İstanbul'da 5 dakikada deprem hasarı

“İstanbul Deprem Acil Müdahale Sistemi”nin son haliyle ilgili Kandilli Rasathanesinde düzenlenen basın toplantısında bilgi veren Erdik, kuruluş çalışmaları 5 yıl önce başlanan sistem kapsamında, İstanbul'un yoğun yerleşim, sanayi ve ticaret merkezi olan değişik 100 noktasına kuvvetli yer hareketi istasyonları, çeşitli binalara da 40 adet deprem kayıt şebekesinin yerleştirildiğini söyledi.

Dünyanın çeşitli ülkelerinde benzer sistemler olduğunu, ancak teknolojik olarak en iyi sistemin İstanbul'da kurulduğuna işaret eden Erdik, İstanbul ve Japonya'da kurulu olan sistemlerin doğrudan hasarı verdiğini kaydetti.

Ayasofya, Süleymaniye ve Fatih Camileri, Kanyon Alışveriş Merkezi, İş Bankası Kuleleri, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile Marmara Ereğlisi'ndeki Enron Tesisleri'nde deprem kayıt şebekelerinin bulunduğunu ifade eden Erdik, sistemin işleyişinin her gün denetlendiğini anlattı.

Erdik, Boğaziçi Köprüsü'ne de kayıt şebekesinin konulup konulmayacağının yapılacak çalışmalar sonucu belli olacağını belirterek, kayıt şebekesinin konulması için yeni binalar bakıldığını, ancak bazı insanların “radyasyon yaydığı” endişesiyle bunu istemediklerini dile getirdi.

İstasyonlar ve şebekelerin her gün sahte test bilgileri üreterek bunları AVEA'nın kurduğu kısa mesaj yoluyla rasathanenin Veri Toplama ve Değerlendirme Merkezine gönderdiğini anlatan Erdik, bu bilgilerle her gün saat 10.00'da hasar haritasının çıkarıldığını ve bunların ilgili yerlere iletildiğini anlattı.

1 DAKİKADA 3 KISA MESAJ

Erdik, şunları kaydetti:

“Sistem, depremden sonra 4-5 dakika içinde depremin merkezinin neresi olduğu ve hasarın boyutlarını belirler. Bu sistem ile İstanbul'da olası bir depremde en geç 5 dakika içinde deprem merkezi belirlenecek, kentin hasar dağılım haritası çıkarılacak ve bilgiler İstanbul Valiliği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile 1'nci Ordu Komutanlığına iletilmiş olacak.

"5 BİN BİNA YIKILACAK, 50 BİN BİNADA ONARILMAZ HASAR OLACAK" 

Öngörülerimize göre, İstanbul'da meydana gelebilecek bir depremin süresi en az 1 dakika. Bu sistem sayesinde deprem hareketinin olduğu yerlerden her 20 saniyede bir kısa mesaj gelir. Bu, 1 dakikada 3 kısa mesaj demektir. Bu da gerekli bilgilerin toplanması ve haritanın çıkarılması için yeterli bir süredir. Deprem kaydedicilerin konulduğu binalarda herhangi bir yıkılma söz konusu olsa dahi veriler bize ulaşmış olur. Zaten binalar deprem sırasında değil, deprem bittikten sonra yıkılır. Bu nedenle iletişimde herhangi bir aksama söz konusu olmaz.”

Mustafa Erdik, herhangi bir aksama olmaması için sistemin en az 3-4 depolama yedeği bulunduğunu da belirtti.
Erdik, “Yapılan hesaplamalara göre, İstanbul'da büyük bir deprem meydana geldiğinde en az 50 bin binada onarılmaz hasar meydana gelecek, 5 bin bina da tamamen yıkılacak. İstanbul Acil Müdahale Sistemi ile en çok hasar nerede meydana gelmiş bu belli olacak ve acil yardım ile kurtarma ekiplerinin doğru yerlere yönlendirilmesi sağlanacak” diye konuştu.

Erdik, sistemin maliyetinin 1.5 milyon dolar olduğunu da sözlerine ekledi.

AVEA YETKİLİSİ

GSM Operatörü AVEA Bilgi İşlem Servisler ve Proje Planlama Yöneticisi Veli Murat Çelik de ilk olarak 100 deprem kayıt cihazına özel GSM modüllerinin yerleştirildiğini ifade ederek, cihazda elde edilen verilerin kısa mesaj yoluyla AVEA'da işlendiğini ve arkasından Kandilli Rasathanesi Veri Toplama ve Değerlendirme Merkezine gönderildiğini söyledi.

Çelik, iletişimde herhangi bir sorun çıkması ihtimaline karşı birbirini yedekleyen iki iletim yolu kullanıldığını dile getirerek, ilk iletim yolunun AVEA ile rasathane arasındaki özel hat olduğunu, bu hatta bir sorun olması halinde ise yedek iletim yolu olarak İş Bankası Kuleleri üzerinden yedek karasal uydu hattının devreye girmesinin planlandığını anlattı. Çelik, veri iletiminin Türkiye'de en hızlı teknoloji olan EDGE üzerinden yapıldığını vurguladı.