Kamu malına zararın cezası 12 yıla kadar hapis

Yasa dışı gösterilerde ortaya çıkan kamu malına zarar verme suçu, genellikle kaldırım taşlarının sökülmesi, otobüs duraklarının yıkılması, dükkanların camlarının kırılması, otobüslerin yakılması gibi eylemler şeklinde işleniyor.    �

İstanbul ve Diyarbakır'da yaşanan izinsiz Nevruz kutlamalarında İstanbul'da çok sayıda otobüs, metrobüs, tarmvay ve durağa zarar verildi. Diyarbakır'da da GSM operatörlerinin mobil baz istasyonları yakıldı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, nevruz kutlamaları sırasında yaklaşık 1 milyon 80 bin liralık zarar verildiğini bildirdi. Diyarbakır'daki olayda da GSM firmalarının zararının 2,6 milyon lira olduğu açıklandı.

12 yıla kadar hapis

Türk Ceza Kanunu'nda (TCK), “mala zarar verme” suçu, 151, 152 ve 153. maddelerde düzenleniyor. 151. maddenin ilk fıkrasında mala zarar verme suçunun tanımı yapılıyor. Buna göre, başkasının taşınır veya taşınmaz malının kısmen veya tamamen yıkılması, tahrip edilmesi, bozulması, veya kullanılamaz hale getirilmesi mala zarar verme suçunu oluşturuyor. Bu suçu işleyen kişi, mağdurun şikayeti üzerine 4 aydan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılıyor.

TCK'nın 152. maddesinde ise bu suçun işlenişiyle ilgili 7 ağırlaştırıcı neden sayılıyor. Bu göre, mala zarar verme suçunun, kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında, yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her türlü eşya veya tesis hakkında, devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerede olursa olsun, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında, sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında, grev veya lokavt hallerinde işverenlerin veya işçilerin veya işveren veya işçi sendika veya konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında, siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında, sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak işlenmesi halinde, fail hakkında 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası veriliyor.
Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre de mala zarar verme suçunun, yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle, radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak işlenmesi halinde, verilecek ceza iki katına kadar artırılıyor.

Buna göre, yasa dışı eylemlerde kamu malına zarar verenler hakkında 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası veriliyor. Suçun, yakıcı madde kullanarak işlenmesi halinde faillere verilecek ceza iki katına çıkarılarak, 2 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası olarak uygulanıyor.

“Polise karşı gelenlere ayrı bir suçtan daha ceza verilebilir”

İstanbul Kültür Üniversitesi Ceza Hukuku Öğretim Üyesi Prof. Dr. Durmuş Tezcan, TCK'da mala zarar verme suçunu işleyenlere 4 aydan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezası verildiğini belirtti.

Mala zarar verme eyleminin kamu malına karşı yapılması halinde cezada artırıma gidildiğini söyleyen Tezcan, bu eylemleri yapanların 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmalarının öngörüldüğünü anımsattı.

Prof. Dr. Tezcan, “Kamu malına yakarak zarar verme durumunda, bu eylemleri yapanlar 2 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası alabilirler. Bu suçlar, 12 yıla hapis cezası verilen suçlardır” dedi.

Bu suça, birden fazla yerde katıldıkları ve aynı suçu işledikleri tespit edilen kişilerin eylemlerinin zincirleme suç şeklinde değerlendirileceğini ifade eden Tezcan, bir de zincirleme suç nedeniyle cezanın artırılacağını kaydetti.

Olaylarda, kamu malına zarar vermenin yanı sıra polise karşı gelenler hakkında da ayrı bir suçtan daha ceza verilebileceğini anlatan Tezcan, bu kişiler hakkında, kamu görevlisine görevini yaptırmama suçundan da ayrı bir dava açılabileceğini bildirdi.

TCK'ya göre, kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişinin, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırıldığını belirten Tezcan, suçun, silahla ya da var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, verilecek cezanın yarı oranında artırılacağını ifade etti.

Teczan, yasa dışı eylemlere katılan göstericilere, kamu malına zarar verme suçundan verilecek cezaların yanı sıra bu suçtan da ceza verilebileceğini dile getirdi.

“Cezalar epey ağır”

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adem Sözüer de mala zarar verme suçunun kamu malına yönelik işlenmesi durumunda cezanın ağırlaştırılarak 6 yıl hapse kadar çıktığını, yakarak, yakıcı ve patlayıcı madde kullanarak kamu malına zarar verilirse bu cezanın iki katına kadar artırıldığını hatırlattı.

Sözüer, “Örneğin molotofkokteyli atıp mala zara verilmesi durumunda 12 yıl hapis cezası verilebilir. Görüldüğü üzere cezalar epey ağır. Önemli olan bu cezaları etkin olarak uygulamak. Bu yapılmadan, cezaları orantısız ve gereksiz yere artırmak sakıncalı olur” diye konuştu.