İşte ittifak paketi: Mühürsüz zarf ve oylar geçerli

İTTİFAK PROTOKOLÜ

İTTİFAKIN yapılacağına dair bilgi ve ittifakla ilgili bütün hususlar protokolle belirlenecek ve bu protokol, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) belirlediği seçim takviminin başlangıcından itibaren 7 gün içinde YSK’ya verilecek. Protokolde varsa ittifakın ortak adı ve diğer hususlar gösterilecek. Protokol, ittifaka dahil partilerin genel başkanlarının imzası ile YSK’ya bildirilecek. Protokolde değişiklik ya da ittifak iradesinden vazgeçme kararı da aynı usulle YSK’nın belirlediği seçim takvimine göre aday listelerinin verilmesinden 3 gün önce kurula bildirilecek.

Siyasi partilerin seçimlerde başka bir siyasi partiyi destekleme kararı almalarını yasaklayan hüküm kaldırılıyor.

SANDIĞA MEMUR BAŞKAN

Sandık kurullarında partili başkanların da görev alabilmesine olanak sağlayan mevcut uygulamadan vazgeçiliyor. Sandık kurulu başkanları, kamu görevlileri arasından ilçe seçim kurulu başkanları tarafından iki katı adayın yer aldığı listelerden kura ile belirlenerek atanacak.

TEK ZARF DÖNEMİ

Genel ve yerel seçimlerde geçersiz oy kullanımına karşı tek zarf uygulaması getiriliyor. Buna göre, Cumhurbaşkanlığı seçimi ile milletvekilliği genel seçimleri aynı anda yapılacağından her iki oy pusulası tek zarfa konulacak ve tek sandığa atılacak. Oyların sayım ve dökümü sırasında öncelikle her iki seçimle ilgili pusulalar ayrılacak ardından ilk olarak Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci ve son olarak da milletvekili seçiminin sayım ve dökümü yapılacak. Aynı şekilde yerel seçimlerde belediye başkanlığı, belediye, il genel meclisi ve muhtarlık için kullanılan oylar da tek zarfta yer alacak.

MÜHÜRSÜZ OY GEÇERLİ

16 Nisan referandumunda tartışma konusu olan mühürsüz zarf ve oy pusulalarına ilişkin de düzenlemeye gidiliyor. YSK tarafından gönderildiğinden şüphe olmayan zarflar ve oy pusulalarında sandık kurulu mührü eksikliği tek başına geçersizlik sebebi sayılmayacak. Mühürsüz zarf ve oy pusulaları, YSK tarafından gönderilmiş olmak koşuluyla Cumhurbaşkanlığı, genel ve yerel seçimlerde de geçerli olacak.

Ayrıca sandık kurulu yöneticilerinin yanı sıra vatandaşa da polis çağırma yetkisi tanınıyor.

SEYYAR SANDIK GELİYOR

ENGELİ ya da hastalığı doktor raporuyla saptanan seçmenler için de ‘seyyar sandık’ uygulaması geliyor. YSK, bu durumdaki seçmenler için özel seçmen listesi hazırlayacak, partilerin de bu listelere yönelik itiraz hakkı olabilecek. Ancak bu uygulama muhtarlık seçimleri için geçerli olmayacak.

GÜVENLİK İÇİN KARMA LİSTE

GÜVENLİK gerekçesiyle sandıkların taşınarak seçim çevrelerinin birleştirilmesinin de önü açılıyor. Seçmen iradesini tehdit eden durumlar varsa “karma seçim listeleri” oluşturulabilecek. Güneydoğu’daki PKK tehdidi nedeniyle seçmenin kime oy verdiğinin belirlenmesine karşı önlem getiriliyor. Sandıkların taşınarak seçim çevrelerinin birleştirilebilmesine olanak tanınıyor. Sandık taşınması 1 Kasım seçimleri ile 16 Nisan referandumu öncesinde de gündeme gelmişti.

POLİSİN SANDIĞA SINIRI DEĞİŞİYOR

TEKLİFLE, güvenlik güçlerinin sandık bölgesinde bulunacakları sınırı belirleyen ‘sandık alanı’ ifadesi yasadan çıkarılırken, ‘sandık çevresi’ kavramı da, ‘sandığın konulduğu ve sandık kurulunun görev yaptığı oda, bölüm veya oluşturulan yer’ olarak tanımlanıyor. Mevcut yasalarda sandık alanı ‘sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 100 metre yarı çaplı alan’, ‘sandık çevresi’ ise ‘sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 15 metre yarı çaplı çevre’ olarak geçiyordu.

BARAJ SORUNU OLMAYACAK

MİLLETVEKİLİ seçiminde mevcut seçim sistemine göre yüzde 10’luk seçim barajı korunurken, birinin barajı aşması koşuluyla ittifak partileri için baraj sorunu yaşanmayacak. Partiler ittifaka kendi ad ve amblemleriyle katılacak. Adı ve amblemi olacak ittifak çatısı altında yan yana sütunlarda yer alacaklar. İttifak kutucuğundaki yerleri de, diğer partilerde olduğu gibi yine kura ile belirlenecek. İttifak partilerinin ayrıca ayrı aday listeleri de olacak. İttifak içindeki partiler için kullanılan oylar, hem partinin hem de ittifakın oyu sayılacak. Bu partilerin aldığı oyların toplamı ittifakın oyunu oluşturacak. Milletvekili dağılımı ise ittifak içinde aldıkları oy oranına göre belirlenecek. İttifak alanı içinde herhangi bir yere evet mührü basılması halinde bu oy, ittifakın geçerli oyu olarak kabul edilecek. Partilerden herhangi birine verilmemiş ama ittifaka ait alan içerisinde kalmış evet mühürleri de ittifakın ‘ortak oyu’ kabul edilecek. İttifaka dahil partilerin birden fazlasına evet mührünün basılması halinde bu oy da yine ittifakın ortak oyu kabul edilecek. Bu ortak oylar, partilerin aldığı oy oranı dikkate alınarak seçimlerde halen uygulanan d’Hont sistemine göre dağıtılacak. İttifak partilerinden herhangi birinin listesinden aday olanların partilerinden istifa etmeleri zorunluluğu da kaldırılıyor.

‘HANİ KOALİSYON DÖNEMİ BİTECEKTİ’

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Bülent Tezcan, ittifak çalışmalarına, “Referandumu savunanlar koalisyon dönemi bitecek diyorlardı. Şimdi bu yaptığınız ne” tepkisini gösterdi. Tezcan, partisinin Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplantısının ardından yaptığı açıklamada şunları söyledi:

TEK ADAM İTTİFAKI

“Siyasetin gündeminde ittifak tartışmaları var. Şimdi ilginç bir tablo var. 2016 Nisan 2017’de referanduma giderken AKP Genel Başkanı ve referandumu savunanlar koalisyon dönemi bitecek diyorlardı. Hani bitecekti koalisyonlar dönemi? Milleti aldatmaya doymadınız. Bu bir tek adam koalisyonudur. Bu koalisyonun bir tane hedefi vardır. Tek adam rejimini yerleştirmek.

İMRALI İDDİASI

HDP ile ilgili siz ‘PKK’dan talimat alıyorsunuz’ diyordu. Selahattin Demirtaş çıktı açıkladı. Ne dedi, ‘Bu hükümet bana 3 sefer HDP’ye mesaj getirdi’ dedi. Nereden? İmralı’dan. Hangi bakan İmralı ile HDP arasında aracılık yaptı? Erdoğan bunu açıklasın. Milletin bunu bilmeye hakkı var. Herkesi suçlarken, talimatın aracısı siz olmuşsunuz. Devletin bakanını postacı yapmışsınız. Eğer Öcalan’ın talimatıyla hareket eden birinden bahsediyorsanız, talimatın aracısı sizsiniz. Yarın yeniden Cumhurbaşkanlığı’na gitmenin yolunun buradan geçtiğini görsün döner sırtını ve bir başka yeni dille, ‘Bahçeli de beni aldatmış’ diyebilir. “ (Rifat BAŞARAN / ANKARA)

MÜHÜRSÜZ SEÇİM YASALLAŞIYOR

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Bülent Tezcan, ittifaka ilişkin kanun teklifini, “baraj ittifakı” olarak değerlendirerek, “Düzenleme iktidarların sandıklara kendi çıkarları doğrultusunda müdahalesine imkân sağlıyor” dedi. Tezcan, Hürriyet’e şunları söyledi:
“Yüzde 10 seçim barajını kaldırmıyorlar ama kendileri ile ilgili barajı geçecek bir ittifak modeli oluşmuş. MHP için yüzde 10 barajını aşma ihtiyacı var, Erdoğan için de yüzde 51’i geçme telaşı var. Bundan kurtulmak için yöntem seçmişler. Bunu seçerken de kendileri dışında kalan partilerin, baraj engelinin sürmesini istiyorlar. Eşitsiz bir yarış öngörülüyor. Seçim güvenliği açısından da sakıncalı. Mühürsüz seçimi yasal hale getiriyorlar. Siyasi partilerin sandık başkanı önerme yetkisini kaldırıyorlar, partilerin sandık başkanlığında etkisini daraltıyorlar. Sandık birleştirme ile köyden sandığı alıp ilçeye taşıma yetkisini valiye veriyorlar. İktidarların sandıklara çıkarları doğrultusunda müdahalesine imkân sağlar. Sandık başkanı çağırmadan kolluğun sandığa müdahalesini de sağlıyorlar. Bu da polis ve jandarma nezaretinde seçimdir.”