Kadınlar haklarını mücadeleyle kazandı

Ancak bu, Tanzimat’tan beri süren kadın mücadelesinin bir sonucuydu. Bu uzun süreçte Nezihe Muhittin ve arkadaşları tarafından 16 Haziran 1923’te ‘Kadınlar Halk Fırkası’ da hayli etkili oldu. Ancak kadınlar, karar alma mekanizmalarında hâlâ yok denecek kadar az.

TÜRK kadını, dün, seçme ve seçilme hakkının verilmesinin 75’inci yıldönümünü muhelif törenlerle kutladı. Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Selma Aliye Kavaf, beraberindeki heyetle birlikte Anıtkabir’i ziyaret etti. Kavaf, Atatürk’ün mozolesine çelenk koyduktan sonra Misak-ı Milli Kulesi’nde Anıtkabir Özel Defteri’ni imzaladı. Kavaf, deftere şunları yazdı:

“Büyük Atatürk, Türk kadınları olarak seçme ve seçilme hakkına kavuşmamızın 75. yıl dönümünde büyük bir coşkuyla huzurunuzdayız. Biz Türk kadınları 5 Aralık 1934 tarihinde birçok ülkeden önce bize tanınan seçme ve seçilme hakkının değerinin bilincindeyiz. İşaret ettiğiniz çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmak için eşit katılım ve eşit temsil hedefine, toplumun tüm kesimlerince verilecek ortak mücadele sonucunda ulaşılabileceğimiz gerçeğinden hareketle çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürmekteyiz.”

Temsil oranı düşük

TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilişinin 45. yıldönümü dolayısıyla yayınladığı mesajda, kadınların toplumsal sorunlarının çözümü için en etkin yolun, siyasete katılmaları olduğunu söyledi.  Meclis’te yüzde 9.1 olan kadın milletvekili sayısını yükseltmeli dilediklerini vurgulayan Şahin, “24 Mart 2009’da faaliyete başlayan Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonumuzun başarılı çalışmalarını takdirle karşılıyorum” dedi.

Erdoğan: Şiddete hayır

Başbakan Tayyip Erdoğan da mesajında, “Türkiye artık, siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel hayatın her alanında sesini duyuran güçlü kadınlarıyla da geleceğe güvenle bakmaktadır. Bu, Cumhuriyetimizin başarısıdır” dedi. Kadınların sosyal, ekonomik ve siyasi hayata daha çok katılımını sağlamak için, eğitimin üzerinde durduklarını belirten Erdoğan, hükümetin öncelikli hedeflerinden birinin de kadınların toplumsal statüsünün yükseltilmesi, sosyal ve ekonomik hayatta maruz kaldıkları ayrımcılığın, kadınlara yönelik şiddetin ortadan kaldırılması olduğunu vurguladı.

NEZİHE MUHİTTİN

Feminizmin ilk temsilcilerinden

1889’da doğan Nezihe Muhittin, İstanbullu aydın ve varlıklı bir ailenin kızıydı. Evde eğitim gördü. 1909’da fen dersi öğretmeni olarak çalışmaya başladı. İttihat ve Terakki Kız Sanayi Mektebi, Selçuk Hatun Sultanisi müdürlüğü yaptı, maarif müfettişi olarak çalıştı. 1911’de ilk romanını yayımladı. 1913’te Türk Hanımları Esirgeme Derneği’ni kurdu. Kadınlık üzerine yazılarını Hanımlara Mahsus Gazete’de Zekiye imzasıyla yayımladı. 1924’te çıkardığı Türk Kadın Yolu Dergisi, yayınlandığı 18 sayı boyunca Türk feminizmi için bir forum oluşturdu. 1930 yılında köşe-sine çekilmek zorunda kalan Nezihe Muhittin, 15 kadar roman yazdı. İki kez evlendi. 1958’de yaşamını yitirdi.

Kadınlar Halk Fırkası kapatılmıştı

TÜRK kadın hareketi Osmanlı döneminde, 1870’lerde başladı. İlk mücadele toplum içinde yer elde etme ve toplumsal hakları kullanmada eşitlik üzerineydi. Yirminci yüzyıl başlarında ise feminist kadınların sayısı bir hayli artı. Kadınlar üniversite eğitimi ve memuriyet gibi haklar elde ettiler. 1917’de, İslam dünyasında ilk kez Osmanlı İmparatorluğu’nda tek eşlilik kararı alındı. Sırada oy hakkı vardı. Bu sırada Türk kadını Nezihe Muhittin’le tanıştı. Belki de feminizmi ilk kez tam anlamıyla anlatan Nezihe Muhittin ve çevresindekiler, 16 Haziran 1923’da “Kadınlar Halk Fırkası”nı kurdular. Amaçları önce seçme ve seçilme hakkı, sonra iktidardı. Ancak, devlet, kadınların siyasette temsil hakkı olmadığı için partinin kurulmasına izin vermedi. Bunu üzerine bir cemiyet etrafında birleşen feministler, Türk Kadınlar Birliği’ni kurdular.  1926’dan itibaren haklarını  almaya başlayan Türk kadınına, 5 Aralık 1934’te genel seçimlere katılma seçme ve seçilme hakkı verildi.

İlk kadın milletvekilinin TBMM’ye girmesinin ardından, Türk Kadınlar birliği kendini feshetti.

Kadınlar Atatürk’e şikâyete gitti

İZMİRLİ kadınlar, Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilmesinin 75. yılı nedeniyle Cumhuriyet Meydanı’nda bir araya geldi. Yaklaşık 500 kadın, Atatürk heykeli önüne, “Şikâyet mektubu” bıraktı. İzmirli kadınlar, Atatürk’n ölümünden sonra Türkiye’de kadına verilen önemin ve değerin azaldığını belirterek, sorumlulardan şikâyetçi oldu.

Antalya’da da Cumhuriyet Meydanı’ndaki Atatürk Anıtı önünde toplanan kadınlar, yağmur altında çelenk koyup saygı duruşunda bulundu.