OluÅŸturulma Tarihi: Åžubat 13, 2003 00:00
Adı matematik deyim ve teoremleriyle ölümsüzleÅŸen, Prof. Dr. Masatoshi Gündüz Ä°keda, 77 yıl önce Tokyo'da doÄŸdu. Ve 1960'ta bir Türk kızına aşık olup Türkiye'ye geldi. 42 yıl Türk olarak yaÅŸadı ve öldü. Ankara'da dün topraÄŸa verilen Prof. Dr. Ä°keda ‘‘Mezar taşıma çok çok çok uÄŸraÅŸtı beceremedi’’ yazın diyebilen bir ‘bilge insan’dı.Japon bir ailenin çocuÄŸu olarak Tokyo'da doÄŸdu. Aldığı Japon kültürü, Hamburg'da gönlünü kaptırdığı Emel Ardor sayesinde Türk kültürüyle özdeÅŸleÅŸti. 8 aydır mücadele ettiÄŸi mide kanserine önceki gün yenik düşen Ä°keda, dün son yolculuÄŸuna, 39 yıllık eÅŸinin de saf tuttuÄŸu cenaze namazının ardından, Ankara Karşıyaka Mezarlığı'nda uÄŸurlandı. Osaka Ãœniversitesi Matematik Bölümü'nden mezun olduÄŸunda, ODTÃœ Matematik Bölümü'ne damgasını vuracağını kendisi de tahmin edemezdi. Alexander Von Humbolt Vakfı'ndan kazandığı araÅŸtırma bursunun hayatını bu kadar deÄŸiÅŸtireceÄŸini tahmin edemeyeceÄŸi gibi. ÇİZGÄ°SÄ°NÄ° ÅžEKÄ°LLENDÄ°REN KADINMasatoshi Ä°keda'nın yaÅŸam çizgisi Hamburg'ta aynı burstan yararlanan Egeli Türk kızı, kimyacı Emel Ardor ile tanışmasıyla ÅŸekillendi. Hamburg Ãœniversitesi'nde sayılar teorisi üzerine araÅŸtırma yaparken, ‘‘aÅŸkının kimyasını’’ buldu. Ardor'un peÅŸinden Türkiye'ye geldi. 1960 yılında geldiÄŸi Türkiye'de, önce iÅŸini buldu. Ege Ãœniversitesi Tıp Fakültesi açılana kadar aynı üniversitede istatistik uzmanı olarak çalıştı. Ardor'u ve ailesini ikna etmek için dört yıl bekledi. Ä°keda, 1964 yılında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olurken, Emel Ardor'a da soyadını verdi. Kayınpederinin önerisiyle adına bir de Türk adı ekledi. Japon adından çok, mahkeme kararıyla aldığı ‘‘Aydınlık’’ anlamına gelen Gündüz adını kullandı. Ege Ãœniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü'nden 1965 yılında doçent, iki sene sonra da profesör ünvanı aldı. 1969 yılında da Prof. Dr. Cahit Arf'ın önerisi üzerine OrtadoÄŸu Teknik Ãœniversitesi (ODTÃœ) Matematik Bölümüne profesör olarak katıldı. Türkiye Bilimler Akademisi'nin kuruluÅŸundan bu yana üyesi olan Ä°keda, uzun süre matematiÄŸin en zor problemlerinden biri olan ‘‘Galois Teorisi’’ üzerine çalıştı. Adını taşıyan matematik deyim ve teoremleriyle ölümsüzleÅŸen Ä°keda, mütevazı kiÅŸiliÄŸini ÅŸakacılığıyla ön plana çıkardı. Yıllar önce, ‘‘Benim mezar taşıma çok çok çok uÄŸraÅŸtı, ama beceremedi yazın’’ sözleri dudaklarda hoÅŸ bir tebessüm bıraktı. Tarih bilgisi de yabana atılamazdı. Haçlı seferleri üzerinde uzmanlaÅŸan Ä°keda, çinileriyle ünlü Ä°znik tarihi konusunda da birçok tarihçiyle yarışırdı. Öğrencilerine göre bir ‘‘bilge insan’’ Gündüz Ä°keda, çok baÅŸarılı bir mmatematikçi olduÄŸu kadar çok baÅŸarılı bir babaydı. Ä°keda Ailesi'nin ve bilimin başı saÄŸolsun. 77'inci doÄŸumgününde anılacakÃœnlü matematikçi Cahit Arf'ın ardından Prof.Dr. Ä°keda'yı da kaybeden ODTÃœ Matematik Bölümü, Türk ve dünya bilimine binlerce matematikçi yetiÅŸtiren Ä°keda adına web sayfası oluÅŸturuyor. Ä°keda için, 25 Åžubat'ta 77'nci doÄŸumgününde, saat 15.00'de bölümde bir anma töreni de düzenlenecek.Â
button