İstanbul'un Manhattan'ı

Gece ile gündüz nüfusu arasında 2 milyondan fazla fark olan Şişli'nin yeni adı

Kırlık olan Şişli'nin kaderi 1870 Beyoğlu yangını ve yabancılara mülk edinme hakkı verilmesiyle değişti. Geçmişte olduğu gibi bugün de Şişli en gözde semtlerden biri.

‘‘Şişli'de bir apartıman yoksa eğer halin yaman’’ cümlesiyle ‘Lüküs Hayat’ müzikaline bile konu olan

bir zamanların en gözde yerleşim yeri Şişli ilçesi bugün İstanbul'un Manhattan'ı olarak adlandırılıyor. New York'un en pahalı iş merkezi gibi Şişli'nin de ana caddesi Halaskargazi'ye ilçe halkı ‘‘Fifth Avenue’’ adını takmış.

Gündüz 2.5 milyon kişinin iş merkezlerine aktığı ilçenin yerleşik nüfusu ise sadece 259 bin. Şişli'nin gece ve gündüz nüfusu arasındaki bu fark ilçedeki değişimi gözler önüne seriyor. Şişli, Osmanlı'ya dayanan geçmişiyle kentin zengin kültürel mozayiğini korumaya devam ediyor.

1850'lerde bugünkü Şişli semtinin yayıldığı alan geniş bir kırlıktı. Harbiye ve Pangaltı tarafında, daha çok askeri ve idari yapılar bulunuyordu. Nişantaşı ve Teşvikiye mahallelerinin iskânı 1850'lerin ortalarına doğru, Abdülmecid döneminde teşvik edilmiş, ilk konaklar 1870'lere doğru yapılmaya başlanmış. İlçenin Nişantaşı-Teşvikiye'ye doğru yayılmasındaki iki önemli etken, 1870'teki Beyoğlu yangını ile Tanzimat'la birlikte yabancıların da şehrin istedikleri yerlerinde mülk edinmelerine olanak tanınmasıydı. Şişli ilçesinin hızla gelişmeye başlaması 1913'te elektrikli tramvayın buraya uzanması ve Şişli'nin son durak olmasından sonradır. Halaskârgazi Caddesi boyunca evlerin, konakların sıklaşması, ilk apartmanların belirmesi 1910-1920 dönemidir.

Şişli, kuruluşundan itibaren üst sosyo-ekonomik katmanlarda yer alan yabancıların ve azınlıkların rağbet ettikleri bir semt olmuştur. Cumhuriyetten sonra bu yapı bir ölçüde değişse de Şişli halen azınlıkların belli ve giderek azalan bir oranda bulundukları nadir semtlerden biri olma özelliğini koruyor. İlçede Rum, Ermeni, Musevi kültürlerinin izleri varlığını koruyor. Rumlar'ın Tatavla'sı (şimdiki Kurtuluş semti), Bomonti bu izlerin en rahat görülebildiği yerler. Bununla beraber, hızlı gelişim dezavantajlarını da beraberinde getirmiş. İş sahalarının gelişmesiyle dış göçler ve dolayısıyla kırsal nüfus da çoğalmış. Bugün, Şişli ilçesinin yüzde 40'ını gecekondu nüfusu oluşturuyor.

Şişli ayrıca gelir seviyesi yüksek, aydın, kültürlü, şehir hayatını bilen bir kesimin tercihi olma özelliğini sürdürüyor. Hemen hemen tüm ünlü moda mağazalarının bir şubesinin bulunduğu Şişli'de özel kreasyonlar hazırlayan stilistlerin de atölyeleri yer alıyor.

Rakamlarla Şişli

Yüzölçümü: 25 km2

Mahalle sayısı: 28

İlköğretim okulu: 29

Lise ve dengi okul: 27

Azınlık okulları: 9

Kütüphane: 3

Hastaneler/Klinikler: 26

Sinema: 4

Tiyatro: 6

Kültür-sanat ve spor salonları: Lütfi Kırdar Spor Salonu, Açıkhava Tiyatrosu, Cemal Reşit Rey Konser Salonu, Ali Sami Yen Stadyumu.

Yüksek binalar

İş sahalarının Şişli'de yoğunluk kazanmasıyla büyük iş merkezleri de bu görünümün içinde yer aldı. Şişli'nin silüetine damga vuran bazı yüksek binaların yükseklikleri ve çalışan sayısı:

Sınai Yatırım Bankası: 54m. 160

Eczacıbaşı: 18m. 350

Roche: 21m. 400

Maya Center: 100m. 2000

Şişli Belediyesi: 55m. 1400

DenizBank Gn. Md.: 36m. 250

Maçka Hotel: 25m. 123

Florance Nightingale: 40m. 550

Diğer yüksek binalar ise şunlar: Tatlıcı Towers, Gökkafes, Nova Baran Plaza, Beytem Han, Interconti, Büyük Sürmeli Hotel, Perpa, Ege Bank, Show TV, Türk Ticaret Bankası, Albaraka Türk, Faisal Finans, Polat Holding, Cıngıllı Holding, Bayındır Holding

Tarihi eserler

İlçedeki tarihi eserlerin mimarisi Osmanlı'nın son dönemiyle Cumhuriyetin ilk dönemini yansıtıyor. Başlıca eserler: Teşvikiye Camii, Şişli Camii, Mecidiyeköy Merkez Camii, Nimet Abla Camii, Mecidiyeköy Camii, Kuştepe Camii, Harbiye Mektebi, İtalyan Sefareti, Ihlamur Kasrı, Maslak Kasrı, Çinili Av Köşkü, Zincirlikuyu Kasrı, Taşkışla, Maçka Silahhanesi, Maçka Karakolhanesi, Maçka Palas, Vali Konağı, Mimar Vedat Tek Evi, Güzelbahçe Kliniği, Ataman Kliniği, Maçka Çeşmesi, Atatürk'ün Evi, Kaymakamlık Binası, Teşvikiye Karakolu, Darülaceze, Hürriyet-i Ebediye Anıtı, Harbiye Atatürk Anıtı, Özgürlük Parkı Atatürk Anıtı, Askeri Müze, Atatürk Müzesi.

Mahallelerin nüfusu

Ayazağa 50.000, Bozkurt 14.000, Cumhuriyet 6.000, Duatepe 11.000, Ergenekon 3258, Esentepe 8000, Feriköy 12000, Fulya 17000, Gülbahar 9800, Halaskargazi 2000, H.Edip Adıvar 13000, Halil Rıfat Paşa 3000, Harbiye 7000, Huzur 8000, İnönü 5000, İzzetpaşa 7000, Kaptanpaşa 3000, Kuştepe 22000, M.Şevket Paşa 23000, Maslak 4000, 19 Mayıs 10000, Mecidiyeköy 20000, Şişli Merkez 14800, Meşrutiyet 12300, Paşa 13000, Teşvikiye 18000, Yayla 7300.