Güncelleme Tarihi:
Fazilet Partisi, sivil anayasa önerisini açıkladı. Buna göre cumhurbaşkanını halk 4 yıl için seçecek. Öneride, YÖK ve DGM'lere son veriliyor. Parti kapatma zorlaştırılırken, türban ve Kürtçe yasağı da kaldırılıyor.
Genel Başkan Recai Kutan'ın dün açıkladığı sivil anayasa önerisinde ‘Dil, ırk, din ve mezhep ayrımı’ da dahil, hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılmasını yasaklayan 14. madde yürürlükten kaldırılıyor. ‘Hiçbir kimse, her ne sebeple olursa olsun, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz’ hükmü eklenerek, üniversitelerdeki türban yasağına son veriliyor. FP'nin önerisinde, aşırı dinci grupların tepkisini çeken YÖK ve DGM'ler de ortadan kaldırılıyor.
FP'nin önerisi Cumhurbaşkanı'nın görev süresini de 4 yıla indiriyor. Ancak FP, halk tarafından seçilecek Cumhurbaşkanı'na, ikinci kez seçilebilme olanağını da tanıyor. Cumhurbaşkanı adaylarını ise Meclis'te grubu bulunan partilerin dışında, en az 20 milletvekili, son seçimde yüzde 5 oy olmış partiler ya da 30 seçim bölgesindeki belediye başkanları, il genel meclisi ile belediye meclisi üyelerinin üçte biri gösterebilecek. Milletvekili seçilme yaşı da 30'dan 25'e indiriliyor.
Parti kapatmaları zorlaştırıp, siyasi yasak süresini de 5 yıldan 4 yıla indiren FP'nin önerisi, Anayasa'daki Kürtçe yasağını kaldırıp, Cumhurbaşkanı işlemleri ile YAŞ kararlarına yargı yolunu açıyor. FP, 12 Eylül dönemi yöneticileri ile dönemin yasa ve kararnamelere yargı dokunulmazlığı getiren geçici 15. maddenin de kaldırılmasını öneriyor.
Kutan'ın açıkladığı ‘Anayasa değişikliğine dair uzlaşma metni taslağı’ özetle şu değişiklikleri öngörüyor:
- Gözaltı süresi 15 günden 4 güne indiriliyor. Gözaltına alınan ya da tutuklananların durumları mutlaka yakınlarına bildirilecek. Haksız yere gözaltına alınan ya da tutuklananlara devlet tazminat ödeyecek.
- Özel hayatın gizliliğine hiçbir şekilde ve hiçbir yolla dokunulamayacak.
- Basın araçları hangi gerekçeyle olursa olsun zapt ve müsadere edilemeyecek.
- Memura dernek kurma, toplu sözleşme ve grev hakkı tanınıyor.
- Mülki amirlerin, toplantı ve gösteri yürüyüşü yapma özgürlüğünün kullanılmasını engelleme yetkisi kaldırılıyor. Erteleme sadece mahkeme kararıyla olabilecek.
- Devletleştirme uygulaması Anayasa metninden çıkarılıyor.
- Asgari ücret vergi dışı bırakılıyor.
- Taksirli suçlardan cezaevinde bulunanlar oy kullanabilecek.
- Temel hak ve özgürlükler dışında referanduma gidilebilecek.
- Milletvekilleriyle ilgili ceza davaları Yargıtay'da görülecek.
- Kanunlar ve uluslararası antlaşmalar arasındaki uyuşmazlıklarda uluslararası antlaşmalar esas alınacak.
- Kanun hükmünde kararname yetkisi 3 ayla sınırlı olacak.
- Yüce Divan'a sevkine karar verilen Başbakan, yeni hükümet kuruluncaya kadar görevde kalamayacak, Cumhurbaşkanı yerine vekil atayacak.
- Seçim döneminde, yerine bağımsız bir bakanın atanması için sadece İçişleri Bakanı istifa edecek.
- Olağanüstü hal süresi 6 aydan 4 aya indirilirken, uzatma süresi ise 3 ayla sınırlandırılıyor.
- Belediye başkanları Bakanlar Kurulu kararıyla görevden alınabilecek.
- Diyanet özerk hale getiriliyor.
- Asker olmayan kişiler askeri mahkemelerde ancak askeri suçlar nedeniyle yargılanabilecek.
- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ile Başsavcı Vekili, doğrudan Yargıtay Genel Kurulu'nca seçilecek.
- Rektörler, üniversite öğretim üyeleri, dekanlar da fakülte öğretim üyeleri tarafından seçilecek.
- Adalet Bakanı'nın hákimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeliğine son verilirken, Adalet Bakanlığı Müsteşarı'nın da oy hakkı ortadan kaldırılıyor.
Sivil MGK
FP Genel Başkanı Recai Kutan, partisinin anayasa değişiklik önerisini dün ASKİ Sosyal Tesisleri'nde düzenlediği kahvaltılı bir basın toplantısıyla açıkladı.
FP'nin Anayasa değişiklik önerisi, kuvvet komutanlarının üyeliğine son verip, yerlerine TBMM Başkanı'nı getirerek MGK'yı ‘sivilleştirmeyi’ öngörüyor. MGK kararlarının hükümetler üzerindeki ‘bağlayıcılığı’ da ortadan kaldırılıyor. Buna göre MGK, hükümetlere bağlayıcı nitelik taşıyan ‘görüş’ bildiremeyecek, sadece tavsiyelerde bulunabilecek.
Kabuk kırılacak civciv kurtulacak
FP Genel Başkanı Recai Kutan, Hürriyet'e, Anayasa'da Cumhurbaşkanlığı'yla ilgili değişiklik tekliflerini hazırlarken, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in görüşünü de aldıklarını açıkladı. Kutan, geçen ay Çankaya Köşkü'nde yaptığı görüşme sırasında Demirel'e, FP olarak, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini ve görev süresinin de (4+4) olmasını öngördüklerini söylediğini bildirdi. Kutan, Demirel'in de bunun üzerine kendisine, ‘‘Teklifiniz, benim teklifimle örtüşüyor, ben de Cumhurbaşkanının millet tarafından seçilmesini uygun görüyorum’’ dediğini açıkladı. Kutan, bir soru üzerine de, MGK'nın yapısında düşündükleri bu radikal değişikliklere herhangi bir reaksiyon beklemediklerini de söyledi.
Kutan, ‘‘Bu değişikliklerle birlikte kabuk kırılacak, civciv o zaman bazı kısıtmalardan büyük ölçüde kurtulmuş olacak’’ dedi.