Kanseri akıllı ilaçlar yenecek

Çağımızın amansız hastalığı kanser tam anlamıyla dize getirilememekle birlikte ‘akıllı mermiler’ denilen yeni ilaçlar umut veriyor.

Amerikan Time Dergisi'nin son sayısındaki habere göre, 2000'lerde çare bulunulacak denilen kansere karşı mucize ilaçlara henüz ulaşılamadı, ancak uzmanlar bu savaşta müthiş gelişmelere imza attı. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi ‘Gleevec’ adlı kanser ilacını 2.5 ay inceledikten sonra geçen hafta onayladı.

Gleevec'in özellikle geleneksel tedaviye direnen kan kanserini dize getirmede pozitif sonuçlar verdiği ve karın kanserine karşı denenmekte olduğu açıklandı. Oregon Sağlık Bilimleri Üniversitesi ve Novartis'ten araştırmacıların raporuna göre, en yüksek dozda Gleevec verilen 51-53 kan kanseri hastasında hafif yan etkiler gözlenirken, bu hastalığa yol açan genetik deformasyon 7 hastada tamamen yok oldu.

AKILLI MERMİLER

Kanserli tümörleri besleyen kılcal damarları bloke edici ('angiogenesis') ve ‘akıllı mermiler’ denilen Gleevec gibi ilaçlar bilim çevrelerini umutlandırdı. Son 30 yılda 4 milyar dolar harcanmasına ve Gleevec benzeri 50 ilacın araştırılmasına karşın sonuç alınamadı. Bunun üzerine uzmanlar kanserle mücadeleye yaklaşımı gözden geçirdiler.

BİZ NEREDE HATALIYIZ

Amerikan Klinik Onkoloji Derneği'nin geçen hafta geleneksel toplantısı öncesinde toplanan ve önde gelen bilim adamları San Francisco'da buluşup, ‘Biz nerede hata yapıyoruz?’ diyerek yaklaşımlarını mercek altına aldılar. Sonuçta değerlendirme hatası yaptıklarını farkettiler.

Geleneksel kemoterapi tedavisi hem kanserli, hem sağlıklı hücreleri yok ediyordu. Halbuki tümörün kılcal damarlarının kandan beslenmesini bloke eden ilaç tedavisi ise kanserle savaşta yeni bir sayfa açıyor. Kanserin moleküler gelişiminin daha derinlemesine anlaşılmasıyla ‘akıllı mermiler’ denilen ilaçların yolunu açtı.

BÜYÜK UMUT IŞIĞI

Kanser tedavisine hastanın verdiği tepki, tümörün ne kadar zamanda küçüldüğü veya tamamen yok olmasıyla değerlendiriliyordu. Birkaç gün veya hafta tümör izleniyor ve tepkiye bakılıyordu. Son zamanlarda anlaşıldı ki kanser tedavisine yanıtta birkaç haftadan daha uzun süre tanınmalıydı. Tümörler yerine tümörleri besleyen kılcal damarları hedef alan Gleevec gibi ilaçlar birkaç haftada değil birkaç ay sonra ancak sonuç veriyordu. Uzmanlar yeni ilaçlarla birlikte kanserin tanımının da bir gün değişebileceğini ve kronik kalp hastası gibi tedavisinin mümkün olabileceğini belirtiyorlar.

Kanserde aşı umudu

Akciğer kanseri aşısı ‘GVAX’, ikinci derecedeki klinik denemelerinde de etkili bulundu ve akciğerle rektum kanseri tedavisinde umut verdi. Aşı, vücudun bağışıklık sistemini uyararak kanser hücrelerini öldürmesini sağlıyor. 22'si ileri derecede, 8'i akciğer kanserinin başlangıç döneminde olan 30 hastada denenen aşı, hastaların yüzde 18'inde kanser tümörlerinin yok olmasına veya yarı yarıya küçülmesini sağladı. Akciğer kanserinin, küçük hücre ve küçük olmayan hücre (genellikle sigara tiryakilerinde görülüyor) diye iki farklı şekilde oluşup yayıldığını belirten araştırmacılar, her iki tür akciğer kanserine de değişik şekilde tedavi uygulandığını kaydetti. Kanser aşısının, her iki tür akciğer kanserinde de etkili bulunduğu bildirildi. Aşı ile ilgili olarak Stanford Üniversitesinde yapılan bir başka klinik araştırmada, değişime uğratılmış bağışıklık sistemi hücreleri, rektum kanseri hücrelerine karşı kullanıldı. Kanserin ileri döneminde bulunan 12 hastanın 4'ünde aşının etkili bulunduğu açıklandı. İki denekte ise, hastalık 6 ay süreyle belli bir düzeyde tutulabildi.