İzaha Davet nedir?
Güncelleme Tarihi:
İzaha davet, Maliye'nin inceleme uygulamaları arasında yer almaktadır. Bakanlığın gözüne çarpan eksik vergi ödemeleri gibi birçok konu, gerçek ve tüzel kişilerin izaha daveti ile devam etmektedir. Peki, İzaha Davet nedir? İşte, Maliye Bakanlığı'nın uygulaması hakkında detaylı bilgiler
Öncelikle ‘izaha davet’ uygulamasının daha çok yeni olduğunu belirtelim. 2016 Ağustos’unda Vergi Usul Kanunu’na (VUK) dâhil oldu (VUK Md. 370). Teknolojik gelişmelerle beraber Maliye’nin inceleme yöntemleri de gelişti. Maliye mükellefle daha hiç temas etmeden; bankalardan, tapu müdürlüklerinden bilgi alıp analiz yapabiliyor. Her iki kaynaktan alınan bilgi de kimlik numarasına göre sıralandığında hem banka kayıtlarını, hem de tapu kayıtlarını rahatlıkla aynı kişi-işlem için karşılaştırabiliyor. Ve bu analizler sonucunda vergilerin eksik ödendiğine dair işaretler görülebiliyor (Bankadan 150 bin liralık konut kredisi alınmışken, tapuda 100 bin liralık -daha düşük değerden- konut devri görünmesi gibi). Ancak bu işaretler ilk başta yalnızca şüpheli işlem, her durumda ayrıca inceleme gerekecektir. İşte bu aşamada inceleme yapmaktansa mükellef Maliye tarafından ‘izaha davet’ edilecek.
15 günlük süre içerisinde izahta bulunulmasıyla, vergi kaybına neden olunmadığı anlaşılırsa mükellef vergi incelemesine tabi tutulmuyor veya takdir komisyonuna sevk edilmiyor.
Mükelleflerce izahta bulunulan tarihten itibaren 15 gün içerisinde hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, gecikme zammı oranında bir zamla aynı sürede ödenmesi şartıyla vergi ziyaı cezası, kayba uğratılan vergi üzerinden % 20 oranında kesilir. Bu durum vergi incelemesi yapılmasına engel olmuyor.
Maliye’nin yapacağı ön tespitler eğer kaçakçılık suçu (VUK Md. 359) kapsamındaki fiillerle vergi kaybına uğratılmış olabileceğine ilişkinse ‘izaha davet’ maddesi uygulanamıyor. Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge (yaygın kullanımıyla naylon fatura) kullanma fiilinin işlenmiş olabileceğine dair yapılan ön tespitlerde, kullanılan sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge tutarının; her bir belge itibarıyla 50 bin lirayı geçmemesi (476 seri no.lu VUK Tebliği) ve mükellefin ilgili yıldaki toplam mal ve hizmet alışlarının % 5’ini aşmaması kaydıyla mükellefler izaha davet edilebiliyor.
Kendisine izaha davet yazısı tebliğ edilen mükellefler, davet konusu tespitle sınırlı olarak, pişmanlık (VUK Md. 371) hükümlerinden de yararlanamıyor. Ayrıca izaha davetle vergi kaybının yüzde 20 olarak uygulanabilmesi için Maliye’nin yapacağı ön tespit tarihine kadar ihbarda bulunulmamış olması da gerekmekte.