Kabinde dikkat dağıtan sohbet

Rapora göre, kokpitteki iki kabin görevlisi, pilotların dikkatini dağıttı.

Adana'dan kalktıktan 11 dakika sonra düşen uçağın kaza raporu, çarpıcı bir gerçeği ortaya çıkardı. Rapora göre, kokpite giren 2 hostes pilotların dikkatini dağıttı. ‘Pitot sistemini’ açmayan pilotların uyarı sinyallerini de görmemesi, 6 kişilik ekibin yaşamına mal oldu.

7 Nisan 1999 gecesi saat 00.33'te Adana Havaalanı'ndan hacıları almak üzere Suudi Arabistan'ın Cidde kentine hareket eden ve 11 dakika sonra boş bir tarlaya çakılan THY'nin Boeing 737-400 tipi Trakya uçağının sır gibi saklanan kaza raporunun tam metnini Hürriyet ele geçirdi. 16 Nisan 2002'de tamamlanan ve bugüne kadar medyaya yansımayan raporda en çarpıcı tespit ‘‘kaza anında kokpitte kabin görevlilerinin bulunduğu’’ ifadesiyle kayda geçti. Raporda ayrıca ‘‘Kokpitte kabin görevlilerinin bulunması, kokpit ekibinin dikkatinin dağılmasına muhtemelen katkıda bulunmuştur’’ denildi.

HAVA DA ETKİLEDİ

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Uçuş Standartları Daire Başkanı Haydar Yalçın başkanlığındaki 6 uzmanın hazırladığı heyet raporunda, 2 hostesin kazadan önce kokpitte bulunduğu, bu nedenle, ‘‘pilotların dikkatinin dağıldığı’’ ve ‘‘buzlanma önleyici pitot statik sıcaklık sistemini açmadığı’’ vurgulandı. Kötü hava şartlarının kazaya katkıda bulunduğunun belirtildiği raporda, uçuş mürettebatının ‘‘pitot sıcaklık sistemini’’, uçuş öncesi hazırlıklar sırasında veya uçuşun herhangi bir zamanında çalıştırmadığı ifade edildi. Ayrıca pilotun sistemi kontrol etmeye bile ihtiyaç duymadığına dikkat çekildi.

KONTROLÜ KAYBETTİ

Sistemin açılmadığı durumlarda ‘‘pitot sıcaklığı sistemi’’nin devreye girmediğine dair pilotu uyaran sistemin devreye girdiği belirtilen raporda, pilotun bu uyarı işaretini de görmediği ifade edildi. Raporda, ilk anormal işaretin hava sıcaklığı donma noktasına yaklaşırken, hava hızındaki hatalı düşüş olduğu belirtildi. Bu göstergeye cevaben pilot uçağın burnunu alçalttı ve otomatik pilotu devreden çıkarttı. Ancak pilot, uçağın kontrolünü tekrar ele geçiremedi. Uçağın yıldırımlı fırtınalar bölgesine girişi ile karşılaşılan türbülanslı şartlar, uçağın kontrolünün kaybını hızlandırdı.

GÜVENLİĞE TEHDİT

Kokpit içindeki konuşmaları dinleyen kaza kırım ekibinin, raporda, kokpit içinde pilotların yanı sıra iki hostesin varlığını ve kokpit içi disiplini gündeme getirmesi dikkat çekti. İki hostesin kokpitte bulunmasının uçuş güvenliğini tehdit ettiğine dikkat çekilen raporda, ‘‘Kokpitte kabin görevlilerinin bulunması, kokpit ekibinin dikkatinin dağılmasına muhtemelen katkıda bulunmuştur’’ denildi.

Buraya çakılmıştı

THY'nin Boeing 737-400 tipi Trakya uçağı, Cidde'deki hacıları almak üzere Adana'dan havalandıktan 11 dakika sonra boş bir tarlaya çakılmıştı. Kazada, Kaptan Pilot Kıvılcım Tuncer, 2. pilot Orhan Sami Bezcioğlu, ile kabin görevlileri Hatice Mısırlıoğlu, Deniz Deşen, Gönül Topal ve Nida Güner yaşımını yitirmişti.

Pitot sistemi nedir?

PİTOT Statik Sıcaklık Sistemi, dış koşullarını değerlendiren pitot uçlarının donmasını engelleyen bir sistem. Pilotlar, pitotun gönderdiği verilere göre uçuşu gerçekleştiriyor. Bu kazada, sistem açılmadığı için soğuk ve fırtınalı bir hava ortamına giren uçağın pitot uçları donuyor. Bilgisayarlar da pilota dış hava koşulları hakkında doğru bilgi veremiyor ve uçağın düşmesine neden oluyor.

THY’ye ‘disiplin’ uyarısı

Kaza raporunun sonuç bölümünde, ‘‘Uçuş ekibi, uçağın kontrolünü ele geçirmek ve uçağı normal duruma getirebilmek için kokpitteki diğer göstergeleri kullanamamıştır’’ ifadesi yer aldı. Raporun tavsiyeler bölümünde ise, ‘‘Türk Hava Yolları'nın uçuş ekiplerine, her türlü uçuş sırasında kokpit disiplininin sağlanmasının önemini tekrar hatırlatması tavsiye edilmektedir’’ cümlesinin yer alması dikkat çekti.