Ä°ÅŸte kırmızı bültenciler

Ä°nterpol'e aÅŸinalığımız artık Amerikan filmlerini aÅŸtı. ‘‘Kırmızı bültenle aranıyor’’ lafı dilimize iyice dolandı. Türk Ä°nterpolü'nün adını, Türkiye'ye yargılanmak üzere getirdiÄŸi sanıklarla daha sık duyar olduk. Bu isimlerin arasında Cavit ÇaÄŸlar, Alaaddin Çakıcı, KürÅŸat Yılmaz ve Ayvaz Korkmaz hemen akla geliyor. Türk Ä°nterpolü hakkında merak edilenleri Ä°nterpol Daire BaÅŸkanı Yalçın Çakıcı'ya sorduk.Kamuoyu bizim sadece uyuÅŸturucu ve insan kaçakçılığıyla ilgilendiÄŸimizi sanıyor. Halbuki adam öldürmüş ya da hırsızlık yapan biri de eÄŸer yurtdışına çıkmışsa onu da ararız. Bu tür adi suçların önlenmesi, sanıkların izlenmesi, iliÅŸki kurdukları kiÅŸilerin tespit edilmesi, yakalanması ve iade edilinceye kadar iÅŸlemlerin yapılması Ä°nterpol'ün görevidir. Ä°nterpol'ün bir olaya dahil olması için kiÅŸinin mutlaka sınır geçmiÅŸ olması gerekir. Ä°nterpol'ün politik, askeri, dini ve ırki faaliyetlerde bulunması tamamıyla yasaktır. Bir suçun içinde bu unsurlar varsa Ä°nterpol bu olaya kesinlikle karışmaz. Adam öldürme, hırsızlık bütün toplumlarda suçtur. Ama bazı ülkeye göre suç olan bir ÅŸey diÄŸer ülkeye göre suç olarak görülmeyebilir. YABANCI DÄ°L BÄ°LMELÄ°SÄ°NÄ°Z178 ülkenin üyesi olduÄŸu Ä°nterpol'de bütün çalışmalar sadece dört dilde yapılır. Ä°ngilizce, Fransızca, Ä°spanyolca ve Arapça. Biz Türk Ä°nterpolü olarak Ä°ngilizce ve Fransızca olarak çalışıyoruz. Türk Ä°nterpolü'nde çalışacak olanlar, bu dillerden en az birini çok iyi derecede bilmek zorundalar. Ä°spanyolca, Rusca, Bulgarca, Almanca, Arapça ve Hollandaca'yı çok iyi bilen polislerimiz de var. Görevlilerimizi Polis Akademisi'nden seçiyoruz. Ä°nterpol'de çalışmak isteyenler hakkında henüz daha öğrenciyken bir ön araÅŸtırma yapıyoruz. Öncelikle bu iÅŸe kendilerinin hevesli olması gerekiyor. Kendi kendine çözüm üretme ve kriminal analiz yapma yeteneÄŸi olması gerekir. Ä°nterpol'de çalışmanın en olmazsa olmaz ÅŸartı yabancı dil ve bilgisayar. Bilgisayarı da programcı veya operatör düzeyinde bilmeleri gerekiyor. Ä°nterpol'e girdikten sonra da burada usta çırak iliÅŸkisi içinde piÅŸerek case officer (dava sorumlusu) olurlar.FEHRÄ°YE'NÄ°N Ä°ADESÄ° Ä°MKANSIZÄ°nterpol'ün amaçlarından biri de, sanık bir ülkeden diÄŸerine kaçtıysa ülkesine geri getirilmesini ve yargılanmasını saÄŸlamaktır. Bu da uluslararası sözleÅŸmeler çerçevesinde yapılır. Ä°ÅŸte suçluların iadesi anlaÅŸması denen hadise budur. Ä°nterpol'e üye ülkeler arasında yapılan suçlu iadesi anlaÅŸmasına SÄ°DAS denir. Bazı ülkeler bunun altına imza atarken belirli çekinceler de koyabilirler. EÄŸer önlerine gelen konu bu çekinceleri içeriyorsa suçluyu iade etmeyebilirler. Tıpkı Belçika'nın Fehriye Erdal olayında yaptığı gibi. SÄ°DAS'ı açıp baktığınızda Belçika'nın idamla yargılanma konusundaki çekincesini görürsünüz. Belçika bu çekinceyi koyduÄŸu için Fehriye Erdal'ı iade etmesi mümkün deÄŸil. SARI AVNÄ° NASIL YAKALANDIKriminal analiz bizim için çok önemli. Bu analiz için araÅŸtırma yaptığınız kiÅŸiyle ilgili bilgileriniz olması gerekir. Bu bilgiler polis tarafından iyi birleÅŸtirilmeli. Polisin kimsenin göremediÄŸi noktaları görmesi lazım. Yıllarca Ä°nterpol'ün arananlar listesinde bulunan uyuÅŸturucu kaçakçısı YaÅŸar Avni Musullulu (Sarı Avni) yedi ay süren iyi bir kriminal analiz sonucunda yakalandı. Ayvalık'a yerleÅŸmiÅŸ ve Rıza EkÅŸioÄŸlu adıyla kimlik deÄŸiÅŸtirmiÅŸti. Yeni evlilik kayıtları ve çocuÄŸunun nüfus kütüğünden yararlanıldı. ÇocuÄŸunun okula gidiÅŸ geliÅŸleri ve kız kardeÅŸinin Ayvalık'a gelirken ödediÄŸi trafik cezaları takip edildi. Buna benzer pekçok bilgi birleÅŸtirilerek Rıza EkÅŸioÄŸlu'nun Sarı Avni olduÄŸu buradaki bürodan tespit edildi. Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi'yle birlikte operasyon yapıldı ve yakalandı. Çok baÅŸarılı bir iÅŸti. RENGARENK BÃœLTENLERKIRMIZI BÃœLTEN Bir kiÅŸinin kırmızı bültene girmesi için ÅŸu ÅŸartlar gerekiyor: 1. Ãœlkesinde suç iÅŸleyip baÅŸka bir ülkeye kaçmış olmalı. Yurtdışına kaçtığına dair duyumlar alınmalı. Bazen bu haber kaynağı basın da oluyor. 2. Suçu iÅŸleyen kiÅŸiye verilecek olan ceza 1 yılı aÅŸan bir süre olmalı. 3. Savcılık mutlaka bu kiÅŸi yakalanıp tutuklansın demeli ve Adalet Bakanlığı sanık hakkında bülten çıkarılmasını istemeli. 4. Bütün bunlar olduktan sonra suçun ÅŸekli, verilecek ceza miktarı, kiÅŸinin fotoÄŸrafı, parmak izi, Ä°ngilizce ve Fransızca gıyabi tutuklama kararını içeren dosya Ä°nterpol Genel SekreterliÄŸi’ne gönderiliyor. Onlar da bütün bunların Ä°nterpol anayasasına uyup uymadığını inceledikten sonra, kırmızı bülteni onaylıyor. Bültenleri tüm dünyaya Ä°nterpol Genel SekreterliÄŸi dağıtıyor. SARI BÃœLTENKayıp kiÅŸi ve çocuklarla ilgili bilgileri içeriyor. Belgrad ormanlarında kaybolmuÅŸ bir çocuk için sarı bülten çıkarılmaz. Ama o çocuÄŸun yabancı bir ülkeyle irtibatının olduÄŸuna dair bir emare bulunursa sarı bültene mutlaka girer. YEŞİL BÃœLTENSabıkalı ve her an suç iÅŸleyebilecek kiÅŸiler, yurt dışına çıkmışsa ve o ülkelerde de suç iÅŸleyebileceÄŸi düşünülüyorsa gittiÄŸi ülkeyi uyarmak için çıkarılır. MAVÄ° BÃœLTENBir hükümlü ya da sanığın nerede bulunduÄŸunun tespiti için gönderilir. KiÅŸinin yakalanılması istenmez sadece adresi istenir.SÄ°YAH BÃœLTENKimliÄŸi belirsiz ölülerle ilgilidir. Bir ceset bulunmuÅŸ ama kimliÄŸi belli deÄŸilse ve baÅŸka bir ülke vatandaşı olduÄŸundan şüpheleniliyorsa çıkarılır. MODUS OPERANDÄ° BÃœLTENÄ°Yeni suç iÅŸleme tarzlarıyla ilgili olarak çıkarılır. Mesela uyuÅŸturucu bilinenden farklı bir ÅŸekilde saklanmıştır. Bunu bir ülke yakalamışsa bu yeni tarzdan diÄŸer ülkeleri bilgilendirir.ÇALINTI ESERLER BÃœLTENÄ°DeÄŸiÅŸik ülkelerden çalınan sanat eserlerinin özelliklerini içerir. ÖrneÄŸin Türkiye'de Picasso olduÄŸu iddia edilen tablolar yakalandı. Bu bilgiler uluslararası düzeyde Ä°nterpol'e gönderildi ama ÅŸu ana kadar hiçbir ülke bu eser bizden çalınmıştır, bize iade edin demedi. Sadece bir eserle ilgili olarak, bahsettiÄŸiniz bu eserin aslı bizde bir müzededir diye bir cevap geldi.KADIN DAMGASIBirinci Dünya Savaşı'ndan sonra savaÅŸ suçlularının istilasına uÄŸrayan Avusturya, 1923'te bütün ülkelere çaÄŸrıda bulundu ve bir polis kongresi yapıldı. Kongreye Türkiye dahil 20 ülke katıldı. Suça karşı ülke polislerince verilen mücadelenin birleÅŸtirilmesi için Uluslararası Kriminal Polis Komisyonu kuruldu. Ä°nterpol böyle doÄŸdu. Merkezi Viyana'ydı. 1946'da merkez Paris'e taşındı. Åžimdi Ä°nterpol Genel SekreterliÄŸi Lyon'da bulunuyor. TeÅŸkilatın resmi adı ICPO-Interpol, yani Uluslararası Kriminal Polis TeÅŸkilatı. Ä°nterpol'e üye ülke sayısı ÅŸu anda 178. Ä°nterpol, BM'den sonra dünyadaki en büyük ikinci uluslararası kuruluÅŸ sayılıyor. Ãœye her ülke her yıl belli bir aidatı Genel SekreterliÄŸe ödüyor. Türk Ä°nterpol'ünün bu yıl ödediÄŸi aidat euro üzerinden 60 milyar TL. Türkiye bu teÅŸkilata 1930'da Atatürk'ün imzasıyla üye oldu. Atatürk'ün imzaladığı kararın aslı Ä°nterpol Daire BaÅŸkanı Yalçın Çakıcı'nın odasında asılı. Türk Ä°nterpol'ünde 120 polis çalışıyor. Bunların 80'i Ankara'da diÄŸerleri yurtdışında. YaÅŸ ortalaması 30-35. Ä°nterpol'de çalışmak için güzel ya da yakışıklı olmak kriterleri aranıyor mu bilmiyorum ama hepsi seçilmiÅŸ gibi çok güzel ve yakışıklı. Polislerden 30'u kadın. Kadın polis olarak Emniyet içinde en yüksek yüzde Ä°nterpol'e ait. Türk Ä°nterpol'ünde çalışan polisler Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu'na göre silah taşıyabiliyor ama tutuklama yapamıyor. Türk Ä°nterpol'ünün Ankara dışında Ä°stanbul, Ä°zmir ve Diyarbakır'da da ÅŸubeleri var. Ä°nterpol'de çalışan polisler hem Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu hem de Ä°nterpol Anayasası'na uymak zorundalar. Ä°nterpol'ün bir de sözsüz marşı var. Ä°NTERPOL’ÜN PERFORMANSIEROÄ°N 1998'de dünyada 31 ton, Türkiye'de 4.6 ton eroin yakalandı. 1999'da dünyada 32, Türkiye'de 3.8 ton eroin yakalandı. 2000'de yakalanan 16 ton eroinin 5,5 tonu Türkiye tarafından yakalandı. YASADIÅžI GÖÇ 1995-2000 arasında 230 bin kiÅŸi yasadışı göçle ilgili yakalanıp sorgulanmış. Bu rakam 1999'da 47 binken 2000'de yüzde yüz artarak 94 bin kiÅŸiye ulaÅŸmış. ARANANLAR Åžu anda Türk makamları dünyada 626 kiÅŸiyi Ä°nterpol aracılığıyla arıyor. Bunların 555'i TC uyruklu. Yabancı adli makamlar ise 545 Türk'ü Ä°nterpol aracılığıyla aramaktalar.Åžermin SARIBAÅžÂ