Nuran ÇAKMAKÇI
Oluşturulma Tarihi: Eylül 19, 2004 00:57
Çocuğu kolundan tuttuğu gibi okula teslim edip ‘eti senin, kemiği benim’ anlayışı gerilerde kaldı. Artık okul, öğrenci ve veli arasında sözleşme imzalanıyor, veliler çocuklarıyla ilgilenmek için okul yönetimlerine, öğretmenlere söz veriyor. Çocukların başarısında okul- veli ilşkisinin kalitesi, velilerin ilgisi önemli rol oynuyor.
İstanbul’da hangi okuların velileri çocuklarıyla daha ilgili? Velilerin ilgisi ilçelere ya da okulların türlerine göre değişiyor mu? Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Prof.Dr. Ali İlker Gümüşeli İstanbul’daki 744 okul müdürüyle görüşerek bu sorulara yanıt aradı. Yaptığı hesaplamalar sonunda velilere tıpkı öğrenci karnesi gibi 5 üzerinden not verdi. Not dağılımına göre Anadolu yakası velileri 3.37 ortalamayla, 3.24 ortalamalı Avrupa yakası velilerinin önünde.
Velilerin daha katılımcı olduğu ilçeler sosyo-ekonomik açıdan daha gelişmiş. Velilerin ilgisinin az olduğu ilçeler ise kırsal alandan yoğun göç alıyor ve görece daha yoksul. Ancak, Güngören aynı özelliklere sahip olmasına rağmen en ilgili velilerin olduğu ilçeler sıralamasında, üstelik Bakırköy gibi sosyo-ekonomik açıdan gelişmiş bir ilçenin üzerinde yer alıyor.
KÜÇÜK ÖĞRENCİ VELİSİ DAHA İLGİLİ DEĞİL
Araştırma çocuğu ilköğretimde olan velilerin daha katılımcı olduğu genel kanısını yalanlıyor. Anadolu liseli velilerin ilk sırada yer alması ailelerin hedeflerini gerçekleştirdikten sonra da okulla iletişimi sürdürdüğü anlamına geliyor.
Okulun büyüklüğü ile orantılı olarak okullardaki sorunlarda çeşitlilik ve nicelik açısından artış görülüyor. Okul yöneticileri zamanlarını veli katılımını sağlamaya dönük etkinliklerden daha çok kaynak temini, çalışanların koordinasyonu, çatışmaların önlenmesine ayırıyor. Bu okulların daha çok göç alan ve sosyo ekonomik bakımdan geri olan bölgelerde olması ve çoğunlukla ikili öğretim yapmaları da bir dezavantaj.
Yöneticilerin yaşları yükseldikçe, deneyimleri artıyor ve bunun sonucunda okul-veli işbirliği daha kolay sağlanıyor. 55 ve daha yukarı yaşlarda puanlama 3.5’ken, 25-35 yaş aralığında 3’te kalıyor.
Kadınlar, erkeklere göre velilerle daha sık iletişim kuruyorlar. Bu ilişki puanlandırıldığında kadınlarda 3.4, erkeklerde 3.28 olarak kendini gösteriyor.
ARAŞTIRMA YAPILAN OKULLAR
544 ilköğretim okulu
75 genel-süper lise
17 anadolu lisesi
23 endüstri meslek-anadolu endüstri meslek
31 ticaret lisesi
44 diğer
Bu faktörler veli ilgisini düşürüyor
Velilerin eğitim ve kültür düzeylerinin düşük olması
Velilerin okulla işbirliği yapmaya önem vermemesi
Okul kaynaklarının yetersizliği
Ailelerin okula karşı olumsuz tutumları
Velinin zaman yetersizliği
Okul yönetiminin velilerle işbirliğine önem vermemesi
Okul personelinin katılım konusundaki eğitiminin yetersizliği
Öğretmenlerin velilere karşı olumsuz tutumları
Yöneticilerin velilere karşı olumsuz tutumları
Ailelerin okula ulaşımda sorun yaşamamaları
İLÇELERE GÖRE VELİLERİN İLGİ DÜZEYİVelileri ilgili 10 semtKadıköy: 3.65
Üsküdar: 3.60
Şişli: 3.57
Beşiktaş: 3.50
Maltepe: 3.49
Sarıyer: 3.46
B.çekmece: 3.42
Güngören: 3.39
Fatih: 3.39
Bakırköy: 3.39Velileri ilgisiz 10 semtBağcılar: 2.92
Silivri: 2.92
Esenler: 2.98
Çatalca: 3.02
Eyüp: 3.05
Beykoz: 3.08
K.çekmece: 3.10
Bayrampaşa: 3.13
Avcılar: 3.17
Zeytinburnu: 3.19 Prof. Ali İlker Gümüşeli
Artık veli her şeyi devletten beklememeli
Okul müdürlerinin büyük kısmı veliyle iletişimde suçu kendi ve öğretmenden ziyade karşı tarafta görüyor. İlköğretim okulu müdürlerinin veliyle ilişkisi finansal ilişkiye dayanıyor. Aynı müdürler, velilerin eğitim kültür düzeyinin düşük olduğu için okula katılımda bulunmadığını açıklıyorlar. Bütün sorunu velilerin cahilliğine bağlayan bu müdürlerin bir görevi de veliyi eğiterek, onun katılımını sağlayacak çözümler getirmek. Artık veli de her şeyi devletten beklememeli. Çocuklarıyla yakından ilgilenmek için okul yönetimiyle sürekli ileşitimde olmalı. Eskiden tüm yetki okuldaydı, şimdi bu yetki paylaşılmalı. Veliden sadece para istenmemeli, çevrede söz sahibi olmalı, plan ve programı geliştirmede destek alınmalı. Bir öğrencinin okul başarısında okul yönetici ve öğretmenleri kadar, velinin de sorumluluğu var. Okulların başarısı okul müdürü ve öğretmenlerin çabası kadar, velilerin de okullarla etkili iletişim kurarak işbirliği yapmalarına bağlı.