Kadında 32 erkekte 37

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Evlilik Danışma Merkezi 1995'ten beri görev yapıyor. O günden beri merkeze bin 700 başvuru yapıldı. Merkezin müdavimlerini, mahkemeden önce şansını son bir kez denemek isteyen çiftler oluşturuyor.

Evliliği içinden çıkılmaz bir hale getiren koşulları düzeltmek, artan beklentileri ve neredeyse yok olan hoşgörüyü normale çevirmek mümkün. Sorunlardan bunalan çiftlerin mahkemeden önce başvurabilecekleri uzmanlar var: Evlilik ve aile terapistleri. Mucize beklememek kaydıyla, danışmanlık, evliliği ve kişileri yenileyebiliyor.

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde 1995'te kurulan Evlilik Danışma Merkezi EDAM'ın yöneticisi psikiyatrist Dr. Armağan Y. Samancı, 1995-1998 arasında merkezin faaliyetlerini ele alan bir araştırma yaptı. ‘‘Evlilik ve Terapisi 1998’’ başlıklı bu araştırmada merkeze, evlilik ya da ilişki sorunlarıyla gelen bin 200 başvuru arasından örnekleme yöntemiyle seçilen 45'i kadın, 79 başvuru değerlendirildi.

Çiftlerin büyük bölümü çocukluk dönemine uzanan sorunlarla içiçe yaşıyor. Dr. Samancı, örnekleme yöntemiyle seçilen 45 kadından yüzde 65'inin çocukluk çağında aile düzenlerinin bozulduğunu, sorunlu ailelerden gelen kadınların bir bölümünün yine sorunlu evliliklerle karşı karşıya kaldığını söylüyor. Erkekler arasından, çocukluk çağında aile düzeninin bozuk olduğunu ifade edenlerin oranı ise yüzde 26.

Dr. Armağan Y. Samancı, bu araştırmada, bütün grup göz önüne alındığında, kadınlarda 32, erkeklerde 37 yaşın, evlilik için riskli yaş olarak ortaya çıktığını belirtiyor:

‘‘Risk, kadın için 8.5, erkek için 8.8. Eğer çiftlerin eğitim seviyeleri yakınsa, evlilikte uyumsuzluğu eşit olarak yaşıyorlar. Evlilik öncesi daha çok sorunla karşı karşıya kalmış kadınlar, evliliklerinde de psikolojik dengelerini daha kolay yitiriyor. Kadında ilaç, erkekte alkol kullanımı daha yaygın. Evliliğinde mutsuz kadın, daha çok cinsel sorun yaşıyor. Evlilikte çoğu tezlerin aksine, ekonomik durum ile uyumsuzluk arasında hiç bir doğru orantı kurulamıyor.’’

Bir evlenelim de görelim

Dr. Samancı, evlilik terapisinin işlevinin henüz iyi anlaşılmadığından ve çiftlerin en son çare olarak kendilerine başvurmasından şikayetçi. Dr. Samancı, eşlerin, terapiden fayda görmedikleri zaman, boşanmayı tek çare olarak gördüklerini belirterek, şöyle yorumluyor:

‘‘Biraz tesadüfi. Yani işin içinde bir nebze kadere boyun eğmek de var. Bir çok insan, 'Evlenelim de görelim' düşüncesiyle hareket ediyor. Aşık olmak çok bilinçaltında işleyen bir mekanizma.’’

Dr. Samancı'nın, evlilik terapisini son çare olarak gören çiftlere bir mesajı var: ‘‘Önce, yakın çevrenizden iyi örnekler seçin, danışın. Yaramıyorsa, böyle bir merkeze başvurmanın vakti gelmiş demektir. Yeter ki, bizden mucize beklemeyin. Türkiye'de çiftler, sorunlar çözüldüğü zaman, evliliklerini devam ettirmek istiyor. Çifti, evliliği kurtarmaya veya daha kolay bir boşanmaya sevketmek değil, problemi çözmeye angaje etmek önemli. İstersem, çiftlerin evliliklerini kurtarabilirim. Ama evlilikleri kurtarmak, bireyleri kurtarmak veya mutluluklarını sağlamak anlamına gelmeyebilir.’’

6 yıllık evli genç kadın anlatıyor

Birbirimizi öldürebiliriz

26 yaşında, 6 yıllık evli. 5 yaşında bir kızı var. Eşi 33 yaşında. Ev hanımı. Evlilik Danışma Merkezi'yle ilgili bilgileri hastanenin yakınlarında asılan billboardlarda görmüş. Evliliğini şöyle anlatıyor:

‘‘Biz iki düşmanız evin içinde. Birbirimizin her şeyi, suç ve kabahat. Eşim çocuk sahibi olmak istemedi. Ben istedim. O çocuğun her tür davranışına karşı çıkmaya başladı. Ağlamayacak, yaramazlık yapmayacak. Çocuk yüzünden problemlerimiz başladı. Şu anda birbirimize katlanamıyoruz. Birbirimizi öldürebiliriz. Buraya gelebilmek için 2.5 yıldan beri mücadele veriyorum. Eşim, yardıma ihtiyacı olmadığını düşünüyor. Artık beni sevdiğine inanmıyorum. Ben de onu sevdiğimden emin değilim. Belki biz bu evliliği yürütmek için yanlış yolları seçtik. Bunun cevabını bulmak için buradayım. Çocuğum, bütün olanlardan etkileniyor. Onun için de randevu aldım. Buraya bir çocuk psikoloğuna getireceğim. Huysuz bir çocuk, sürekli ağlıyor ve 'Neden babam beni sevmiyor' diye soruyor. O da olanların farkında.’’

Genç kadın evliliğini dört kelime ile tanımlıyor: Baskı, iğrenç, sıkıcı, korkunç. Gelin, gelin arabası ve hamile kadın gördüğü zaman midesi bulanıyor.

Onlar da terapiste gidiyor

CNN'in kurucusu medya imparatoru Ted Turner ve film yıldızı Jane Fonda, evliliklerini kurtarmak için ekim ayından beri Kaliforniya'da Venice kentinde çalışan evlilik terapisti Dr. Jack Lee Rosenberg'e gidiyorlar. Birkaç ay önce bir partide Ted Turner Bo Derek'e bahçede gezmeyi teklif edince Jane Fonda ağlayarak ayrılmış... Ted Turner, Daily Telegraph Gazetesi'ne göre

‘‘Jane benim bir aziz olmamı istiyor ama değilim’’ demiş... Bir başka iddia Turner'ın başkan olmayı istediği, eşinin de bundan hiç hoşlanmadığı. Ama bunlar dedikodu. Gerçeği terapist biliyor...