Jar Jar için asılmalı mı asılmamalı mı tartışması

Star Wars dizisinin son filminde yaratılan yeni kahraman çok tartışılıyor.

Dinozorların başına gelene benzer bir felakete uğrayıp, insan türünün yeryüzünden yokolması gibi vahim bir sonuçla karşılaşılmadığı takdirde, iyi ile kötü arasındaki savaş asla bitmeyecek.

KURBAĞA ASILSIN MI, ASILMASIN MI?

Star Wars dizisinin son filmi Episode 1, Phantom Menace, gösterime girdikten sonra yüz binlerce Amerikalı internet sitesinde muazzam bir savaşa girişti. Yeni filmin yeni kurbağa kahramanı Jar Jar Binks iyi mi, kötü mü? Yaşasın mı, ölsün mü? Asılsın mı, asılmasın mı?

Ölsün diyenlerle, ölmesin diyenler arasındaki çatışma kısa zamanda biteceğe de benzemiyor. Amerika'daki bu kurbağa kahraman üzerine çıkan yaygın tartışma, en azından biçim olarak, bir süre önce Türkiye'de çıkan Apo, ‘‘asılmalı mı, asılmamalı mı’’ tartışmasını andırıyor.

UZAY OPERASI

Uzay operası olarak da adlandırılabilecek ilk Star Wars-Yıldız Savaşları filmiyle karşı karşıya kaldığımızda 1977 yılındaydık. Üçer yıl arayla aynı diziden iki film daha geldi. İmparator(1980) ve Jedi'nin Dönüşü. Son filmin gösterim tarihi 1983'tü.

On altı yıl sonra başa dönüyoruz. 4-5 ve 6'ncısını izlediğimiz Star Wars dizisinin bu yıl ekim ayında 1'incisini, bir aksilik olmazsa 2002'de 2'ncisini, 2005'te de 3'üncüsünü izleyip maceranın tamamına vakıf olacağız.

KAHRAMANLARIN SAVAŞI

Amerika'da bir süre önce gösterime giren ama bütün dünyada bu yılın ekim ayında seyredilecek olan Star Wars, Episode 1, Phantom Menace filmi de dizinin diğer filmleri gibi, dünyayı, dünyadaki yaşamı çağrıştıracak şekilde, derin uzayda, uzak gezegenlerde, iyi kahramanlarla kötü kahramanlar arasında geçiyor. İyilik güçlerinin gezegeniyle kötülük imparatorluğunun savaşını kimin kazandığını anlatıyor. Sonucu söylemeye gerek var mı?

İYİLER VE KÖTÜLER

Bu filmde de esas olarak yok etmek isteyenler ve kurtarılması gerekenler var. Bu, keskin hatlarla ikili bölünmeden ortaya iyi kahramanlar ve kötü kahramanlar çıkıyor.

Kötüler, aktif, saldırgan, yoketme içgüdüsüyle donanmış karanlık güçler.

İyiler, pasif, barışçı, ancak bir saldırı karşısında kendini savunan, sadece kurtarılması gereken bir şeyler olduğunda mecburen harekete geçen aydınlık güçler.

TARTIŞMA BAŞLIYOR

İyi kahramanlar kötü kahramanların gücüne boyun eğmedikçe, savaşı kimin kazanacağı bir süre muallakta kaldıktan sonra filmin bir noktasından itibaren iyilerin kötülerden daha güçlü olduğu ortaya çıkınca siz zannediyorsunuz ki, seyirci rahatlıyor.

Hayır, tartışma çıkıyor.

KAHRAMAN TERCİHLERİ

Film, Amerika'da gösterime girdikten ve tabii ki gişe rekorlarını altüst ettikten sonra İnternet'te acayip bir tartışma başladı. İnanılmaz sayıda insan film hakkındaki görüşlerini, yani içini bilgisayar ekranına döktü.

Gördük ki, insanların kahraman tercihleri sadece iyiden yana değil. Kötü kahramanlara hayranlık duyanlar da var. İçinde iyilik olanlar ve içinde kötülük olanlar bilgisayarda da savaşıyorlar. Dünya gerçekten ikiye bölünmüş durumda. Ve herkesin kahramanı kendine göre...

Tabii siyahla beyazın yanı sıra her iki kesimde de griler bu evrensel ve ezeli tartışmaya renk katıyor.

İçine biraz olsun iyilik bulaşmış kötü kahramanlar da var. Mesela filmi taşıyan temel, en baba kötülerden biri, iyi oğlunu öldürmeyi reddediyor!

Ama filmin esas grisi, en renkli siması bir kurbağa. Bir amfibyum. Hem karada hem suda yaşayabilen Jar Jar Binks. Aslında bir bilgisayar yaratığı. Ama Siyah bir oyuncu, Ahmet Best tarafından lastik kostüm içinde çekimleri yapıldıktan sonra bilgisayarda yerine oturtuluyor, öyle daha gerçekçi oluyormuş. Tartışmanın odak noktası.

ÖPÜLMEMİŞ KURBAĞA

Jar Jar Binks, aslında bir serseri. Kendi halkı tarafından dışlanmış biri. İyi kahramanlardan biri hayatını kurtardığı için, minnet borcu yüzünden, iyilerden yana tavır alıyor.

Gerçekçi. İyilik ya da kötülük onun için bir pazarlık meselesi.

Serseri, tamam, ama iyi dost. Anti-kahraman pozunda bir kahraman. Sıradan bir iyi kahraman. Hamasi değil.

Cesur, güvenilir. Karakter sahibi.

Komik. Hayatla ve kendisiyle dalga geçebiliyor.

Cinsiyetinin erkek olduğu tahmin ediliyor ama belli değil. Soru işaretleri var. Popüler bir tip ama biraz rahatsız edici.

Sarsak, sersem, beceriksiz ama iyiniyetli.

Ne güzel ne de yakışıklı. Netice olarak öpülmemiş kurbağa. Öpülse belki prens olabilir ama maalesef...

HAYATTAKİ GİBİ

Filmi izleyen çoğunluk onu seviyor. Çok çok sevenler bile var. Ama ondan şiddetle nefret edenler de var.

Hayranları, kendileriyle barışık, Jar Jar'ı kendilerindekilere benzer özellikler yüzünden seviyorlar.

Ölmesini isteyenler, tam tersine kendi beceriksizliklerinden nefret ettikleri için Jar Jar'ın da yokolup gitmesini istiyorlar.

Uzaydaki çekişme, süper star olmaya aday bir kurbağanın etrafında, Dünya'daki gerçek hayatta da sürüp gidiyor, okuduğunuz gibi.

JAR JAR'I SEVENLER

Filmdeki yaratığı, Jar Jar Binks'i sevenlerin İnternet tartışmasında kullandıkları sıfatlar neden onu sahiplendiklerini gösteriyor:

Benim kadar komik. Harika bir tip. Beceriksiz tamam ama bence zeki. Çok tatlı. Tapılacak kadar insani. Benim kadar beceriksiz. Çok komik. Filmi film yapan Jar Jar. Savaş sahneleri şimdiye kadar gördüğüm en komik şey. Onu sevmeyenler kendilerinden daha komik olduğu için kıskanıyorlar. Jar Jar'dan nefret edenler ölsün.

JAR JAR'DAN NEFRET EDENLER

Jar Jar'ı sevmeyenler o kadar da masum değil. Onlar işi, Jar Jar ölmeli sitesi kurmaya kadar vardırmışlar. Onlar da diyorlar ki:

Çok aptal bir tip. Ondan nefret ettim. Çok rahatsız edici. Esprileri iğrenç. Acınası bir yaratık. Şimdiye kadar gördüğüm en kötü Star Wars karakteri. Sinir bozucu. Büyük hata. Sesi çıldırtıcı. Jar Jar ölmeden Star Wars kurtulmaz.

IRKÇILIK İDDİASI

Jar Jar Binks'e duyulan nefretin Amerika'ya özgü bir biçimi de var. Bu bilgisayar yaratığının ırkçılık yaptığını ileri sürüyorlar. Nedense Siyah ırkın temsilcisi olarak algılanıyor. Ayrıca kullandığı kırık-bozuk İngilizce'sini de Karayipler'de konuşulan dile benzetiyorlar. Jar Jar aracılığıyla Siyahlar'ın aşağılandığını iddia ediyorlar. Bir de eşcinsellik iddiası var. Bu da bazılarının nefretini çekiyor. Yapımcıları her iki iddiayı da reddediyorlar ama bir faydası olmuyor.

Jar Jar Binks'i sevenler ve ondan nefret edenler, filmde olduğu gibi, İnternet sitelerinde birbirlerini öldürmeye çalışıyorlar.

FİLMİN KONUSU

Luke Skywalker'in babası Anakin'in çocukluğu anlatılıyor. Kötülüğü temsil eden Ticaret Federasyonu, iyilerin yaşadığı barış yanlısı Naboo Gezegeni'ni abluka altına alır. Jedi savaşçısı Qui-Gon Jinn ve öğrencisi Obi-Wan Kenobi, hem karada hem suda yaşayabilen Jar Jar Binks'in de yardımıyla kraliçeyi istilacıların elinden kurtarırlar. Genç kraliçe Amidala barış için savaşmak üzere gezegenine dönerken yanlarında Qui-Gon Jinn'in içindeki gücü hissettiği bir çocuk vardır: Anakin Skywalker. Savaşı kazanırlar. Ne var ki, Qui-Gon Jinn, kötülerden Darth Maul'la yaptığı ışın kılıcı düellosunda ölür. Anakin'i yetiştirmek, Obi-Wan Kenobi'ye kalır.

GEORGE LUCAS-STEVEN SPIELBERG

BİRBİRİNDEN AYRILMAYAN RAKİPLER

İki sinema tutkunu, iki yakın arkadaş. Spielberg, 1975'te, büyük bütçeli Jaws filmini yapmak üzere çağrıldığında, George Lucas da 'American Graffiti' filmiyle adını duyurmaya başlamış. Ama her ikisi de henüz çaylak. Spielberg çekimden bir gün önce sete geliyor ve hemen Lucas'ı çağırıyor. 'Gel bak, köpek balığını getirdiler. Tam 15 metre, inanılmaz bir şey.' Hemen gidiyor Lucas. Birlikte o müthiş oyuncakla oynamaya başlıyorlar. Spielberg yaramaz çocuk gibi kumanda odasına girip maket canavarın ağzını açıyor. O sırada Lucas başını içeri sokuyor. Ne oluyorsa, hayvanın ağzı kapanıyor ve Lucas sıkışıp kalıyor. İdare mekanizması da işlemez oluyor. Spielberg yardım çağırıyor ve teknisyenlerden azar işitiyorlar: 'Sirk mi burası? Ne münasebetle oynuyorsunuz burada?

' O zaman Spielberg başını yana eğiyor ve diyor ki: 'Affedersiniz bayım, ben bu filmin yönetmeniyim de...'

O günden beri, iyi günde kötü günde birbirlerinden hiç ayrılmadılar. Ama içten içe hep bir yarışı sürdürdüler. Hangisinin filmi daha çok tutulacak? Hangisinin filmi daha çok para kazanacak? Hangisi daha ünlü olacak? Ne var ki, bu gizli rekabet dostluklarını asla bozamadı. En son haber de, Lucas'ın, Spielberg'in çekeceği yeni Indiana Jones filminin senaryosunu yazmaya başladığı... Ayrılmaz ikilinin, en yakın diğer iki arkadaşı da Francis Ford Coppola ve Brian De Palma.