Kaçma masaya otur

DIŞİŞLERİ Bakanı Ahmet Davutoğlu, İsrail’in, BM’nin gemi baskınıyla ilgili soruşturma komisyonu kurma teklifine karşı çıkmasına tepki gösterdi. Davutoğlu, İsrail’e, “Kaçma masaya otur. Aksi takdirde kaçman suçlu olduğunun ispatıdır” diye seslendi. Davutoğlu önceki gün Cidde’de katıldığı İslam Konferansı Teşkilatı’nın (İKT) toplantısından İstanbul’da dün başlayan Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Zirvesi’ne (CICA) gelirken, özel uçağına Filistinli mevkidaşı Riyad El Malki’yi de aldı. İki bakan uçakta İsrail’in gemilere saldırısını konuştu. El Malki, “İsrail’in hukuksuzluğundan çok çektik. Nihayet Türkiye gibi güçlü ve dünyada saygınlığı olan bir devlete çarptı. İsrail baltayı öyle bir taşa vurdu ki bunları kendisi bile tahmin edemiyordu” dedi. El Malki, Türk liderlerin İsrail’in davranışını “Haydutça ve korsanca” tanımlamalarına katıldığını belirtti.

Hesap verme zorunluluğu

Davutoğlu da Pakistan ve Afganistan dışişleri bakanlarıyla yaptığı üçlü görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, İsrail’in BM’nin soruşturma komisyonuna katılmayacağını açıklamasının hatırlatılması üzerine şunları söyledi: “İsrail bu teklifi reddederse, bu komisyonun çalışmasını engellerse ve bunun sonuçlarını görmezden gelirse, uluslararası hukuk karşısında hesap verme sorumluluğu vardır. Eğer çekinmiyorlarsa, eğer bir suç işlenildiği kanaatindelerse, eğer ulusal çıkarlarını ve haklarını korudukları kanaatindelerse çıksınlar ve bu uluslararası komisyonu kabul ettiklerini deklare etsinler. Eğer uluslararası soruşturma komisyonunu kabul etmezlerse, sakladıkları bazı gerçekler var demektir. Eğer bazı ülkeler uluslararası hukukun üzerinde, dışındalarsa ve bu uluslararası toplum tarafından böyle görülüyorsa bu da açıkça söylensin. Biz de açık denizlerde uluslararası hukukun nereye kadar işlediğini bilelim.”

Davutoğlu, iki ülke arasındaki anlaşmaların iptaline ilişkin soruya da şu yanıtı verdi: “Bu konuların nasıl bir seyir alacağı, İsrail’in tutumuna bağlıdır. İsrail, uluslararası hukukun öngördüğü ve BM’nin talep ettiği komisyonun kurulmasına yeşil ışık yakar ve bu komisyonun sorularını cevaplamaya hazırsa, ilişkiler tabii başka türlü seyredecek. Ama bunlardan kaçmaya devam ederlerse, ilişkilerin normalleşmesi söz konusu olmaz.”

İsrail ilk gün çağrılmadı

İstanbul’da başlayan CICA zirvesinin ilk günü, Dışişleri Bakanları düzeyinde yapıldı. Davutoğlu, hazırlık niteliğindeki dünkü toplantı doğrudan CICA’yla bağlantılı olmadığı için İsrail’i davet etmedi. Bugün yapılacak devlet veya hükümet başkanları zirvesine ise İsrail davet edildi. Daha önce Başbakan Yardımcısı Dan Meridor’un zirveye geleceğini açıklayan İsrail’in bugünkü toplantıda Ankara Büyükelçisi Gaby Levy tarafından temsil edilmesi bekleniyor. Türkiye’nin, CICA Zirvesi sonrası yapılacak ortak açıklamada, İsrail’in sert şekilde kınanmasını isteyeceği belirtildi.

Türkiye, İsrail’in ortak açıklamada kendisine yönelik kınamayı kabul etmeme ihtimaline karşı, CICA başkanlık açıklamasının taslağını da hazırladı. Taslak metinde, İsrail’in yardım filosuna uluslarararası sularda saldırdığı, sivilleri öldürdüğü ifade edildi. Metinde, olayla ilgili İsrail’e uluslararası, şeffaf ve bağımsız bir soruşturma çağrısında bulunulurken, Gazze’ye yönelik ablukanın kaldırılması, saldırıda ölen 9 kişi için tazminat ödemesi gerektiği de kayda geçirildi.