Şenol COŞKUNER / İSTANBUL
Oluşturulma Tarihi: Ocak 04, 2010 00:00
Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, Kopenhag İklim Zirvesi’nde, ‘İklim büyük bir banka olsaydı, zengin ülkeler onu çoktan kurtarmışlardı’ diyerek neler olup bittiğini özetlemişti.
Küresel ısınmanın tehdit ettiği ülkelerden Türkiye’de pek fazla ciddiye alınmıyor ama bir araştırma ısının somut biçimde yükseldiğini gösteriyor. Karadeniz ise beklendiği gibi soğuyor.
ULUSLARARASI Kıbrıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mete Tayanç, 1950-2004 yılları arasında Türkiye genelinde ortalama sıcaklığın 0.25 derece arttığını saptadı. 100 yıllık değişimin Türkiye ortalaması ise 0.46 derece. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Uluslararası Paneli IPCC’nin 2007 raporuna göre ise dünyada ortalama sıcaklık artışı 0.7 derece.
52 istasyondan tam 54 yılın ortalamaları
TÜBİTAK desteğiyle Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki 52 meteoroloji istasyonunun 54 yıllık (1950-2004) dönemi kapsayan sıcaklık ve yağış verilerini kullanarak, “Türkiye’de Güncel Veri Bankası ile İklim Değişikliğinin İncelenmesi” başlıklı araştırma yapan Prof. Dr. Mete Tayanç, 2008’de tamamladığı projenin önemli noktalarını şöyle açıkladı:
Anti sera etkisiyle1960-93 arası serindi
“Türkiye’de 1960’ların başından 1993’e kadar serin bir dönem sürdü. Filipinler’deki Pinatubo yanardağı 1991’de faaliyete geçince 1992-93’te birçok bölgede oldukça düşük sıcaklık değerleri oluştu. Anti-sera etkisi gösteren parçacıkların stratosfer tabakasına ulaşması neticesinde, yatay hareketlerin bulunduğu bu atmosfer tabakasında birkaç yıl etkili olarak kalabildi. Bu durum da güneş radyasyonunun yüzeye ulaşmasını engelleyerek bir dereceyi bulan sıcaklık düşüşleri yaşanmasına neden oldu.
7 bölgeden 5’i ısındı Karadeniz ise soğudu
1993’ten sonra sıcaklık artışı başladı. 2000-2002 döneminde bu artış tavan yaptı. Yaz aylarında ülkemizi etkileyen ısı dalgalarıyla rekor seviyede yüksek sıcaklıklar kaydedildi. Bölgesel olarak yapılan incelemede, Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden beşi ısındı. Marmara Bölgesi’nde bir değişimin olmadı, Karadeniz Bölgesi ise, 1970’li yıllardan itibaren 0.2 derece soğudu. Karadeniz Bölgesi’nin yıllık toplam yağışlarında 30-40 milimetreye varan bir artma oldu.”
* Küresel ısınmanın en ağır darbe vurduğu bölgelerden Antarktika’da yeni bir araştırma başlatıldı. Kaspersky Commonwealth Antarktik Araştırma grubundan 8 kadın araştırmacı, kayak ve kızaklarla bu ‘buz ülkesi’nde 900 kilometre sürecek zorlu bir araştırma için, Patriot Hills’deki kutup istasyonunda (üstte) çalışmalarına başladı.