Jeolog Bakan depreme karşı

MHP'li jeolog Devlet Bakanı Şuayip Üşenmez, deprem felaketlerinden daha az zararla çıkmak için, İmar Kanunu uygulamalarındaki eksikleri saptayan bir rapor hazırladı. Üşenmez, raporu önce Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na sonra da kabine arkadaşlarına sunacak.

Hükümet deprem yaralarını sarmaya çalışırken, kabinenin jeolog Bakanı Şuayip Üşenmez, benzer bir felaketten en az zararla çıkmak için çalışma başlattı. Devlet Bakanı Üşenmez, bakanlık bürokratlarıyla İmar Kanunu uygulamalarındaki eksiklikleri saptayan bir rapor hazırladı. Rapor, hazır betonun afet bölgelerinde zorunlu hale getirilmesini, sahil atmosferinde de beton içine denizden taşınan tuzun girmesini engelleyici kaplama yapılmasını gerekli kılıyor. Üşenmez'in öncelikle Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na, ardından kabine arkadaşlarına sunacağı çalışma raporuna göre, yerleşim yerleri ve yapılaşmalar dört aşamadan geçiyor. Bu aşamaları plan, proje, yapım ve iskan aşamaları olarak açıklayan raporun en çarpıcı yerini, 3194 sayılı İmar Kanunu uygulamalarındaki eksiklikleri kapsayan bölümü oluşturuyor. Proje ve denetim eksiklikleri, malzeme denetimi ve inşaat yapım eksiklikleri olmak üzere üç bölümden oluşan raporun can alıcı bölümü şöyle:

BÜYÜK EKSİKLER

DPT, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı İmar Yüksek Kurulu tarafından yapılan büyük ölçekli 1/500.000, 1/200.000 ve 1/100.000'lik ülke genelindeki stratejik planlarda, afetlerle ilgili yapı sınırları belirtilmemiştir.

İmar mevzuatında riskli alanlarda yapılaşma koşullarında farklılık olması gerekirken, bu mevcut değildir. Afet bölgeleri ve riskli alanların imar planlarının yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir.

HİZMET İÇİ EĞİTİM

Afete maruz kalan alanlarda bulunan mevcut yapıların taşıdığı riske göre sağlamlaştırılması işlemlerinin ivedilikle yapılması ve bu işle ilgili özel bir yönetmeliğin hazırlanması gerekmektedir.

Yerel yönetimlerin, afet imar mevzuatına uyumlu davranmalarını sağlayacak imar ve belediyeler kanununda düzenlemeler yapılmalıdır.

Yerel yönetimlerde daha güçlü bir yapı kontrol ve denetim organı kurulmalı, denetimde görev alan kişilerin sorumlulukları artırılmalı ve herhangi bir afet anında yapımcı ve müteselsilen cezalandırılabilir hale gelmesi sağlanarak kontrol sisteminin daha ciddi yürütülmesi gerçekleştirilmelidir.

Mevcut teknik elemanlar altı aylık dönemler halinde mutlaka bir hizmet içi eğitimden geçirilmeli; böylece kontrol teşkilatı, bilgi, donanım ve tecrübe yönünden güçlendirilmelidir.

Sayısal afet haritalarının hazırlanması, bir coğrafi bilgi sistemi kurularak afet bilgilerinin sürekli geliştirilen ve yenileşen bir veri tabanı oluşturulması ve hazırlanacak projelerin güncelleşmiş veri tabanı bilgilerine göre yapılması gerekmektedir.

Ruhsat aşamasında mutlaka sondaja dayalı jeolojik etüdlerin yapılması, bu etüdlerden hem ruhsat veren belediyenin hem de etüdü yapan kuruluşun eşit sorumluluk taşıması sağlanmalıdır.

HAZIR BETON ŞART

Afet bölgelerinde kullanılacak malzemeler için yeni standartlar hazırlanmalıdır.

Afet bölgelerinde kullanılacak inşaat malzemelerinden çimento, aprega (kum+çakıl) ve beton yapımında kullanılan suyun analizi yapılmalıdır.

Hazır beton kullanma özendirilmeli, afet bölgelerinde ise zorunlu hale getirilmelidir.

Yerel olarak betonlarda çimento miktarı, su çimento oranı ve homojenizasyon sağlanmalı ve numune alınarak denetim sorumluları tarafından kontrol edilmelidir.

Beton döküldükten sonra mevsim şartlarına, kullanılan çimento, cins ve beton kalitesine göre standartlarda belirtilen kalıp alma sürelerinden önce asla kalıpların sökülmemesi gerekir.

Kalıp alındıktan sonra 7-21 günlük mukavemetin sağlanması, süresi içerisinde mutlaka yeterli miktarda sulanması gerekir.

Gerek katma suyunda, gerekse priz alma süresi içindeki sulama suyunda sülfat ve klorür iyonlarının beton kalitesini bozacak miktarın üzerinde olmamasına dikkat edilmelidir.

DENİZ KUMUNA ENGEL

Sahil atmosferindeki beton yapılara, beton içine sonradan denizden taşınan tuzun girmesini engelleyici kaplama yapılmalıdır.

Hava kirliliğinin ve yoğun karbondioksidin bulunduğu endüstri atmosferindeki beton yapılar, bu gazlara karşı koruyucu kaplama ile kaplanmalıdır.