İşte 64 yıllık ilköğretimi değiştiren ekip
Güncelleme Tarihi:
Nuran ÇAKMAKÇI
Oluşturulma Tarihi: Eylül 05, 2004 00:51
Tam 64 yıl boyunca değişime direnen ilköğretim müfredatı değişti. Artık okullarda tek renk, tek ses yaklaşımını benimsetmek yerine, çoğulcu bir dünyaya alışkın bireyler yetiştirilecek. Ezbercilikten vazgeçilip yaratıcı düşünce ön plana çıkarılacak. Yeni program Talim Terbiye Kurulu’nun seçtiği beş akademisyenin önderliğinde hazırlandı.
Ancak içeriği 53’ü akademisyen toplam 126 öğretmen, 697 mütfettiş, 38 sivil toplum kuruluşunun çabasıyla oluşturuldu. Pilot uygulamadan sonra son şekli verilecek yeni müfredatın 5 yılda oturması bekleniyor. Hazırlayanlar yeni müfredatı ve çalışma sürecinde taşıdıkları ağır sorumluluğun baskısını nasıl hissettiklerini, nasıl uykularının kaçtığını anlattı.
DOÇ. SAFURE BULUT Matematik / ODTÜ
AKP’nin müdahalesinden endişe ediyordum
Müfredatın matematik bölümünü hazırlayan komisyonun başkanı Doç. Safure Bulut, ‘Talim Terbiye Kurulu beni göreve çağırdığında AKP’nin müdahalesinden endişe etmiştim, neyse ki böyle birşey olmadı’ diyor. ODTÜ’deki arkadaşlarının komisyona katılmaması yolundaki telkinlerini dikkate almayıp, görevi kabul etmiş. Bulut’a göre müfredat hazırlamak, Anayasa hazırlamak kadar önemli. 18 yıllık eğitimci, Türkiye’de ilköğretim matematik eğitimi alanında çalışan birkaç önemli uzmandan biri. Açıköğretim Lisesi’nin matematik kitapları onun eseri. Bulut’a göre, hazırlanan müfredatın başarısı öğretmen ve onlara sağlanacak donanım desteğine bağlı. ‘Öncelikle öğretmenlerin programı içselleştirmesi lazım. Boncuk, afiş gibi materyallerin yanı sıra illerin özelliklerine göre taş, leğen, fındık, sürahi, bardak gibi birçok objeyi eğitime sokuyoruz. Öğretmen yaratıcı katkıda bulunursa bu sistem 3-4 yılda etkin şekilde uygulanabilir hale gelecektir.’
PROF. FİTNAT KÖSEOĞLU Fen ve teknoloji / Gazi Üniversitesi
Süre bana kısa geldi, bu iş uykularımı kaçırdı
33 yıllık eğitimci Prof. Fitnat Köseoğlu, görevi üstlendikten bu yana uyuyamaz olmuş. ‘Fen ve teknoloji tüm dünyada her an değişirken birkaç ayda müfredat hazırlamak zor iş. Bu konuda daha önce hazırlanan malzemeyle çalıştığımız halde bana süre kısa geldi. Bana kalsa bir yılı aşardı’ diyor. Köseoğlu, 1996’dan bu yana fen bilgisinin ilk-orta ve yüksek öğretimde daha etkin kullanımı üzerine çalışıyor, Gazi Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktora düzeyinde ders veriyor. 1997’de Amerika’da bu konuda çalışmalar yaptı, ders verdi. Uluslararası yayınlarda bugüne dek sekiz makalesi yayımlandı. Yeni müfredatta fen ve teknoloji bölümlerini hazırlayan komisyona başkanlık yapan Köseoğlu, geçmiş yıllarda da lise ve ortaokul müfredatlarındaki değişikliklerde rol almıştı. Bir buçuk yıldır Milli Eğitim Bakanlığı’nın program geliştirme bölümünde çalışıyor. Köseoğlu, ‘10 yıl önce de bizden müfredat değişikliği için fikir vermemiz istenmişti, önerilerimiz kısmen uygulanmıştı, bu kez tamamen kendi inisiyatifimizle çalıştık’ diyor. Kurulan yeni sistemin özelliği matematikle eşgüdüm halinde yürümesi, güncellemeye açık bir yapıda olması.
PROF. FİRDEVS GÜNEŞ Türkçe / Ankara Üniversitesi
Ezber yerine dinleme, konuşma ve anlama
Müfredatın Türkçe eğitim programını hazırlayan komisyon bu alanda köklü bir değişim gerçekleştirdi. ‘Ezberi kaldırdık. Artık ağırlık dinleme, konuşma ve anlamada’ diyor komisyon başkanı Prof. Firdevs Güneş. ‘Çocuğun beyninde neler oluyor, gelişmesi nedir? Biz, artık bunlara önem veriyoruz. Önceki programda anlatım var, konuşma yazma yoktu. Bağlaç, zamir, sıfatları tanımlamayı, yani gramer bilgisini, 6’dan sonraki sınıflara attık. Çocuğun ifade yeteneğini geliştirmeye ağırlık verdik. Bundan sonra okuduğunu anlama, analiz etme becerisi geliştirmeye çalışılacak.’ Güneş, 27 yıllık eğitimci. 1990’dan bu yana hızlı okuma teknikleri, yazma, beyin geliştirme, dinleme ve konuşma konularıyla ilgili çalışmalar yapıyor. Ders ve kurslar veriyor.
PROF. SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ Hayat bilgisi / Ankara Üniversitesi
Önce müfettişlersonra öğretmenler acilen eğitilmeli
Bireylere, ilişkilerinde sorun çözme becerisi kazandırma konusundaki çalışmalarıyla tanınıyor Prof. Selahiddin Öğülmüş. 21 yıllık eğitimci. Uzmanlık alanı eğitim psikolojisi. Türkiye Bilimler Akademisi bursuyla Amerika’ya gidip okullarda şiddetin önlenmesi konusunu inceledi. 10 yıl önce, Anadolu Öğretmen Liseleri’nin müfredatını hazırlayan ekipte görev aldı. Ayrıca ilköğretim ve liselerdeki trafik eğitimi kitabınının yazarı. Öğülmüş ‘Eski müfredat, öğrenciyi mekanik varlık olarak gören, davranışçı bakış açısıyla hazırlanmıştı’ diyor. Başkanlığını yaptığı Hayat Bilgisi Komisyonu, yeni müfredatı öğrenci eksenli hazırladı. Çocukların duygusal gereksinimlerini gözetti. Öğülmüş sistemin başarısını önce müfettiş sonra da öğretmenlerin acilen eğitilmesine bağlıyor. 31 Ağustos - 10 Eylül arası Ankara’da seminere katılacak 1500 öğretmen ve müfettişin tavrının önemli olacağını vurguluyor.
PROF. MUSTAFA SAFRAN Sosyal bilgiler / Gazi Üniversitesi
Çocuğa iktisadı, ekonomiyi ve sosyolojiyi tanıtmaya çalıştık
Sosyal Bilimler müredatını hazırlayan komisyonun başkanı Prof. Dr. Mustafa Safran çok fazla tepki almaktan şikayetçi. ‘Sosyal Bilgiler programı başlı başına bilim dalı değil, alanı geniş. Çağdaş insan yetiştirme noktasında en iddialı alan olduğu için sorumluluğu ağır. Bu nedenle en fazla bizim komisyon hakkında yorum yapıldı’ diyor. Prof. Dr. Safran 21 yıllık eğitimci. Tarih eğitimi ve öğretimi üzerine çalışmalarıyla tanınıyor. Geçmişte Talim Terbiye Kurulu’nca yapılan müfredat değişikliklerine de katkıda bulundu. Safran, geçmişte tarih, coğrafya, antropoloji konularının sosyal bilgiler programına iyi entegre edilemediği görüşünü savunuyor. Bilgi yükünü azaltma yoluyla konularda derinlemesine bilgi vermenin yolunu açtıklarını söylüyor. ‘Geçmişte zorunlu eğitim beş yıldı. Sekiz yılın avantajını kullanıp yıllık sekiz üniteyi dörde indirdik. Öğretmenlere konuları rahat, derinlemesine anlatacak zaman verdik. Dünyadaki modelleri örnek alarak çocuğa iktisadı, ekonomiyi ve sosyolojiyi tanıtmaya çalıştık.’
Elementleri baryum kalsiyum şarkısıyla öğrenecekler
Müfredatının yenilenmesi çalışmalarında, komisyonun kurulması ve işlerin ilerlemesinde tüm sorumluluk Talim Terbiye Kurulu Başkanı Prof. Ziya Selçuk’a aitti. Selçuk, yenilenen müfredatta katedilen yolu anlattı.
İNGİLİZ SİSTEMİNİ ALDIK
Bu iş için önce 2003 Eylül’ünde 5 kişilik bir ekip oluşturduk. Konularında uzman olan bu kişiler önce geçmişteki çalışmaları inceledi, son 5 yıllık kaynak taraması yaptı. Çalışmaya 53 akademisyen ve toplamda 126 öğretmen, 697 müfettiş ve 38 sivil toplum kuruluşu katıldı. Son 15 yılda eğitimde ön plana çıkan Güney Kore, Finlandiya, Danimarka, İngiltere, İrlanda gibi ülkelerin programları incelendi. Yapılan incelemeler sonrasında yeni müfredat, daha çok İngiliz sistemi eksen alınarak hazırlandı.
ÖĞRETMENLERİ TAKİPTE
İlköğretimin 8 sınıfı için ayrı ayrı Türkçe, sosyal, fen, matematik ve hayat bilgisi dersleri hazırlandı. İlk 5 sınıf ilan edildi. 6, 7 ve 8’nci sınıflar önümüzdeki ay ilan edilecek. Sistem önce Bolu, Kocaeli, İzmir, Van, Hatay ve Ankara’daki 100 pilot okulda uygulanacak. Şu anda 1500 öğretmen, 2 haftalık seminerden geçiyor. Öğretmenleri takibe alıp nisan ayında sınavdan geçireceğiz. Uygulamadaki eksikler incelenip bir yıl sonunda müfredata son şekli verilecek. Beş yıl içinde meslek içi eğitimde e-portal, e-öğrenme, interaktif bilimsel TV sistemine geçmeyi hedefliyoruz. Artık dağ köyündeki öğretmen bile hazırlayacağımız portalda istediği bilgileri bulabilecek, internetteki tartışma gruplarında tecrübesini diğer meslektaşlarıyla paylaşacak.
AB, DÜNYA BANKASI DESTEK
Çalışmanın maliyeti, Milli Eğitim Bakanlığı ve Avrupa Birliği fonları ile Dünya Bankası kredileriyle karşılanıyor. Nüfus değişimlerine bakarak 15 yıl sonra, ilk ve ortaöğretim öğrencilerinin sayısının 14 milyondan 11 milyona inmesini bekliyoruz. Sistemi buna göre değiştiriyoruz.
YENİLENEMEYEN ÖĞRETMEN GİDER
Bilgisayar kullanmasını bilmeyen öğretmenin atamasını yapmayacağız. Bundan sonra iç dinamikler çalışacak, yenilenemeyen öğretmenler sistem dışına çıkacak, emekli olacak. Kitap yok, kaynak yok mazeretleri tarihe karışıyor. Büyük şehirlerle taşra arasındaki eğitim kalitesi farkını bir anda yok etmek mümkün değil. Ancak hızla fark azaltılmalı. Güneydoğu’da çocukların öncelikle Türkçe öğrenmesine önem vereceğiz.
LİSE MÜFREDATI DA DEĞİŞİYOR
Ortaöğretim müfredatının da birkaç ayda tamamlanması hedefleniyor. Lise için şimdilik kimya, biyoloji edebiyat, tarih, coğrafya derslerinde çalışma yürütülülüyor. Matematik, edebiyat, coğrafya konuları 1-2 ayda tamamlanacak. Mesleki ortaöğretim müfredatı güncellenecek. İlköğretim dördüncü sınıftan itibaren çocukları ilgi ve yeteneklerine göre seçmeli derslere yönlendireceğiz. Bilişim, sanat, yabancı dil grupları oluşturulacak. Bu yönlendirme lisede meslek seçimini netleştirmeye yarayacak.
ŞARKILARLA EĞİTİM
İlköğretimde zor konuları şarkılarla öğreteceğiz. Mesela, okuma yazma dersinde çocuk elinde ‘El ele verelim çocuklar’ fişiyle birlikte bu şarkıyı söyleyecek. El ele tutuşacaklar. Fen dersinde elementleri ‘baryum, kalsiyum...’ şarkısıyla öğrenecek. Bazen tiyatro tekniklerinden de yararlanacağız.
YENİLİKLER
3’ncü sınıftan itibaren felsefe öğretilmeye başlanacak.
Deprem dersleri uygulamalı olarak anlatılacak.
Matematik ve fen derslerinde spordan yararlanılacak. Derslere hareket getirilirken nabız artışı, yakılacak kalori hesabı gibi konular çekici hale getirilecek.
Tarih piyeslerle, coğrafya yap-bozla öğretilecek.
DOÇ. SAFURE BULUT Matematik / ODTÜ
AKP’nin müdahalesinden endişe ediyordum
Müfredatın matematik bölümünü hazırlayan komisyonun başkanı Doç. Safure Bulut, ‘Talim Terbiye Kurulu beni göreve çağırdığında AKP’nin müdahalesinden endişe etmiştim, neyse ki böyle birşey olmadı’ diyor. ODTÜ’deki arkadaşlarının komisyona katılmaması yolundaki telkinlerini dikkate almayıp, görevi kabul etmiş. Bulut’a göre müfredat hazırlamak, Anayasa hazırlamak kadar önemli. 18 yıllık eğitimci, Türkiye’de ilköğretim matematik eğitimi alanında çalışan birkaç önemli uzmandan biri. Açıköğretim Lisesi’nin matematik kitapları onun eseri. Bulut’a göre, hazırlanan müfredatın başarısı öğretmen ve onlara sağlanacak donanım desteğine bağlı. ‘Öncelikle öğretmenlerin programı içselleştirmesi lazım. Boncuk, afiş gibi materyallerin yanı sıra illerin özelliklerine göre taş, leğen, fındık, sürahi, bardak gibi birçok objeyi eğitime sokuyoruz. Öğretmen yaratıcı katkıda bulunursa bu sistem 3-4 yılda etkin şekilde uygulanabilir hale gelecektir.’
PROF. FİTNAT KÖSEOĞLU Fen ve teknoloji / Gazi Üniversitesi
Süre bana kısa geldi, bu iş uykularımı kaçırdı
33 yıllık eğitimci Prof. Fitnat Köseoğlu, görevi üstlendikten bu yana uyuyamaz olmuş. ‘Fen ve teknoloji tüm dünyada her an değişirken birkaç ayda müfredat hazırlamak zor iş. Bu konuda daha önce hazırlanan malzemeyle çalıştığımız halde bana süre kısa geldi. Bana kalsa bir yılı aşardı’ diyor. Köseoğlu, 1996’dan bu yana fen bilgisinin ilk-orta ve yüksek öğretimde daha etkin kullanımı üzerine çalışıyor, Gazi Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktora düzeyinde ders veriyor. 1997’de Amerika’da bu konuda çalışmalar yaptı, ders verdi. Uluslararası yayınlarda bugüne dek sekiz makalesi yayımlandı. Yeni müfredatta fen ve teknoloji bölümlerini hazırlayan komisyona başkanlık yapan Köseoğlu, geçmiş yıllarda da lise ve ortaokul müfredatlarındaki değişikliklerde rol almıştı. Bir buçuk yıldır Milli Eğitim Bakanlığı’nın program geliştirme bölümünde çalışıyor. Köseoğlu, ‘10 yıl önce de bizden müfredat değişikliği için fikir vermemiz istenmişti, önerilerimiz kısmen uygulanmıştı, bu kez tamamen kendi inisiyatifimizle çalıştık’ diyor. Kurulan yeni sistemin özelliği matematikle eşgüdüm halinde yürümesi, güncellemeye açık bir yapıda olması.
PROF. FİRDEVS GÜNEŞ Türkçe / Ankara Üniversitesi
Ezber yerine dinleme, konuşma ve anlama
Müfredatın Türkçe eğitim programını hazırlayan komisyon bu alanda köklü bir değişim gerçekleştirdi. ‘Ezberi kaldırdık. Artık ağırlık dinleme, konuşma ve anlamada’ diyor komisyon başkanı Prof. Firdevs Güneş. ‘Çocuğun beyninde neler oluyor, gelişmesi nedir? Biz, artık bunlara önem veriyoruz. Önceki programda anlatım var, konuşma yazma yoktu. Bağlaç, zamir, sıfatları tanımlamayı, yani gramer bilgisini, 6’dan sonraki sınıflara attık. Çocuğun ifade yeteneğini geliştirmeye ağırlık verdik. Bundan sonra okuduğunu anlama, analiz etme becerisi geliştirmeye çalışılacak.’ Güneş, 27 yıllık eğitimci. 1990’dan bu yana hızlı okuma teknikleri, yazma, beyin geliştirme, dinleme ve konuşma konularıyla ilgili çalışmalar yapıyor. Ders ve kurslar veriyor.
PROF. SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ Hayat bilgisi / Ankara Üniversitesi
Önce müfettişlersonra öğretmenler acilen eğitilmeli
Bireylere, ilişkilerinde sorun çözme becerisi kazandırma konusundaki çalışmalarıyla tanınıyor Prof. Selahiddin Öğülmüş. 21 yıllık eğitimci. Uzmanlık alanı eğitim psikolojisi. Türkiye Bilimler Akademisi bursuyla Amerika’ya gidip okullarda şiddetin önlenmesi konusunu inceledi. 10 yıl önce, Anadolu Öğretmen Liseleri’nin müfredatını hazırlayan ekipte görev aldı. Ayrıca ilköğretim ve liselerdeki trafik eğitimi kitabınının yazarı. Öğülmüş ‘Eski müfredat, öğrenciyi mekanik varlık olarak gören, davranışçı bakış açısıyla hazırlanmıştı’ diyor. Başkanlığını yaptığı Hayat Bilgisi Komisyonu, yeni müfredatı öğrenci eksenli hazırladı. Çocukların duygusal gereksinimlerini gözetti. Öğülmüş sistemin başarısını önce müfettiş sonra da öğretmenlerin acilen eğitilmesine bağlıyor. 31 Ağustos - 10 Eylül arası Ankara’da seminere katılacak 1500 öğretmen ve müfettişin tavrının önemli olacağını vurguluyor.
PROF. MUSTAFA SAFRAN Sosyal bilgiler / Gazi Üniversitesi
Çocuğa iktisadı, ekonomiyi ve sosyolojiyi tanıtmaya çalıştık
Sosyal Bilimler müredatını hazırlayan komisyonun başkanı Prof. Dr. Mustafa Safran çok fazla tepki almaktan şikayetçi. ‘Sosyal Bilgiler programı başlı başına bilim dalı değil, alanı geniş. Çağdaş insan yetiştirme noktasında en iddialı alan olduğu için sorumluluğu ağır. Bu nedenle en fazla bizim komisyon hakkında yorum yapıldı’ diyor. Prof. Dr. Safran 21 yıllık eğitimci. Tarih eğitimi ve öğretimi üzerine çalışmalarıyla tanınıyor. Geçmişte Talim Terbiye Kurulu’nca yapılan müfredat değişikliklerine de katkıda bulundu. Safran, geçmişte tarih, coğrafya, antropoloji konularının sosyal bilgiler programına iyi entegre edilemediği görüşünü savunuyor. Bilgi yükünü azaltma yoluyla konularda derinlemesine bilgi vermenin yolunu açtıklarını söylüyor. ‘Geçmişte zorunlu eğitim beş yıldı. Sekiz yılın avantajını kullanıp yıllık sekiz üniteyi dörde indirdik. Öğretmenlere konuları rahat, derinlemesine anlatacak zaman verdik. Dünyadaki modelleri örnek alarak çocuğa iktisadı, ekonomiyi ve sosyolojiyi tanıtmaya çalıştık.’
Elementleri baryum kalsiyum şarkısıyla öğrenecekler
Müfredatının yenilenmesi çalışmalarında, komisyonun kurulması ve işlerin ilerlemesinde tüm sorumluluk Talim Terbiye Kurulu Başkanı Prof. Ziya Selçuk’a aitti. Selçuk, yenilenen müfredatta katedilen yolu anlattı.
İNGİLİZ SİSTEMİNİ ALDIK
Bu iş için önce 2003 Eylül’ünde 5 kişilik bir ekip oluşturduk. Konularında uzman olan bu kişiler önce geçmişteki çalışmaları inceledi, son 5 yıllık kaynak taraması yaptı. Çalışmaya 53 akademisyen ve toplamda 126 öğretmen, 697 müfettiş ve 38 sivil toplum kuruluşu katıldı. Son 15 yılda eğitimde ön plana çıkan Güney Kore, Finlandiya, Danimarka, İngiltere, İrlanda gibi ülkelerin programları incelendi. Yapılan incelemeler sonrasında yeni müfredat, daha çok İngiliz sistemi eksen alınarak hazırlandı.
ÖĞRETMENLERİ TAKİPTE
İlköğretimin 8 sınıfı için ayrı ayrı Türkçe, sosyal, fen, matematik ve hayat bilgisi dersleri hazırlandı. İlk 5 sınıf ilan edildi. 6, 7 ve 8’nci sınıflar önümüzdeki ay ilan edilecek. Sistem önce Bolu, Kocaeli, İzmir, Van, Hatay ve Ankara’daki 100 pilot okulda uygulanacak. Şu anda 1500 öğretmen, 2 haftalık seminerden geçiyor. Öğretmenleri takibe alıp nisan ayında sınavdan geçireceğiz. Uygulamadaki eksikler incelenip bir yıl sonunda müfredata son şekli verilecek. Beş yıl içinde meslek içi eğitimde e-portal, e-öğrenme, interaktif bilimsel TV sistemine geçmeyi hedefliyoruz. Artık dağ köyündeki öğretmen bile hazırlayacağımız portalda istediği bilgileri bulabilecek, internetteki tartışma gruplarında tecrübesini diğer meslektaşlarıyla paylaşacak.
AB, DÜNYA BANKASI DESTEK
Çalışmanın maliyeti, Milli Eğitim Bakanlığı ve Avrupa Birliği fonları ile Dünya Bankası kredileriyle karşılanıyor. Nüfus değişimlerine bakarak 15 yıl sonra, ilk ve ortaöğretim öğrencilerinin sayısının 14 milyondan 11 milyona inmesini bekliyoruz. Sistemi buna göre değiştiriyoruz.
YENİLENEMEYEN ÖĞRETMEN GİDER
Bilgisayar kullanmasını bilmeyen öğretmenin atamasını yapmayacağız. Bundan sonra iç dinamikler çalışacak, yenilenemeyen öğretmenler sistem dışına çıkacak, emekli olacak. Kitap yok, kaynak yok mazeretleri tarihe karışıyor. Büyük şehirlerle taşra arasındaki eğitim kalitesi farkını bir anda yok etmek mümkün değil. Ancak hızla fark azaltılmalı. Güneydoğu’da çocukların öncelikle Türkçe öğrenmesine önem vereceğiz.
LİSE MÜFREDATI DA DEĞİŞİYOR
Ortaöğretim müfredatının da birkaç ayda tamamlanması hedefleniyor. Lise için şimdilik kimya, biyoloji edebiyat, tarih, coğrafya derslerinde çalışma yürütülülüyor. Matematik, edebiyat, coğrafya konuları 1-2 ayda tamamlanacak. Mesleki ortaöğretim müfredatı güncellenecek. İlköğretim dördüncü sınıftan itibaren çocukları ilgi ve yeteneklerine göre seçmeli derslere yönlendireceğiz. Bilişim, sanat, yabancı dil grupları oluşturulacak. Bu yönlendirme lisede meslek seçimini netleştirmeye yarayacak.
ŞARKILARLA EĞİTİM
İlköğretimde zor konuları şarkılarla öğreteceğiz. Mesela, okuma yazma dersinde çocuk elinde ‘El ele verelim çocuklar’ fişiyle birlikte bu şarkıyı söyleyecek. El ele tutuşacaklar. Fen dersinde elementleri ‘baryum, kalsiyum...’ şarkısıyla öğrenecek. Bazen tiyatro tekniklerinden de yararlanacağız.
YENİLİKLER
3’ncü sınıftan itibaren felsefe öğretilmeye başlanacak.
Deprem dersleri uygulamalı olarak anlatılacak.
Matematik ve fen derslerinde spordan yararlanılacak. Derslere hareket getirilirken nabız artışı, yakılacak kalori hesabı gibi konular çekici hale getirilecek.
Tarih piyeslerle, coğrafya yap-bozla öğretilecek.