Kadıköy Belediye Başkanı'ndan Haydarpaşa açıklaması

KADIKÖY Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, Haydarpaşa Gar projesi ve gelinen süreçle ilgili düzenlediği basın toplantısında, belediyeye restorasyon projesi için ruhsat başvurusu yapıldığını belirterek, "Bu planlarda Gar için belirlenen tanım ise ’Kültürel Tesis, Turizm ve Konaklama Alanı’ olarak ifade edilmiştir. Yani Haydarpaşa Garı’nın otele dönüştürülmesi fiili olarak kayıtlara geçmiştir. Bu plana gerek Kadıköy Belediyesi gerekse Haydarpaşa Dayanışması ve binlerce vatandaşımız tarafından yapılan itirazlarda dile getirilen talep şudur; Haydarpaşa, asli işlevi olan İstanbul kentinin tren garı olarak kullanılmalıdır" dedi.

Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, Koruma Kurulu ve TCDD’den gelen Haydarpaşa Garı Projesi ile ilgili olarak belediyede basın toplantısı düzenledi. Ortak yeni bir projenin bulunmadığı ifade eden Nuhoğlu, "Yapılan planlamada, sadece tarihi Haydarpaşa Garı değil, çevresindeki yaklaşık 1 milyon metrekarelik arazi ile ilgili 2012 yılında Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan Haydarpaşa Gar, Kadıköy Meydanı ve Çevresi Koruma Planı ve Harem Bölgesi Haydarpaşa Limanına ilişkin iki plan yapıldığı görülmektedir. Bu planlarda Gar için belirlenen tanım ise ’Kültürel Tesis, Turizm ve Konaklama Alanı’ olarak ifade edilmiştir. Yani Haydarpaşa Garı’nın otele dönüştürülmesi fiili olarak kayıtlara geçmiştir. Bu plana gerek Kadıköy Belediyesi gerekse Haydarpaşa Dayanışması ve binlerce vatandaşımız tarafından yapılan itirazlarda dile getirilen talep şudur; Haydarpaşa, asli işlevi olan İstanbul kentinin tren garı olarak kullanılmalıdır. Çevresindeki alanlar da sermayeye ve ticarete peşkeş çekilmemeli, halkın doğrudan kullanımına yönelik, İstanbul’un ihtiyaç duyduğu, toplumun beklentilerine dönük yeşil ve sosyal alanlar olarak kullanılmalıdır. Zira endüstriyel bir miras olan Haydarpaşa Garı, kent siluetinin kuvvetli bir imgesel değeri niteliğindedir. Tarihi Bağdat Demiryolu’nun başlangıç noktası olan Gar, kent belleğine katkı sağlayacak ve sürekli canlı tutacak biçimde korunmalıdır. Dahası bugün Haydarpaşa Garı, bu bölge için planlanan projelerde büyük resmin sadece bir parçasıdır. İstanbul’un adeta kalbi olarak nitelendirebileceğimiz, henüz rant yağmasına uğramamış bu bölgenin kimi gayrimenkul fuarlarında uluslararası sermayeye tanıtıldığı kamuoyunun malumudur."

DAVALARDAN BİRİNDE PLANIN BİR BÖLÜMÜ İPTAL EDİLDİ

Geçtiğimiz günlerde Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in söz konusu 102 dönümlük arazinin "imar çalışmaları sonrasında" özelleştirme programına alındığını belirten Nuhoğlu, iktidarın ve Büyükşehir Belediyesi’nin ısrarının sürdüğünü söyleyerek, "Kadıköy Belediyesi olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2012 tarihli Haydarpaşa Garı’nı otele dönüştüren, çevresindeki 1 milyon metrekarelik bölgeyi ise ticaret ve turizm alanı olarak gösteren planına karşı 6. İdare Mahkemesi’nde iptal davası açıldığını, keza 13 Aralık 2013’te söz konusu planda TCDD alanının çevresindeki "Ticaret Alanı" olarak belirlenen bölgelerin zemininde de otopark yapılmasına ilişkin plan notuna ayrıca dava açıldığını kaydeden Nuhoğlu, nihayetinde 28 Mayıs 2014 tarihinde açılan davalardan birinde planın bir bölümünün iptal edildiğini kaydetti.

MİLYAR DOLARLA İFADE EDİLEN RANT BÖLGESİNİN GÖZDEN IRAK KALMASI AMAÇLANMIŞTIR

2010 yılında çıkan yangından itibaren Haydarpaşa Garı’nın adeta kendi kaderine terk edildiğini söyleyen Nuhoğlu, "Yanan çatının onarımı yapılmamış, sonrasında da tarihi Gar tren istasyonu kimliğini yitirerek, İstanbul halkından kaçırılmış, adeta yalnızlaştırılarak unutturulmak istenmiştir. Böylece milyar dolarla ifade edilen rant bölgesinin gözden ırak kalması amaçlanmıştır. İstanbullunun tarihi ve kültür mirası yok sayılmak istenmiş, dünyanın bütün büyük metropollerinde olagelen Gar anlayışı İstanbul’un Anadolu yakasına kapatılmıştır. Ancak gerek Kadıköy Belediyesi’nin kent yaşamına ve kültürüne sahip çıkan tavrı gerekse İstanbulluların ve Haydarpaşa Dayanışması’nın aktif yurttaşlık ile kamusal alanlar konusundaki duyarlılığı ile bu oyun bozulmuştur. Tarihi Haydarpaşa Garı’nın gar olarak kalmasına ilişkin istek ve irade sonunda başarılı olmuş ve TCDD tarafından belediyemize yapılan 14 Ağustos tarihli başvuru ile 5 No’lu Koruma Kurulu tarafından onaylanan röleve çalışmalarına başlanması için imar durumu talebinde bulunulmuştur. Başvuru sonucu ve basına yansıyan haberler, Haydarpaşa Garı’nın tarihi misyonuna yeniden geri döneceğini, hızlı tren istasyonu olarak kullanılacağını göstermektedir. Haydarpaşa Garı’nın aradan geçen neredeyse 5 yıldan sonra yeniden tarihi işlevine uygun biçimde kullanılması kararı sevindiricidir." dedi.

BELEDİYEMİZİN DEĞİL, İSTANBULLULARIN ÖĞRENMESİ GEREKEN BİR HAKTIR

Gar için planlanan sergi salonları, kafeterya, tarihi Gar’ın çatısının kullanıma açılması düzenlemeler için Kadıköy Belediyesi’ne bir başvuru yapıldığını belirten Nuhoğlu, "Ancak bir kez daha bölgeyi rant için kullanacakların tuzağına düşmeden sorulması gereken son derece önemli sorularımızın hala yanıtını alamadığımız anlaşılmaktadır. Gar çevresindeki 1 milyon metrekarelik arazi ile ilgili siyasi otorite ve büyük şehir belediyesi ne planlamaktadır? Bu projeler niçin İstanbul halkıyla paylaşılmamakta ve onların görüşleri sorulmamaktadır? Geçmişte üretilecek bir geminin tipinin bile İstanbul halkına sorulduğu dikkate alınırsa, 5 milyar dolarlık rant yaratan, özelde Kadıköy ve Üsküdar’da yaşayanları genelde ise bütün İstanbul ve Türkiye’yi ilgilendiren böylesi devasa bir arazide için ne düşünülmektedir? Niçin Üsküdar-Kadıköy halkından, yani kamudan bu alanların tüm tarihi dokusunun değişeceği gerçeği gizlenmektedir? Tarihi Gar’ın istasyon olması yeterli değildir. Bu kararın zaten çok önceden alınması gerekirdi. Bu tutumu, kamuoyunun ağzına bir parmak bal çalınmasından ibaret bir anlayış olarak görmekteyiz. Zira Haydarpaşa Garı ve çevresindeki bütün alanların halkın ihtiyaç, beklenti ve kamusal kullanımına açılacak biçimde yeniden düşünülmesi için çaba göstermeliyiz. Kentin hava koridorlarından biri olan bu bölgenin her metrekaresinin gelecekte ne olacağı sadece belediyemizin değil, İstanbulluların öğrenmesi gereken bir haktır."

YENİ BİR YAPILAŞMA İÇERDİĞİ VE STATİK SİSTEM ÇÖZÜMÜ GEREKTİRDİĞİ GÖRÜLMEKTEDİR

Nuhoğlu, Kadıköy Beldiyesi’ne Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nden gelen yazıda "Haydarpaşa Gar Binası" ve müştemilatı olan "5 nolu Eski Liman ve Gümrük Binası"nın rölöve, restitüsyon, restorasyon projelerinin 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylandığı belirtilerek "Yapı Ruhsatı" düzenlenmesi talep edildiğini belirterek, "Ancak; kurul tarafından tasdiklenen restorasyon projeleri, restorasyon müdahale paftaları incelendiğinde, çatı arası döşemesinin çelik sistemle yükseltilerek gabarinin (binanın yüksekliği) değiştirildiği ve çatıya gelen yük sebebiyle statik sistemin yeniden hesaplanması gerektiği, daha önce fonksiyonu olmayan çatı arasına sergi salonu, kafeterya, konferans salonu fonksiyonu verilerek statik yük hesabının değiştirildiği, yangın merdiveninin çatıya çıkarılarak bu alanda döşemenin kesildiği, yeni asansör ilavesi yapılarak döşemelerin her katta açılarak statik sistemin bu bölümde değiştirildiği, iç avluda şeffaf asansör ve bağlantı köprüsü ile çatı arasına kadar yeni ilave yapılaşma olduğu, avlunun üzerini tamamen kapatan bir çatı örtüsü ile binanın bu cephesinde, görünüşün tamamen değiştirildiğini, bu örtünün çözümü itibariyle yeni bir yapılaşma içerdiği ve statik sistem çözümü gerektirdiği görülmektedir." dedi.

PROJESİNE ONAY VERMEMİZ MÜMKÜN DEĞİLDİR

Bu planların, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Müdürlüğü "I. Grup Tescilli tarihi yapının planlama ile kontur (binanın kapladığı alan) ve gabarisi (bina yüksekliği) değişmeme" şartı ile verdiği olumlu görüş yazısına uygun olmadığını belirten Nuhoğlu, "Söz konusu düzenleme ile binanın yüksekliği ve kapladığı alanda ciddi değişiklikler olacaktır. Öte yandan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planına belediyemiz ve çeşitli şahıslar tarafından açılan dava süreçleri de devam etmektedir. İstanbul 2. İdare Mahkemesi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının Fuar Alanı Fonksiyonuna ilişkin kısmının iptaline karar vermiştir. Ayrıca bu plana uygun henüz 1/1000 ölçekli uygulama imar planları yapılmamıştır. Bu nedenle yasal olarak plan süreçleri tamamlanmayan ve eski eser binaya ilave yapılaşma getiren bir restorasyon projesine onay vermemiz mümkün değildir." dedi. Nuhoğlu, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün Haydarpaşa Gar Binası’nın rölöve, restitüsyon, restorasyonu ile ilgili ruhsat başvurusunun da Kadıköy Belediyesi tarafından reddedildiğini söyledi.

ALIŞVERİŞ MERKEZİ GİBİ YAPILARIN OLMAMASI GEREKİR

Konuşmasının ardından bir basın mensubunun "Belediye olarak sizin alternatif bir plan öneriniz varmı?" şeklindeki soruya Nuhoğlu, "Şu anda bunlarla ilgili mahkemeler devam ediyor. Bizim önerimiz özellikle ticari alandan çıkartılması. Daha çok sosyal, kültür anlamında bir yapılaşmanın ortaya çıkartılarak ona göre düzenleme yapılması. Bunun dışında alışveriş merkezi gibi ticarete tamamen dönük yapıların olmaması gerekiyor." dedi.

TCDD'DEN AÇIKLAMA

Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu'nun Haydarpaşa ile ilgili açıklamalarına yazılı açıklamayla cevap verdi.
TCDD'den yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Bugün Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu tarafından Haydarpaşa Gar Binası'nın restorasyonuyla ilgili bir basın açıklaması yapılmıştır.
Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi adına aşağıdaki açıklamanın yapılması gerekli görülmüştür.
1-Taşınmaz kültür varlıklarının nasıl ve ne şekilde restore edilecekleri yasayla tanımlanmıştır.
2- Bu çerçevede, Haydarpaşa Gar'ın röleve, restitüsyon ve restorasyon projeleri, binanın mimari özelliklerine ve orijinal haline uygun olarak hazırlanmıştır. İstanbul Kültür Varlıkları Koruma 5 No'lu Bölge Kurul Müdürlüğü'nden gerekli izinler alınmış; proje Kurul tarafından oybirliğiyle onaylanmıştır.
3- Projede, Kadıköy Belediye Başkanı'nca iddia edilen “ilave yapılaşma" yoktur.
4- 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 61'inci maddesinde 'Kamu kurum ve kuruluşları ve belediyeler ile gerçek ve tüzel kişiler, Koruma Yüksek Kurulu ve koruma bölge kurullarının kararlarına uymak zorundadır' hükmü yer almaktadır. TCDD ve diğer kamu kurumları Koruma Kurulu kararına uymak ve uygulamak zorundadır.
5- Haydarpaşa'ya ilişkin söz konusu Koruma Kurulu kararında, Kadıköy Belediyesi temsilcisinin de onay ve imzası yer almaktadır.
6- TCDD son on yılda, demiryollarının mimari mirasını yaşatmak için yüzlerce gar ve istasyonun röleve, restitüsyon, restorasyon (3R) projelerini hazırlamış, ilgili Koruma Kurullarının izni ve onayıyla kültürel mirasına sahip çıkmıştır. Bugüne kadar bir yerel yönetimin Koruma Kurulu'nun onayladığı bir projeye 'Ben onay vermem' dediği görülmemiştir."