Jüpiter çıplak gözle bile izlenebilecek
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Eylül 22, 2010 20:22
Ankara Üniversitesi Rasathanesi Müdürü Doç. Dr. Birol Gürol, bu günlerde Dünya'ya en yakın konumda bulunan Jüpiter gezegeninin, güneş battıktan sonra doğu yönünde küçük bir teleskop veya dürbün kullanarak, hatta çıplak gözle bile izlenebileceğini bildirdi.
Gürol, üç dört ay süreyle daha çok parlak bir şekilde görülecek olan Jüpiter'in, zamanla parlaklığının azalacağını kaydetti.
Doç. Dr. Gürol, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dünya'dan yaklaşık 318 kat daha büyük kütleye ve 11,2 kat daha büyük çapa sahip Jüpiter gezegeninin, Güneş Sisteminin en büyük kütleli gezegeni olma unvanına sahip olduğunu belirtti.
1609 yılında Galile'nin teleskopla gerçekleştirdiği ilk gözlemlerden elde edilen bulguların günümüz gökbilim çalışmalarının temelini oluşturduğunu anlatan Gürol, Galile uyduları olarak adlandırılan Io, Europa, Ganymede ve Callisto ile birlikte Jüpiter gezegeninde toplam 63 tane uydu bulunduğunu söyledi.
Güneş etrafında yaklaşık 12 yılda bir turunu tamamlayan Jüpiter'in, yörüngesi üzerinde hareket ederken zaman zaman Dünya'ya yaklaştığını ve uzaklaştığını kaydeden Gürol, Jüpiter'in Dünya'ya ne kadar yaklaşabileceğinin ise yörünge parametrelerine bağlı olduğunu belirtti.
Jüpiter gezegeninin Güneş'ten uzaklığa göre beşinci gezegen olduğunu anımsatan Gürol, şu bilgileri verdi:
“Jüpiter gezegeni, bu günlerde karşı konumda bulunmaktadır. Yani Güneş-Dünya-Jüpiter neredeyse aynı doğrultuda bulunmaktadır. O nedenle Güneş battıktan hemen sonra Jüpiter gezegeni doğu ufkunda çok parlak bir şekilde görülebilmektedir. Parlaklığının, daha önceki yıllara göre daha fazla olmasının sebebi ise bu tarihlerde Dünya'ya çok daha yakın bir konumda bulunması, dolayısıyla daha büyük açısal çapa sahip olmasından kaynaklanır. Gökyüzüne bakmayı sevenlerin akşam saatlerinde, Güneş'in batması ile batı ufkuna bakmaları durumunda yine çok parlak bir cisim olan Venüs gezegenini görmeleri mümkündür. Fakat kısa bir süre sonra bu cisim batacağından, gökyüzünün en parlak cismi, ilerleyen saatlerde Jüpiter gezegeni olacaktır.
Jüpiter gezegeninin karşılaşma konumuna gelmesi aslında her 13 ayda bir gerçekleşmektedir. Bu günlerdeki farklılık ise Dünya ile Jüpiter'in yörünge üzerindeki konumları ile bağlantılıdır. 20 Eylül 2010 tarihinde Jüpiter ile Dünya arasındaki uzaklık 3.9539 Astronomi Birimi yani 591.108.050 kilometre uzaklıkta bulunuyordu. 3-4 ay süreyle daha Dünya'ya olan yakınlığını koruyacak olan Jüpiter, zamanla Dünya'dan uzaklaşacağından gökyüzündeki parlaklığını zamanla kaybedecek.”
Yaklaşık 600 milyon kilometre uzaklıkta bulunan Jüpiter'in aynı zamanda en büyük gezegen olması nedeniyle Dünya'dan çok parlak görülebilen bir cisim durumunda olduğunu anlatan Gürol, “Bir önceki karşılaşma konumuna göre Jüpiter, 75 milyon kilometre daha yakın konumda bulunmaktadır. Her geçen gün ise Jüpiter ile Dünya arasındaki uzaklık artacağından parlaklığı zamanla azalacak. 2022 yılına kadar Jüpiter ile Dünya arasında bu derecede bir yakınlaşma olmayacağı için bu günlerde en yakın ve en parlak şekilde görülebilecek. Küçük bir teleskop veya dürbün kullanarak Jüpiter gezegenini ve hatta dört büyük uydusunu görebilmek mümkündür. Daha büyük teleskoplar kullanılması durumunda ise Jüpiter gezegeninin üzerinde bulunan Büyük Kırmızı Leke'yi görebilmek mümkündür” diye konuştu.
Doç. Dr. Gürol, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dünya'dan yaklaşık 318 kat daha büyük kütleye ve 11,2 kat daha büyük çapa sahip Jüpiter gezegeninin, Güneş Sisteminin en büyük kütleli gezegeni olma unvanına sahip olduğunu belirtti.
1609 yılında Galile'nin teleskopla gerçekleştirdiği ilk gözlemlerden elde edilen bulguların günümüz gökbilim çalışmalarının temelini oluşturduğunu anlatan Gürol, Galile uyduları olarak adlandırılan Io, Europa, Ganymede ve Callisto ile birlikte Jüpiter gezegeninde toplam 63 tane uydu bulunduğunu söyledi.
Güneş etrafında yaklaşık 12 yılda bir turunu tamamlayan Jüpiter'in, yörüngesi üzerinde hareket ederken zaman zaman Dünya'ya yaklaştığını ve uzaklaştığını kaydeden Gürol, Jüpiter'in Dünya'ya ne kadar yaklaşabileceğinin ise yörünge parametrelerine bağlı olduğunu belirtti.
Jüpiter gezegeninin Güneş'ten uzaklığa göre beşinci gezegen olduğunu anımsatan Gürol, şu bilgileri verdi:
“Jüpiter gezegeni, bu günlerde karşı konumda bulunmaktadır. Yani Güneş-Dünya-Jüpiter neredeyse aynı doğrultuda bulunmaktadır. O nedenle Güneş battıktan hemen sonra Jüpiter gezegeni doğu ufkunda çok parlak bir şekilde görülebilmektedir. Parlaklığının, daha önceki yıllara göre daha fazla olmasının sebebi ise bu tarihlerde Dünya'ya çok daha yakın bir konumda bulunması, dolayısıyla daha büyük açısal çapa sahip olmasından kaynaklanır. Gökyüzüne bakmayı sevenlerin akşam saatlerinde, Güneş'in batması ile batı ufkuna bakmaları durumunda yine çok parlak bir cisim olan Venüs gezegenini görmeleri mümkündür. Fakat kısa bir süre sonra bu cisim batacağından, gökyüzünün en parlak cismi, ilerleyen saatlerde Jüpiter gezegeni olacaktır.
Jüpiter gezegeninin karşılaşma konumuna gelmesi aslında her 13 ayda bir gerçekleşmektedir. Bu günlerdeki farklılık ise Dünya ile Jüpiter'in yörünge üzerindeki konumları ile bağlantılıdır. 20 Eylül 2010 tarihinde Jüpiter ile Dünya arasındaki uzaklık 3.9539 Astronomi Birimi yani 591.108.050 kilometre uzaklıkta bulunuyordu. 3-4 ay süreyle daha Dünya'ya olan yakınlığını koruyacak olan Jüpiter, zamanla Dünya'dan uzaklaşacağından gökyüzündeki parlaklığını zamanla kaybedecek.”
Yaklaşık 600 milyon kilometre uzaklıkta bulunan Jüpiter'in aynı zamanda en büyük gezegen olması nedeniyle Dünya'dan çok parlak görülebilen bir cisim durumunda olduğunu anlatan Gürol, “Bir önceki karşılaşma konumuna göre Jüpiter, 75 milyon kilometre daha yakın konumda bulunmaktadır. Her geçen gün ise Jüpiter ile Dünya arasındaki uzaklık artacağından parlaklığı zamanla azalacak. 2022 yılına kadar Jüpiter ile Dünya arasında bu derecede bir yakınlaşma olmayacağı için bu günlerde en yakın ve en parlak şekilde görülebilecek. Küçük bir teleskop veya dürbün kullanarak Jüpiter gezegenini ve hatta dört büyük uydusunu görebilmek mümkündür. Daha büyük teleskoplar kullanılması durumunda ise Jüpiter gezegeninin üzerinde bulunan Büyük Kırmızı Leke'yi görebilmek mümkündür” diye konuştu.