İşte Putin'in kadınlar koğuşu

Rusya'da Putin iktidarı ikinci yılını geride bırakırken, buhran dolu Yeltsin dönemi unutuldu. Artan refah ve istikrar ortamı cezaevlerine de yansımaya baÅŸladı. Ruslar, bunu kanıtlamak için, aralarında Hürriyet muhabirinin de bulunduÄŸu bir gurup yabancı gazeteciye, Moskova'nın 100 km. uzağındaki ‘‘Majaysk 5 Numaralı Kadın Cezaevi’’ni gezdirdi. 10 yıl öncenin ‘‘Hayvan baÄŸlasan durmaz’’ görüntüleri çok deÄŸiÅŸmiÅŸti... 10 yıl önce ‘‘Hayvanı baÄŸlasan durmaz’’ ÅŸeklinde tarif edilen ‘‘Majaysk Kadın Hapishanesi’’ günümüzde neredeyse bir gençlik tatil kampını andırıyor. Bizi kapıda karşılayan cezaevinin kadın müdürü Albay Ä°rina Rahimovna'nın refakatinde üç gurup halinde 6-7 büyük binanın bulunduÄŸu geniÅŸ alana yayılmış kadınlar cezaevi gezisine baÅŸladık. Cezaevi yönetimi yabancı gazeteci konukları gelmeden önce elbette gereken rötuÅŸları yapmıştı. Park gibi bir bahçenin içinden geçerek, koÄŸuÅŸların bulunduÄŸu ilk dört katlı binaya yaklaÅŸtığımızda, yolun iki kenarında ütü çizgileri taze, koyu renk elbiseli ve beyaz başörtülü iki bayan mahkum güler yüzle ‘‘zdravystvuyte’’ (hoÅŸ geldiniz) diyerek bizi selamladı.BEMBEYAZ ÇARÅžAFLARRanzaların bulunduÄŸu, yaklaşık 50 kiÅŸinin kaldığı, bir okul yatakhanesi görünümündeki ilk koÄŸuÅŸa girdiÄŸimizde yine ÅŸaşırtıcı beyazlıktaki beyaz çarÅŸaflar dikkat çekiyordu. KoÄŸuÅŸta iki nöbetçi dışında kimse yoktu. ‘‘Mahkumlar nerede?’’ sorusuna Albay Ä°rina, ‘‘Gündüz koÄŸuÅŸta ne yapsınlar. Buraya yalnız yatmak için geliyorlar. Åžimdi baÅŸka bir binada, cezaevi alanı içindeki konfeksiyon fabrikasında çalışıyorlar’’diye cevap verdi. Koridorun sonundaki bir odada 10 kadın mahkum videoda romantik aÅŸk filmi seyrediyordu. Cezaevi üniformasını çıkardığı an çoÄŸu genç yaÅŸtaki mahkumların manken denilecek güzellikte oldukları da dikkat çekiyordu.ÇOÄžU UYUÅžTURUCUDAN24 yaşındaki genç Sveta'ya yaklaÅŸarak cezaevine nasıl düştüğünü soruyorum. Sveta gizlemeden ‘‘uyuÅŸturucu’’ dedikten sonra ‘‘Bir anlık aptallık yüzünden 6 yıl hapse mahkum oldum. 2.5 yılı geride kaldı. Ä°yi davranış dikkate alınırsa belki 2 yıl sonra serbest kalabileceÄŸim. Yaptığımdan çok piÅŸmanım’’ diyor. Cezaevinde 1087 kadın mahkum bulunuyor. Yüzde 30'u 25 yaÅŸ altındaki genç kızlardan oluÅŸuyor. UyuÅŸturucu kullanma ve yayma suçu birinci sırada gelirken 200 mahkum da cinayet suçundan yatıyor. Asıl acı gerçek cezaevinde dünyaya çocuk getiren çok sayına annenin bulunduÄŸunu öğrenmek oldu. Cezaevinde 75 çocuk bulunuyor. Bunlardan 38'i bir yaşın altında.ÇÜRÃœKLER ELENDÄ° MÄ°?Türkiye'de devlet büyüklerimiz, ‘‘UydurmuÅŸ. Son günlerin kampanyasına benzin dökmek için yazmış’’ diyebilir ama beni ÅŸok eden soruyu yazmadan edemeyeceÄŸim. Dünyanın öbür ucundan, Rusya'nın Yakut Cumhuriyeti'nden Moskova yakınındaki cezaevine düşen ve üç yıl içerde yatan 26 yaşındaki çekik gözlü, kalpazan Antonina, ‘‘Türkiye'de ekonomik kriz ne oldu. Çürükler elendi mi?’’ diye sordu. Ne cevap vereceÄŸimi elbette ÅŸaşırdım. Yakut Cumhuriyeti'nde bilgisayarda sahte dolar basmaktan hüküm giyen ve daha iki yılı kalan Antonina benden cevap beklemeden, ‘‘Bu iÅŸlerin kuralı budur. Ekonomik krizler çürükleri ayıklamak için yaratılır. Merak etmeyin’’ eklemesini de yaptıktan sonra ben susmayı tercih ettim.45 dolar maaÅŸRusya'daki kadın mahkumlar tıpkı Sovyet dönemindeki gibi boÅŸ oturmayarak, zamanını konfeksiyon atölyesinde çalışarak geçiriyor. Ancak yeni Rusya'da harcadıkları emeÄŸin karşılığında mahkumlar 45 dolar civarında maaÅŸ da alıyor. FotoÄŸrafta cezaevi atölyesinde bir gurup kadın Rus ordusu için dikilen askeri elbiseleri bedenine göre istif ediyor.Çalışıp, emekli bile olabiliyorlarCEZAEVÄ°NDE kadınların çalıştığı bir konfeksiyon fabrikası bulunuyor. Üç katlı uzun bir binada 800 kadın mahkum Rus ordusu için elbise dikiyor. Müdürün ifadesine göre, normal bir iÅŸyerindeki gibi yürütülen çalışmaya maaÅŸ da ödeniyor. En düşük ücret ayda 450 ruble (14 dolar) en yükseÄŸi ise 1500 ruble (47 dolar). Bu paralar banka hesabında birikerek mahkumlar tarafından istediÄŸi biçimde kullanılabiliyor. Cinayet suçundan uzun yıllar bu cezaevinde bulunan 30 kadın bu fabrikadan emekli bile olmuÅŸ.Psikoterapi odasıPutin'in yönettiÄŸi Rusya'da cezaevleri bile çehre deÄŸiÅŸtiriyor. Bazı mekanlar kültür faaliyetleri ve toplu psikoterapi için kullanılıyor. Burada konuk sanatçılar konser veriyor, özel doktor denetiminde ağır suç iÅŸlemiÅŸ kadınlar tekrar topluma kazandırılmaya çalışılıyor.1'er yıl affetmiÅŸlerMahkumlardan genç bir kız ÅŸunları anlattı: ‘‘1.5 yıl önce buraya Putin'in eÅŸi Ludmila geldi. Kristalden çiçek bir vazo hediye etti ve bize acıdığını söyledi ve ‘Aslında tüm suç sizde deÄŸil. Geride bıraktığımız 10 yıl tüm Rus toplumunu alt üst etti. Siz bu kaosun kurbanısınız' dedi. Ludmila Putin'in ziyaretinden sonra hemen hemen tüm mahkumların cezaları birer yıl indirildi.’’Â