Ceyhun KUBURLU
Oluşturulma Tarihi: Haziran 22, 2007 00:00
Bir zamanlar Türkiye’de adeta ithalatın simgesi haline gelen Chiquita (Çikita) muzları Türkiye’de üretim yapmak için düğmeye basmaya hazırlanıyor.
İlk etapta "Organik muz" üretimi yapmaya çalışacak olan Çikita, daha sonra kayısı, şeftali ve kiraz gibi meyveleri de Türkiye’de üretmeyi planlıyor.
TURGUT Özal’ın başbakanlığı döneminde ithalatın simgesi haline gelen ve ABD’de en güçlü markalar arasında yer alan Chiquita Fresh (Çikita) Türkiye’de üretim yapmaya hazırlanıyor. Bugün 4.5 milyar dolar ciroya ulaşan şirket ilk etapta Türkiye’de "Organik muz" üretimi yapmaya çalışıp yerel meyve üreticileriyle anlaşacak. Daha sonra ise Chiquita (Çikita) markasıyla Türkiye’den şeftali, kayısı, kiraz ve muz gibi meyveleri başta Avrupa olmak üzere birçok bölgeye ihraç etmeyi planlıyor.
ORGANİKMUZ ÜRETİMİ: Hükümet ve yerli üreticiler ile görüş birliğine varıldığı taktirde Türkiye’de ilk etapta "Organik muz" üretmeye hazırlanan Chiquita Fresh’in Dünya Başkanı Robert Kistinger "Her büyük firma gibi bizde Türkiye pazarına adım attık. Önce muz üretimini araştırıp daha sonra başka meyveler üzerinde yoğunlaşacağız. Tüm bu çalışmaların sonucunda ise Avrupa’nın çeşitli ülkelerine Türk ürünü Chiquita markasını ihraç edeceğiz" dedi. Türkiye’de sadece 4 aylık bir bölümde muz üretimi yapılabildiğini anlatan Kistinger, organik muz ile bu üretim süresini 12 aya yaymaya çalışacaklarını vurguladı.
TÜKETİCİ YÜZDE 146 VERGİ ÖDÜYOR: Bugün Türkiye’nin dünyada en pahalı muzu tüketen ülkelerden biri olduğunu ifade eden Kistinger "Muz bir ülkenin ekonomisi ve özgürlüğünün sembolüdür. Ancak Türk halkı bugün en pahalı muzu yiyerek cezalandırılıyor" dedi. Türkiye’deki ithal muz üzerindeki vergilerin yüzde 146’ya ulaştığına da değinen Kistinger şöyle konuştu: "Bugün Türkiye’de 170 bin ton ithal muz ve 80 bin tonu aşkın yerel muz tüketiliyor. Ancak vergi yükü tüketiciyi zorluyor. Bugün 1 kilogram ithal muzun Türk tüketicisine yansıyan vergisi 17.5 cente (350 YKr) ulaşıyor. Buda Türk tüketicisinin pahalı muz tükettiği anlamanı geliyor."
EN SAĞLIKLI ÜLKELERDEN BİRİSİ: ABD’de en çok bilinen ilk 100 marka arasında yer alan Chiquita’nın patronu Robert Kistinger, Türkiye üzerinde yaptıkları pazar araştırmalarında Türkiye’nin dünyanın en çok sebze ve meyve tüketen ülkelerinden biri olduğunu söyledi. Meyve ve sebze tüketimiyle Türkiye’nin sağlığına dikkat eden bir ülke olduğunu da dile getiren Kistinger, bunun aynı zamanda gelişmişliğin bir parçası olabileceğini de ifade etti. Kistinger Türkiye’nin coğrafi yapısına da dikkat çekerek, "Her büyük firma gibi bizde bu ülkede iş yapmak istiyoruz. Coğrafi konum ve genç nüfus büyük şirketler için çok önemli. Burada ihtiyaçlarımıza cevap bulabiliriz" şeklinde konuştu.
Kişi başı muz tüketimi 3.5 kilogram
ROBERT Kistinger, bugün ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kişi başı muz tüketiminin 13 kilogram olduğunu ancak Türkiye’de bu rakamların 3.5 kilograma düştüğünü söyledi. Kistinger, muzdaki vergi yükünün yüzde 146 olduğunu vurgulayarak "Farklı politikalar izlenerek muzdaki vergi yükü düşürülebilir. Tüm bunların sonucunda ise AB ve ABD kadar kişi başı muz tüketimi olur" dedi.
Türk halkı 75 bin ton Çikita muz tüketiyor
CHİQUİTA muzları Türkiye getiren VEMEY Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bilal Kutlualp, Türk halkının 170 bin ton ithal muz tükettiğini ve bunun 75 bin tonunun Çikita markasına ait olduğunu söyledi. Kutlualp, "Chiquita Fresh’ten şirketimiz yılda 150 bin ton muz alıyor. Ancak bunun 75 bin tonunu Türkiye’de satıyoruz. Geri kalan kısmı ise Azerbeycan, Romanya ve Gürcistan gibi ülkelere gönderiyoruz. Türkiye’de üretilen yerel muz tüketimi ise sadece 80 bin ton ile sınırlı kalıyor" diye konuştu.
Özal’ın serbest ithalat uygulamasının simgesi
CHİQUİTA (Çikita) muzları, Turgut Özal’ın başbakanlığı döneminde ithalatın serbest bırakılması üzerine ilk kez Türkiye’ye de ithal edilmiş ve büyük ilgi ve odağı olmuştu. Ancak yerli muz üretimine etki eden bu karar Türkiye’yi adeta ikiye ayırmıştı. İthalatın kapılarının açılmasına sevinenler ve ithalatın kapılarının açılmasına karşı çıkanlar arasında büyük tartışmalar yanaşmıştı. 1983 sonunda işbaşına gelen Turgut Özal yönetimindeki ANAP iktidarının ilk yıllarında Çikita muz tartışması uzun süre Türkiye’nin gündeminde kalmıştı.