Kar Edirne'den girdi
Güncelleme Tarihi:
Güneydoğu bölgesi sellerle boğuşurken kar Edirne'den Türkiye'ye giriş yaptı. Küresel ısınma nedeniyle 1900 ile 1940 yılları arasındaki yağışın 7 katı 1990 ile 2000 yılları arasında meydana geldi. Uzmanlar yağış artışına küresel ısınmanın yol açtığını belirtiyor. Aşırı yağışlar da en çok çarpık kentleşmenin olduğu yerlerde su baskınlarına, ölümlere ve maddi hasara neden oluyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ve Afet Yönetim Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, sel ihbarları yapabilecek şekilde donatılmış ve görevlendirilmiş bir teknik kurum olmadığı sürece taşkın ve baraj selleri de dahil olmak üzere seller nedeniyle kayıpların yaşanmaya devam edeceğini bildirdi.
Yurt genelinde meydana gelen yağışlar ve sel felaketiyle ilgili konuşan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, küresel ısınmanın, yağış şiddetinde kesin olarak büyük artışlara neden olduğunu söyledi.
Böylece artık şiddetli yağışların, kuru su kanallarını veya küçük çayları, gürül gürül akan tehlikeli sel sularına dönüştürebildiğini anlatan Prof. Dr. Kadıoğlu, plansız ve bilinçsiz yerleşimler ile yanlış arazi kullanımı sonucu, sellere daha fazla maruz kalındığını kaydetti.
“DOĞAL AFETLERİN SAYISI 7 KAT ARTTI”
Son yıllarda Türkiye'nin de aralarında bulunduğu tropiklerin dışındaki ülkelerde, gök gürültülü sağanak yağışlardan dolayı şehirlerdeki ani sellerin sayısı ve şiddetinde de artış gözlendiğini anlatan Prof. Dr. Kadıoğlu, bunun, hızla artan çarpık yerleşim bölgelerinde afete dönüşebildiğini dile getirdi.
Haziran 1990'da Trabzon'da, Mayıs 1991 Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Ağustos 1982'de Ankara ve çevresinde, Temmuz 1995'te Senirkent'te, Ağustos 1998'de Trabzon Sürmene-Köprübaşı-Beşköy'de görülen sellerin bunlardan bir kaçı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Kadıoğlu, şöyle konuştu:
“Türkiye'de seller, sahipsiz afetlerden biridir. Bu nedenle de ülkemizde şehir selleri ile ilgili yeterince istatistiki bilgi mevcut değildir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl ortalama olarak 140 kişi sellerden ölmektedir. Bu ölümlerin yarısı otomobillerin içinde olmaktadır. Türkiye'de ise daha çok sel yataklarına yerleşmiş, bu bölgelerde yaşayan, sel için gerektiği gibi uyarılmayan ve sel sularında yürüyen insanlar daha çok ölmektedir.”
“NEHİR YATAKLARINDAKİ SELLERDE ÖLÜMLER HIZLA ARTIYOR”
Devlet Su İşleri'nin (DSİ), bu güne kadar yaptığı 578 baraj ve gölet ve benzeri yapılarla, ülkemizdeki akarsu sellerinin (taşkın) önlenmesinde büyük başarı sağladığını dile getiren Prof. Dr. Kadıoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Taşkın yıllıkları incelediğinde Türkiye genelinde 1956-1997 yılları arasındaki onar yıllık dönemlere göre, nehirlere bağlı olan sel sayısı azalırken, ölüm sayısı ve maddi zararlar hızla artıyor. Diğer bir deyişle, ülkemizde dere yataklarına müdahale ve yerleşimler, barajların getirdiği yararlardan daha fazla zarar veriyor.”
“MODERN ANLAMDA SEL VE FIRTINA UYARISI YAPILMIYOR”
Gelişmiş ülkelerde doğru arazi kullanım politikaları, hidro-meteorolojik gözlem ağları, meteoroloji radarı, otomatik yağış istasyonları ile doğru ve erken tahminler yapılabildiğini belirten Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, zamanında yapılan uyarılar ile can ve mal kayıplarının en aza indirgenebildiğini anlattı.
Ülkemizde ise meteorolojik sel gözetleme ve uyarıları ile su kaynakları yönetiminin doğru dürüst yapılamadığını iddia eden Prof. Dr. Kadıoğlu, şöyle devam etti:
“Çünkü ülkemizde sel tahmini için gerekli olan yağış miktarını Devlet Meteoroloji İşleri Müdürlüğü (DMİ), akışa geçen yağış miktarını ise Devlet Su İşleri (DSİ) ölçmektedir. Diğer bir deyişle, Türkiye'de meteorolojik gözlemler DMİ, DSİ ve Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİEİ) gibi ayrı ayrı kamu kurumları tarafından yapılıyor ve veriler anında paylaşılıp değerlendirilemiyor. Bu dağınık yapı, büyük kaynak israfı ile birlikte sel ve benzeri afet uyarılarının gereği gibi yapılamamasına neden oluyor.
Şu an ülkemizde hizmet veren az sayıdaki her yağış istasyonunun verileri gerçek zaman aralığında merkeze aktarılamamakta. Bu arada dere ve nehirlerdeki suyun debilerini ölçmek için eskiden işletilen birçok 'Akım Gözlem İstasyonları' da gereksiz nedenlerle kapatılmış. Bu nedenlerden dolayı, selleri önceden tespit edip kamuyu bilgilendirecek ve barajlardaki suyu yönetecek 'Sayısal Taşkın Modellerini' de içeren 'Erken Uyarı Sistemleri' gerektiği gibi mevcut değildir.”
“KRİZ YÖNETİMİNDEN RİSK YÖNETİMİNE GEÇİLMELİ”
Seller ile mücadelede bütünleşik bir bakış ve bir sistem dahilinde kriz yönetiminden, risk yönetimine geçilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Kadıoğlu, Türkiye'de seller ile mücadelede acilen zihniyet değişimine gidilmesi çağrısında bulundu.
Son bir kaç gündür ülkemizde yaşanan sellerin depremden başka afetlerin de ülkemiz için bir tehdit olduğu gerçeğini yalın şekilde ortaya koyduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kadıoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:
“Ülkemizde de meteorolojik koşulları izleyerek, sel ihbarları yapabilecek şekilde donatılmış ve görevlendirilmiş bir teknik kurum olmadığı sürece taşkın ve baraj selleri de dahil olmak üzere seller nedeniyle daha çok kayıplara uğrayacağız.”
TRAKYA BEYAZA BÜRÜNDÜ
Balkanlar üzerinden gelen soğuk ve yağışlı hava Trakya’yı etkisi altına aldı. Dün gece başlayan kar yağışı sonucu Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli beyaza büründü.
Hava sıcaklığının gece sıfırın altına düştüğü Edirne'de saat 01.00 sıralarında kar yağışı etkisini gösterdi. Saat 02.00 sıralarında başlayan yoğun kar yağışı bu sabah da devam etti. Kar kalınlığı 3 santimetreyi buldu. Karayolları ve belediye ekipleri dün geceden itibaren yollarda tuzlama ve küreme çalışmalarına başladı.
Tekirdağ’da bu sabah saatlerinde başlayan karla karışık sağanak yağış, kara dönüştü. Yüksek kesimlerde kar kalınlığı bir saat içinde 15 santimetreyi buldu. Tekirdağ Meteoroloji Müdürlüğü yetkilileri hava sıcaklığının en yüksek 0, en düşük sıfırın altında 2 derece olduğunu belirtti.
Kırklareli’nde de sabaha karşı başlayan kar yağışı hayatı olumsuz etkiledi. Kar kalınlığı Kırklareli’ne bağlı Dereköy ve Demirköy’de 15 santimetreyi buldu. Kırklareli Meteoroloji Müdürlüğü yetklileri sıcaklığın en yüksek 2 en düşük ise sıfırın altında 4 derece olduğunu belirterek don olaylarına karşı uyardı. Bu sabah saat 04.00’ten itibaren Demirköy merkez ve Demirköy’e bağlı 15 köye elektrik verilemediği belirtildi.
Karayolları ekipleri Kırklareli, Edirne ve Tekirdağ’da kapalı yolun olmadığını ve çalışmalarına devam ettiklerini bildirdi.