Kafa vuruşunda ALS riski
Güncelleme Tarihi:
21 Haziran Dünya ALS Günü nedeniyle Hürriyet’e konuşan Türk Nöroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Uluç, uzun yıllar profesyonel düzeyde futbol oynayan ve topa çok fazla kafa vuran futbolcularda bu hastalığın daha sık görüldüğünü söyledi.
TÜRK Nöroloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Uluç, ALS hastalığını ve belirtilerini anlattı.
21 Haziran Dünya ALS Günü nedeniyle açıklamalar yapan Prof. Dr. Uluç, Hürriyet’e şunları söyledi:
“ALS, beyin ile omurilikte yer alan ve istemli kasları kontrol eden motor sinir hücrelerinin geri dönüşümsüz kaybına yol açan ilerleyici bir hastalık. Genellikle vücudun bir tarafında daha fazla ortaya çıkar.
İLK BELİRTİ KAS SEYİRMESİ VE KRAMP
Sık görülen belirtiler vücudun farklı bölgelerinde kas seyirmeleri ve kramplar, yürüme güçlüğü ve düşmeler, günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma, ince el becerilerinde ilerleyici etkilenmeye bağlı çatal bıçak kullanmada, yazı yazmada zorlanma, merdiven çıkmada zorlanma. Hastalığın ileri evrelerinde konuşma ve yutma güçlüğü, çiğneme güçlüğü, beslenmede zorlanma, nefes darlığı, hava açlığı görülür. Öte yandan, hastalık vücudun tüm kaslarını etkilemez. Örneğin hastaların barsak-idrar kontrolü, cinsel fonksiyonları korunur, göz kasları etkilenmez.
SİGARA İÇMEK RİSK FAKTÖRÜ
Ortalama 40 ila 60’lı yaşlarda başlar ve hastalığın görülme ihtimali yaşla birlikte artar. 65 yaşından önce erkeklerde biraz daha fazla saptanmakla birlikte, 70 yaşından sonra cinsiyet farkı ortadan kalkar. Olası risk faktörlerinden biri de sigara içmek. Bu risk, menopoz sonrası kadınlarda daha yüksek. Uzun yıllar profesyonel düzeyde futbol oynayan ve topa daha fazla kafa vuran futbolcularda demans ve ALS gibi hastalıkların daha sık görüldüğü ortaya konmuş durumda.”
TÜRKİYE’DE 8 BİN ALS HASTASI VAR
Trakya bölgesi ve Antalya’da yapılan çalışmalarda hastalık sıklığının yüz binde 7 civarında olduğu tespit edildi. Türkiye’nin güncel nüfusu düşünüldüğünde toplam olarak 8 bine yakın ALS hastası olduğu öngörülebilir. Her yıl yeni tanı alan hasta sayısı ise 1500 ila 3 bin arasında değişiyor. Hastaların yaklaşık yüzde 10’unda genetik geçiş söz konusu iken, geri kalan hastalarda hangi neden veya nedenlerin hastalığa yol açtığı bilinmiyor.
İNGİLTERE PREMİER LİGİ KILAVUZ YAYINLADI
İngiltere Profesyonel Futbol Federasyonu bu riski azaltmak için önlemler aldı ve 2021/2022 sezonu için İngiltere Premier Liginde ‘Kafa Vuruşu Kılavuzu’ yayınlandı. Her ne kadar hastalığın ilerlemesini yavaşlatan, yaşam süresini uzatan ilaçlar olsa da, ALS’nin şu aşamada henüz kesin bir tedavisi bulunmuyor.