştirilebileceğini planlamış.

KARADENİZ İNSANI GÖRMEDEN İNANMAZ

Karadeniz insanının yapısını biliyorum bazı şeyleri görmeden asla inanmaz. Bu yüzden başta Karadeniz’de tropik bitki yetiştirmemiz alay konusu olmuştu ama şimdi nereden fidan alabiliriz biz de deneyelim diyen onlarca kişi var. Karadeniz’de bir ilk olduk. Diğer şehirlere de örnek olacağımızı düşünüyoruz.

ORDU’NUN RAKIM FARKI

BUKET Çelik Karademir Ordu’nun çok farklı rakımlarda ilçeleri olduğunu bunun da iklimsel anlamda tarımda büyük fark yarattığını anlatıyor: “Yaylalarımızda kendiliğinden tıbbi aromatik bitkiler yetişiyor. Biz şimdi bunlardan 16 tanesini profesyonel olarak yetiştirmeye başladık. Harika sonuçlara ulaştık. Tıbbi aromatik bitkilerin maddi anlamda geri dönüşü çok yüksek. Nisan sonunda eken bir çiftçi ekim gibi hasat edip ürününü paraya dönüştürebiliyor. Hiç ilaçlama kullanılmayan bir alan. Şimdi 5 ilçede tıbbi aromatik ürünler üretilmesi için proje başlattık. Üretici bu ürünlere alışsın diye belediye fidan veriyor ve yetiştirdikten sonra da alım garantisi veriyor. Ordu artık fındık dışında da tarımda söz söyleyen bir şehir olacak.

KADINLARDAN PEPİNO MARMELATI

Kadın kooperatifi ile birlikte pepino bahçesi kurduk. Bu çok şifalı bir meyve. Şimdi onun marmelatını ve reçelini yaptık ve seri üretime geçtik. Ordu’nun damak zevkine uygun ürünleri buldukça tropik ürünlerin üretiminin daha da artacağını düşünüyorum.”

HERKESE KOMİK GELDİ

Örtü altında yetiştirebileceğimiz çok sayıda tropik meyve olduğunu gördük. İklimlendirdiğimiz tam donanımlı bir sera kurduk. Türkiye’den ve dünyadan 25 çeşit bitki denedik. İlk başta tabii herkese çok komik geldi. ‘Karadeniz’de mango mu yetişir saçmalamayın’ dediler. Ama mango -5’e kadar dayanabilen bir meyve. Ordu ise 0 derecenin altına düşmeyen bir şehir. Ayrıca Türkiye’de sevilen marketlerde satılan bir ürün. Bu tip ürünlerin maddi olarak Ordu’ya büyük kazanç sağlayacağı bir gerçek.

Passiflora

ÜRETİCİLER İHRAÇ ETSİN İSTİYORUZ

Mangoyu bu anlamda çok önemsiyoruz. Ayrıca ejder meyvesi, passiflora, guava, avakado, kamkat, pepino gibi çok sayıda meyve yetiştirmeye başladık. Örneğin passiflorayı kapalı alanda değil açıkta yetiştirdik başarılı sonuçlar aldık. Biz bu ürünlerden verim alıyoruz, üreticilerin bunu yaymasını daha da büyütmesini istiyoruz. Şu anda üreticilere eğitimler veriyoruz. Duyanlar merkezimize geliyor, nasıl yaptığımızı gösteriyoruz. Biz üreticinin bu ürünleri bizden görüp ihracata başlamasını arzu ediyoruz.