Kadın ve erkek 'resmen' eşit

Türk Medeni Kanunu Meclis'te kabul edildi. Yeni yasa ile erkek evin reisi olmaktan çıkıyor, eÅŸler arasında mal rejimi uygulaması getiriliyor, kadınlara kocanın soyadını kullanma zorunluluÄŸu kaldırılıyor. Cinsiyet deÄŸiÅŸtirme zorlaÅŸtırılırken evlat edinme koÅŸulları ise esnetiliyor. TBMM Genel Kurulu'nda, yaklaşık bir aydan beri "temel yasa" olarak görüşülen Türk Medeni Kanunu Tasarısı, kabul edildi.Aile hukukunda önemli deÄŸiÅŸiklikler içeren 1030 maddeden oluÅŸan Yasa, 1926 tarihli kanunun deÄŸiÅŸmesi için 50 yıldır süren çalışmalara da son noktayı koydu.Medeni Kanun'daki en önemli deÄŸiÅŸiklik, dilinin sadeleÅŸtirilmesinde yapıldı. Kanunun dili anayasa ve günümüz Türkçesine uygun hale getirilirken, "karı" yerine "kadın" sözcüğü kullanılmasına özen gösterildi. Ancak sınırlı da olsa bazı maddelerde "karı" sözcüğüne yer verildi. Dilindeki sadeleÅŸtirmeye raÄŸmen, uygunkarşılığı bulunamayan ``ehliyet``, ``velayet``, ``kayyım``. ``tereke``, ``zilyetlik``, ``irtifak``, ``intifa hakkı``, ``emtia``, ``terkin``, ``muacceliyet``, ``ihraz`` gibi kelimeler aynen korundu.1926 tarihli kanunun, dönemin Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt tarafından kaleme alınan gerekçesi, yeni kanunda da korundu.Kanunda, dernek ve vakıflarla ilgili düzenlemelere de yer verildi.Buna göre, hukuka ve ahlaka aykırı amaçlarla dernek kurulamayacak.Cumhuriyetin Anayasa ile belirlenen niteliklerine ve Anayasa`nın temel ilkelerine, hukuka, ahlaka, milli birliÄŸe ve milli menfaatlere aykırı veya belli bir ırk ya da cemaat mensuplarını desteklemek amacıyla vakıf kurulamayacak. İçiÅŸleri Bakanlığı, Anayasa`da öngörülenhallerde ve belirlenen usullere uygun olarak, denetim makamının da görüşünü almak suretiyle, mahkemece bir karar verilinceye kadar vakfı geçici olarak faaliyetten alıkoyabilecek ve derhal mahkemeye baÅŸvurabilecek. Hakim, baÅŸvuruyu gecikmeden karara baÄŸlayacak.CÄ°NSÄ°YET DEĞİŞTÄ°RMEK ZORLAÅžTIRILIYORCinsiyetini deÄŸiÅŸtirmek isteyen bir kimse, mahkemeye ÅŸahsen baÅŸvurarak ``cinsiyet deÄŸiÅŸtirme izni`` verilmesini isteyebilecek.Cinsiyet deÄŸiÅŸtirme izninin verilebilmesi için istem sahibinin 18 yaşını doldurmuÅŸ bulunması ve evli olmaması, fiziksel durumunun resmi hastaneden alınacak saÄŸlık kurulu raporuyla belgelenmesi koÅŸulu aranacak. Verilen izne baÄŸlı olarak amaç ve tıbbi yöntemlere uygun ÅŸekilde cinsiyet deÄŸiÅŸtirme ameliyatının resmi saÄŸlık kurulu raporuyla doÄŸrulanması durumunda, mahkeme, nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verecek.KADIN VE ERKEÄžE EŞİT SÖZ HAKKIEvlenme iÅŸlemi kadının bulunduÄŸu yerde de gerçekleÅŸtirilebilecek. "Kocanın evin reisi`` olması hükmü deÄŸiÅŸtirilerek, evlilik birliÄŸininyönetiminde kadın ve erkeÄŸe eÅŸit söz hakkı tanınacak. EÅŸler evlilik birliÄŸini temsil etme yetkisine sahip olacaklar.EÅŸler, birliÄŸin temsil yetkisini kullandıkları durumlarda  üçüncü kiÅŸilere karşı da müteselsilen sorumlu sayılacaklar.Kadının evlilik birliÄŸini temsil yetkisini kötüye kullanması halinde, kocanın bu yetkiyi kaldırmasına iliÅŸkin hüküm deÄŸiÅŸtiriliyor.Buna göre, eÅŸlerden her birinin temsil yetkisini aÅŸması veya yetkiyi kullanmada yetersiz kalması durumunda, temsil yetkisinin sınırlandırılması veya kaldırılması konusunda karar verme yetkisi hakime bırakılıyor.EÅŸler, oturacakları evi birlikte seçme hakkına sahip olacaklar. Yürürlükteki yasada, kadının, kocanın belirlediÄŸi evde oturma zorunluluÄŸu bulunuyordu.KIZLIK SOYADIEvlenen kadın, isterse kocasının soyadının yanı sıra kızlık soyadını da kullanabilecek. BoÅŸanan kadın, evlenmeden önceki soyadını kullanabilecek. Bu soyadı, kadının tanındığı soyadı da olabilecek.Üçüncü kiÅŸilerle kadın arasındaki davalarda kadını kocanın temsil edeceÄŸi hükmü de kaldırılıyor. EÅŸitlik ilkesi uyarınca eÅŸlerden her biri, üçüncü kiÅŸilerle her türlü hukuki iÅŸlemi yapabilecek. Ailenin oturduÄŸu ev konusunda istisna getirilerek, bu ikametgah ile ilgili iÅŸlemler konusunda, eÅŸlerden her birinin diÄŸerinin açık rızasını alma zorunluluÄŸu getirildi.EVLENME YAÅžIYeni düzenlemeyle evlenme yaşında kadın ve erkek arasındaki eÅŸitsizlik gideriliyor. Daha önce erkeklerde 17, kadınlarda 15 olan evlenme yaşı her ikisi için 17 yaşın doldurulması, 18 yaşından gün alma ÅŸartına baÄŸlanıyor. OlaÄŸandışı durumlarda kadın-erkek arasındaki fark kaldırılarak 16 yaşını doldurma, 17 yaşından gün alma olarak deÄŸiÅŸtiriliyor.Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi saÄŸlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemeyecekler. Aile cüzdanı olmadan, dini nikah yapılamayacak.Kocanın, ``kadın ve çocukların bakımından sorumlu olduÄŸu`` ilkesi kaldırılarak, yerine ``eÅŸit mali sorumluluk`` getiriliyor. Evin giderlerine katılmada eÅŸlerin mali güçleri, emek ve mal varlıkları esas alınacak.EÅŸlerden her biri meslek ve iÅŸ seçiminde serbest olacak. Ancak bu seçimde diÄŸer eÅŸin ve aile birliÄŸinin huzuru ve yararı göz önünde bulundurulacak. Kadının kocası lehine borç altına girmesine iliÅŸkin iÅŸlemleri hakimin iznine tabi tutan hüküm kaldırılıyor. EÅŸler, mali sorumluluÄŸu birlikte taşıyacak. EÅŸlerden her biri, kendi borçlarından dolayı üçüncü kiÅŸilere karşı bütün mal varlığıyla sorumlu olacak.Evlik dışı çocuklara da evlilik içi çocuklar gibi eÅŸit haklar getiriliyor. Buna göre, evlilik dışı çocuklar da evlilik içi çocuklar gibi mirasta eÅŸit hakka sahip olacaklar.Evlatlıkla evlenmek, kesin olarak yasaklanıyor. Daha önce evlatlıkla evlenmek yasak olmasına raÄŸmen, evlenme gerçekleÅŸmiÅŸse bunaizin veriliyordu.BOÅžANMA DAVASINA GÄ°ZLÄ° OTURUM``Onur kırıcı davranışlar`` da boÅŸanma nedenleri arasında yer alacak. BoÅŸanma nedenlerinden ``terk``te süre 3 aydan 6 aya çıkarılıyor. Buna göre, halen 3 ay sonunda ihtar çekme zorunluluÄŸu kaldırılarak, 6 ay sonunda uyarıya gerek kalmaksızın boÅŸanma davası açma imkanı getiriliyor.BoÅŸanma davalarında, taraflardan birinin isteÄŸi doÄŸrultusunda hakim davanın gizli olarak sürmesi kararını verebilecek.BoÅŸanma durumunda eÅŸler aile konutu ve ev eÅŸyasını kimin kullanacağı konusunda anlaÅŸamazlarsa, hakim, eÅŸ ve çocukların geleceÄŸini göz önüne alarak adil bir karar verecek.Miras hukukunda saklı oranlar azaltılarak, miras bırakanın mallarındaki tasarruf özgürlüğü geniÅŸletiliyor. SaÄŸ kalan eÅŸin miras payı da yükseltiliyor.EÅŸlerden birinin ölümünde tereke malları arasında ev eÅŸyası veya eÅŸlerin birlikte yaÅŸadıkları konut varsa, saÄŸ kalan eÅŸin korunması için bunlar üzerinde miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkının tanınmasını isteyebilecek. Böylece eÅŸler, bu haklarını ölünceye kadar kullanabilecek.ERKEK DE NAFAKA ALABÄ°LECEKYoksunluk nafakasını sadece kadın isteyemeyecek; kadın ve erkekler, refah düzeyi iyiyse her ikisi de nafaka isteme talebinde bulunabilecek.BoÅŸanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısınınyerleÅŸim yer mahkemesi yetkili olacak. EvliliÄŸin boÅŸanma sebebiyle sona ermesinden doÄŸan dava hakları, boÅŸanma hükmünün kesinleÅŸmesinin üzerinden 1 yıl geçmekle zamanaşımına uÄŸrayacak.ÇOCUÄžU OLAN DA EVLAT EDÄ°NEBÄ°LECEKEvlat edinme kolaylaÅŸtırılıyor. Evlat edinmede çocuksuz olma veya altsoyun olmaması ÅŸartı aranmayacak. Evlat edinme yaşı 35`ten 30`a indirilirken, çocuÄŸu olan da diÄŸer ÅŸartlar uygunsa evlat edinebilecek.Evlat edinmede 2 yıllık deneme süresi öngörülüyor. Böylece bir küçüğü evlat edinmek isteyen kiÅŸinin 2 yıl süreyle ona bakıp eÄŸitmesi ÅŸartı aranarak geliÅŸigüzel evlat edinme önlenecek ve küçükler korunacak.Daha önce erkeÄŸe tanınan vesayet hakkı, kadına da tanınıyor. ancakvesayet süresi, 4 yıldan 2 yıla indiriliyor.MAL REJÄ°MÄ°Yeni düzenlemede ``edinilmiÅŸ mallara katılma rejimi``,  yasal mal rejimi olarak kabul ediyor.Evlilik birliÄŸinin boÅŸanma, ölüm veya diÄŸer sebeplerle sona ermesihalinde ``edinilmiÅŸ mallara katılma``, yasal mal rejimi olarak kabul edilmesine karşın, eÅŸler istedikleri takdirde ``mal ayrılığı``, ``paylaÅŸmalı mal ayrılığı`` ve ``mal ortaklığı`` rejimlerinden birini mal rejimi sözleÅŸmesi yaparak seçebilecekler.MAL REJÄ°MÄ° TERCÄ°HÄ°EdinilmiÅŸ mallara katılmada iki tür mal esas alındı. Buna göre, ``kiÅŸisel eÅŸya, mal rejimi kurulmadan önce kazanılan mallar, miras olarak kazanılan mallar,  manevi tazminat alacakları, kiÅŸisel mallarınyerine geçen mallar`` kiÅŸisel mallar olarak sıralandı.EdinilmiÅŸ mallar, ``çalışma ile elde edilen kazanç, sosyal güvenlik, sosyal yardım ve kuruluÅŸlarının veya personele yardım amacı ile kurulmuÅŸ sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler, çalışma gücününkaybı nedeniyle ödenen tazminatlar, kiÅŸisel malların gelirleri ve edinilmiÅŸ mallar yerine geçen deÄŸerler`` olarak tanımlandı.Mal rejimi sözleÅŸmesi, noterde düzenleme veya onaylama ÅŸeklinde yapılacak. Ancak, taraflarvlenme baÅŸvurusu sırasında hangi mal rejimini seçeceklerini yazılı olarak bildirebilecekler.ARTIK DEÄžER HESABIHer eÅŸ veya mirasçıları, diÄŸer eÅŸe ait artık deÄŸerin yarısı üzerinde hak sahibi olacak; Alacaklar takas edilebilecek.Zina veya cana kast nedeniyle boÅŸanma halinde hakim, kusurlu eÅŸin artık deÄŸerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilecek.Mal rejiminin sona ermesinden önceki 1 yıl içinde diÄŸer eÅŸin rızası olmadan olaÄŸan hediyeler dışında yapılan karşılıksız kazandırmaların bu eÅŸin payını azaltmak kastıyla yapıldığı varsayılacak. Bu tür kazandırmalara iliÅŸkin uyuÅŸmazlıklarda mahkeme kararı, davanın kendisine ihbar edilmiÅŸ olması koÅŸuluyla, kazandırmadan yararlanan üçüncü kiÅŸilere karşı da ileri sürülebilecek.KORUMA AMACIYLA ÖZGÃœRLÜĞÜN KISITLANMASIKoruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması, ilk kez Medeni Kanun içinde düzenlendi. Buna göre, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol ve uyuÅŸturucu madde bağımlığı, ağır tehlike arzeden bulaşıcı hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum içinde tehlike oluÅŸturan her ergin kiÅŸi, kiÅŸisel korunmasının baÅŸka ÅŸekilde saÄŸlanmaması halinde, tedavi, eÄŸitim veya ıslahı için elveriÅŸli bir kuruma yerleÅŸtirilip, alıkonulabilecek.  Görevlerini yaparken bu sebeplerden birinin varlığını öğrenen kamugörevlileri, durumu yetkili vesayet makamına bildirmek zorunda kalacak. YerleÅŸtirme veya alıkoymaya karar verme yetkisi, ilgilinin yerleÅŸim yeri veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde bulunduÄŸu yervesayet makamına ait olacak.       VASÄ°LÄ°KTEN KAÇINMA NEDENLERİ     Haklı sebepler engel olmadıkça, vesayet makamı, vesayet altına alınacak kiÅŸinin öncelikle eÅŸini veya yakın hısımlardan birini, vasilik koÅŸullarına sahip olmaları kaydıyla bu göreve atayacak. Bu atamada yerleÅŸim yerlerinin yakınlığı ve kiÅŸisel iliÅŸkiler göz önünde tutulacak.  Bedensel özürleri veya sürekli hastalıkları olanlar, 60 yaşını doldurmuÅŸ olanlar, dörtten çok çocuÄŸun velisi olanlar, üzerinde vasilik görevi olanlar ile CumhurbaÅŸkanı, TBMM ve Bakanlar Kurulu üyeleri ile hakimlik ve savcılık mesleÄŸi mensupları vasiliÄŸi kabul etmeyebilecekler.  Kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklılar veya haysiyetsiz hayat sürenler, menfaati kendisine vasi atanacak kiÅŸinin menfaati ile önemli ölçüde çatışanlar veya onunla aralarında düşmanlık bulunanlar vasilik yapamayacaklar.       YASAL MÄ°RASÇILAR       Yasal mirasçılar yeniden belirlendi. Miras bırakanın birinci derece mirasçıları, o kiÅŸinin altsoyu olarak kabul edildi. Miras bırakandan önce ölmüş olan büyükanne ve büyükbabaların miras payları miras bırakanın amca, dayı, hala veya teyzesine geçecek. Bunlar ölmüş ise onların çocuklarına geçemeyecek. Mirascı, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır suç iÅŸleyenler veya aile hukukundan doÄŸan  yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmeyenleri mirasçılıktan çıkartabilecek.  Evlat edinilmiÅŸ çocuklar ile evlilik dışı doÄŸmuÅŸ çocuklar da evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olacaklar.           'HAYIRSIZ EVLATLARA' ÖNLEM       EÅŸlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eÅŸyası veya eÅŸlerin birlikte yaÅŸadıkları konut varsa; saÄŸ kalan eÅŸ, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilecek. Haklı sebeplerin varlığı halinde, saÄŸ kalan eÅŸin veya miras bırakanın diÄŸer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına da karar verilebilecek.   Miras bırakanın bir meslek veya sanat icra ettiÄŸi ve altsoyundan birinin aynı meslek ve sanatı icra etmesi için gerekli olan bölümlerde, saÄŸ kalan eÅŸ bu hakları kullanamayacak.       TEREKENÄ°N YÖNETÄ°Mİ     Terekeyi resmen yöneten sulh hakimi veya onun yönetimle görevlendirdiÄŸi kimse, resmen yönetme sebeplerinin ortadan kalkmasına ya da paylaÅŸtırmaya kadar terekeyi hak sahiplerinin kaybına meydan vermeyecek biçimde iyi bir yönetici gibi özenle yönetmekle yükümlü olacak.  Sulh hakimi, henüz yapılmamışsa terekenin yazımı, gereken koruma önlemlerinin alınması, mirasçıların menfaatlerine gerekli olduÄŸu taktirde tereke mallarının vaziyetteki kurallara göre satılması, mirasbırakanın alacaklarının tahsili ve borçların ödenmesi, terekeye ait paraların faiz getirmek üzere bankaya yatırılması veya devlet tahvili alınması ve yatırım güvencesi bulunmayan yatırımların güvenceli yatırımlara dönüştürülmesinden de sorumlu olacak. Mirası ret hakkının düşmesinde, zaman aşımı veya hak düşürme sürelerinin dolmasına engel olmak için dava açılması ve cebri icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmayacak. En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilecek. Tasfiye sonrasında arta kalan miras, mirası reddetmemiÅŸler gibi hak sahiplerine verilecek.  Altsoyun tamamının mirası reddetmesi halinde, bunların payı da saÄŸkalan eÅŸe geçecek.  Miras sebebiyle istihkak davalarında, iyi niyetli olmayanlara karşı zamanaşımı 20 yıl olarak belirlendi.             TARIMSAL Ä°ÅžLETMELERÄ°N BÖLÃœNMESÄ°NE ENGEL       Terekede bulunan, ekonomik bütünlüğe ve yeterli tarımsal varlığa sahip bir tarımsal iÅŸletme, iÅŸletmeye ehil mirasçılardan birinin istemde bulunması halinde bu mirasçıya gelir deÄŸeri üzerinden bölünmeksizin özgülenecek (tahsis edilecek). Bir iÅŸletme, deÄŸerinde azalma olmaksızın birden çok yeterli tarımsal varlığa sahip iÅŸletmeye bölünebilecek nitelikte ise sulh hakimi bunları istemde bulunan ve iÅŸletmeye ehil olan birden çok mirasçıya ayrı ayrı özgüleyebilecek.  Ä°ÅŸletmenin yeterli tarımsal varlığa sahip olup olmadığı, tarım bölgeleriyle tarım türlerinin özellikleri gözönünde tutularak ilgili bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.  Mirasçılar arasında ergin olmayan, ayırt etme gücüne sahip altsoy varsa; paylaÅŸma, bunlar ergin oluncaya kadar ertelenebilecek veya mirasçılar arasında özgülemeye karar verebilecek tarihe kadar aile malları ortaklığı kurulabilecek.   Mirasçılardan hiçbiri tarımsal iÅŸletmenin bir bütün olarak kendisine özgülenmesini istemez veya özgülenme istemi reddedilirse, mirasçılardan her biri iÅŸletmenin bir bütün olarak satılmasını isteyebilecek.        Ä°ÅžGAL YOLUYLA MÃœLKÄ°YET       Tapu kütüğüne kayıtlı bir taşınmazın mülkiyeti, ancak mülkiyet kaydının malikinin istemiyle terkedilmesi halinde iÅŸgal yoluyla kazanılabilecek.  Taşınmaz malikin taşınmazını iÅŸletme veya iyileÅŸtirme ya da taşınmazı üzerinde yapı yapma amacıyla komÅŸu taşınmaza geçici olarak girme hakkı ile tarla yolu, hayvan sulama yolu, kış geçidi, sapan yolu, tomruk kaydırma yolu ve oluÄŸu ile bunlara benzer diÄŸer geçitler özel kanun hükümlerine tabi olacak. Özel kanun hükmünün bulunmadığı durumlarda yerel adetler uygulanacak.  Özel mülkiyete tabi arazide bulunan kaynak, kuyu veya derelerden komÅŸuların ve diÄŸer kiÅŸilerin su içme, su alma veya hayvan sulama ya da benzer yollarla yararlanmaları da özel kanun hükümlerine tabi olacak. Özel kanunun hükmü yoksa, yerel adetler uygulanacak.  KaybedilmiÅŸ bir ÅŸeyi bulan kimse malın sahibine, aksi halde kolluk kuvvetlerine, köylerde muhtarlara bildirmek veya araÅŸtırma yapmak ve gerektiÄŸinde ilan etmek zorunda olacak.       HEYELANLARLA SINIR DEĞİŞMEYECEK       Türkiye`de zaman zaman yaÅŸanan heyelanlar, Medeni Kanun kapsamına girdi. Buna göre, arazi kayması, sınır deÄŸiÅŸikliÄŸini gerektirmeyecek. Ancak bu ilke, yetkili makamlarca heyelan bölgesi olduÄŸu belirlenen yörelerde uygulanmayacak.  Taşınmazın heyelan bölgesinde bulunduÄŸu,pu kütüğüne de kaydedilecek.  Sınır, arazi kayması nedeniyle gerçeÄŸi yansıtmıyorsa, ilgili taşınmaz maliki sınırın yeniden belirlenmesini isteyebilecek.               Ä°RTÄ°FAK HAKLARI VE TAÅžINMAZ YÃœKÃœ       Taşınmazın tapuya tescilinde, taşınmazın deÄŸeri olarak Türk parasıya da yabancı para ile belirlenmiÅŸ bir miktar gösterilecek. Dönemsel edimlerde sicilde gösterilecek miktar, aksi kararlaÅŸtırılmış deÄŸilse yıllık edimlerin yirmi katı olacak. Aksine bir hüküm yoksa, taşınmaz yükünün kazanılmasında ve tescilinde taşınmaz mülkiyetine iliÅŸkin hükümler uygulanacak.       TAÅžINMAZ REHNİ       Taşınmaz rehni, miktarı Türk parası ile gösterilen belli bir alacak için kurulabilecek. Alacağın miktarının belli olmaması halinde,alacaklının bütün istemlerini karşılayacak ÅŸekilde taşınmazın güvence altına alacağı üst sınır taraflarca belirtilecek.  Yabancı para üzerinden taşınmaz rehni, vadesi iki yıl ve daha fazla olan dış kaynaklı krediler için kurulabilecek. Bu halde her derecenin ifade ettiÄŸi miktar,rehin konusu alacağın tespit edildiÄŸi para türü üzerinden gösterilecek. Ancak aynı derecede birden fazla para türü kullanılarak rehin kurulamayacak.  Yabancı para üzerinden kurulan rehne ait bir derecenin boÅŸalması halinde, yerine tescil edileceÄŸi tarihteki karşılığı Türk parası veya yabancı para üzerinden rehin kurulabilecek. Türk parası ile kurulmuÅŸ bir rehne ait derecenin boÅŸalması halinde ise yerine tescil edileceÄŸi tarihteki karşılığı yabancı para üzerinden rehin kurulabilecek.       YABANCI PARA ÃœZERÄ°NDEN REHÄ°N     Yabancı veya Türk parası karşılıklarının hesabında hesap günündekiMerkez Bankası döviz alış kuru esas alınacak. Rehin haklarının hangi yabancı paralar üzerinden kurulabileceÄŸi Bakanlar Kurulunca belirlenecek.  Kabul edilen bir önergeye göre, yurt içinde veya dışında faaliyette bulunan kredi kuruluÅŸlarının yabancı para üzerinden veya yabancı para ölçüsüyle verdikleri kredilerin güvence altına alınması için yabancı para üzerinden taşınmaz rehni kurulabilecek.  Tasarıda, yabancı para üzerinden taşınmaz rehnin vadesi 5 yıl ve daha fazla olan dış kaynaklı krediler kurulabileceÄŸi hükmediliyordu. Önerge, bu hükmü deÄŸiÅŸtirdi.         Ä°RTÄ°FAK HAKKI       Ä°rtifak hakkının kurulması için tapu kütüğüne tescil ÅŸart olacak. Ä°rtifak hakkının kazanılmasında ve tescilinde aksi öngörülmüş olmadıkça taşınmaz mülkiyetine iliÅŸkin hükümler uygulanacak. Ä°rtifak hakkının zaman aşımı yoluyla kazanılması, ancak mülkiyeti bu yolla elde edilebilecek taşınmazlarda mümkün olacak.  Malik kendisine ait iki taşınmazdan biri üzerinde diÄŸerinin lehineirtifak hakkı kurabilecek.  Tarla yolu, yaya veya araba geçidi gibi geçit hakları ile hayvan otlatma, hayvan sulama, tarlalara veya arklara su alma hakları ve benzeri hakların kapsamını belirlemede taraflar arasındaki anlaÅŸma veya özel kanun hükümleri yoksa yerel adet uygulanacak. Â