İstanbul Zirvesi’nde silahları susturacak büyük adım

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yaptıkları telefon görüşmesinde, Rusya ve Ukrayna müzakere heyetlerinin bir sonraki toplantısının İstanbul’da yapılması konusunda mutabık kalmıştı. Heyetler art arda Dolmabahçe’deki Cumhurbaşkanlığı Çalışma Ofisi’ne giriş yaptı. Heyetlerden hemen sonra Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da Dolmabahçe Çalışma Ofisi’ne geldi. Ukrayna heyetine Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Danışmanı Mihaylo Podolyak, Rus heyetine ise Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinsky başkanlık etti.

ERKEN SONA ERDİ

Heyetler arasında görüşmeler saat 10.30’da, heyet başkanlarının baş başa yaptıkları görüşmenin ardından başladı. Öğle yemeği için verilen aranın ardından saat 14.10’da Ukrayna heyeti görüşmelerin sona erdiğini duyurdu. Heyetlerin iki gün görüşmeleri, ilk günkü görüşmelerin ise saat 15.00’te sona ermesi bekleniyordu. Ancak daha sonra hem Rusya ve Ukrayna tarafları hem de Türkiye’den müzakerelerin iyi gittiği yolunda açıklamalar geldi.

ERDOĞAN: ADİL BİR BARIŞIN KAYBEDENİ OLMAZ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, karşılıklı masaya oturan Rus ve Ukraynalı heyete saat 09.30’da hitap ederken özetle şunları söyledi: “Kıymetli dostlar, sevgili heyet üyeleri Türkiye’ye ve İstanbul’a hoş geldiniz.

DÜNYAYI HEYECANLANDIRDI

Liderlerinizin talimatları doğrultusunda yürüttüğünüz müzakere süreci barışa dair ümitleri yeşertmiş, tüm dünyayı heyecanlandırmıştır. Görüşmeleri bu kapsamda canı gönülden destekliyoruz. Ülkeleriniz adına büyük gayret gösteriyorsunuz. Bu nedenle sizleri ayrıca tebrik ediyorum. Çatışmalar, komşunuz ve dostunuz olarak bizleri gerçekten derinden üzüyor.

ADİLANE YAKLAŞTIK

Şahsen kıymetli devlet başkanlarınız başta olmak üzere pek çok mevkidaşım nezdinde yoğun diplomasi mesaisi yürüttüm. Dışişleri Bakanım, Milli Savunma Bakanım, Başdanışmanım İbrahim Bey de muhataplarıyla sürekli temas halinde oldular. Tüm uluslararası platformlarda her iki tarafın da hakkını, hukukunu, hassasiyetlerini koruyan, kollayan, gözeten adilane bir yaklaşım sergiledik. Bölgesinde pek çok acıya şahitlik etmiş bir ülke olarak Karadeniz’in kuzeyinde benzer bir tablonun ortaya çıkmaması için çalıştık, çabaladık.

TARİHİ SORUMLULUK

Adil bir barışın kaybedeni olmayacağına inanıyoruz. Çatışmanın uzaması hiç kimsenin yararına değildir. Durdurmak tarafların elindedir. Bir an önce ateşkes ve barış, herkesin faydasına olacaktır. Artık görüşmelerden somut sonuçların alınması gereken bir döneme girdiğimizi düşünüyoruz. Gelinen aşama itibarıyla heyet üyeleri olarak sizler tarihi bir sorumluluk üstlendiniz. Tüm dünya sizlerden gelen hayırlı ve müjdeli haberleri bekliyor.

Her iki ülkenin meşru kaygılarını giderecek, uluslararası toplumun muteber kabul edeceği bir çözüme ulaşılması mümkündür.”

LİDERLERE DE EV SAHİPLİĞİ YAPARIZ

Erdoğan “Görüşmelerde zor ve çetrefil konuları ele aldığınızın elbette farkındayız” mesajını vererek şöyle devam etti: “Sorumluluk duygusu, özveri ve yapıcı bir anlayışla kalıcı hakkaniyete dayalı sürdürülebilir bir çözüme ulaşabileceğinize eminim. Sizlerin müzakerelerde sağlayacağınız ilerleme bir sonraki aşama olan liderler düzeyindeki teması da mümkün hale getirecektir. Böyle bir görüşmeye de ev sahipliği yapmaya hazırız. Sizlerin burada bir araya gelmesi bile dünyada ve ülkelerinizde başlı başına bir umut sebebidir.”

ÇAVUŞOĞLU: EN ANLAMLI İLERLEME

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu görüşme sonrasında kameraların karşısına geçti: “Toplantının açılışının Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılması her iki ülkeye ve barışın sağlanmasına verdiğimiz önemin bir göstergesidir. Her aşamada taraflar arasında yakınlaşmanın arttığını bugün memnuniyetle görüyoruz. Her zaman vurguladığımız gibi en öncelikli konu bir an önce ateşkesin sağlanması, kalıcı bir siyasi çözümün önünün açılmasıdır.

MESAFE KATEDİLDİ

Bugün bu konuda bir mesafe katedildiğini görüyoruz. Bazı konularda uzlaşı ve ortak anlayışa varıldı. Müzakerelerin başlamasından bu yana en anlamlı ilerleme bugün kaydedildi. Daha zor meselelerin üst seviyelerde ele alınacağını görüyoruz. Bundan sonraki süreçte her iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya gelerek ortak anlayışa son şeklini vermeleri öngörülmektedir. Ardından her iki ülkenin cumhurbaşkanlarının bir araya gelmeleri gündemdedir. Bugünkü görüşmeler önceki görüşmelerde olduğu gibi tarafların Türkiye’ye duydukları güvenin bir göstergesidir.”

RUS HEYETİ: BARIŞ DAHA HIZLI OLACAK

Rus heyetinin açıklamasında, “Görüşmelerin ardından bazı noktalarda mutabakata vardık. Çözüm teklif ettik. Bu anlaşma dışişleri bakanları tarafından onaylanabilir. Detaylara ilişkin görüşmeler devam edecek. Böyle devam ederse barış daha hızlı olacak. Ukrayna’nın önerilerini Putin’e ileteceğiz. Putin-Zelenski zirvesi dışişleri bakanları anlaşırsa mümkün” denildi.

OPERASYON DURACAK

Rusya Savunma Bakanlığı da, “Diyalog için Kiev ve Çernihiv çevresinde operasyon duracak” açıklamasını yaptı.

UKRAYNA TARAFI: LİDER GÖRÜŞMESİ İÇİN YETERLİ

Ukrayna heyetine başkanlık eden Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Mihaylo Podolyak, toplantı sonrası “Garantör ülke olmasını istediğimiz bazı ülkelerden ön kabul geldi. Bugün itibarıyla bu görüşme sonucunda hem Rusya’nın, hem de garantör ülkelerin kabul edebileceği maddelere vardık. Bugünkü görüşmenin sonuçları cumhurbaşkanları seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir. İnsani ateşkesin formatı görüşülmektedir. Görüşmeler bundan sonra çevrimiçi olarak devam edecek” dedi. Podolyak, “Liderlerin görüşme ihtimali var mı” sorusuna, “Bugün itibarıyla kabul edilen belgeler buna yeterlidir” cevabını verdi.

RUS HEYETİ YAPICIYDI

Podolyak, “Rus heyetinin tavrı nasıl?“ sorusunu ise “Rus heyeti yapıcı. Görüşme kolay oldu demiyoruz ama Rus tarafı, Ukrayna’nın tekliflerini dikkatle inceliyor” diye yanıtladı.

8 GARANTÖR ÜLKE

Ukrayna heyeti ayrıca “İngiltere, Çin, Rusya, ABD, Fransa, Türkiye, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail’i garantör devlet olarak görmek istiyoruz” diye açıklama yaptı.

DÜNYADA MANŞET

Barış görüşmeleri dünya basınında manşetlerinde yer aldı. Yabancı medya kuruluşları gelişmeleri “Diplomasinin kalbinde Türkiye var” vurgusuyla duyurdu.

* Alman medya kuruluşu NTV Online’da “Haftanın Şahsiyeti” köşesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yer verildi. Barış görüşmeleri için Fransa Cumhurbaşkanı Macron’dan Papa’ya kadar pek çok önemli ismin çabaladığı, fakat bunu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başardığı yazıldı.

* Alman Deutsche Welle Erdoğan’ın “Çatışmanın uzaması hiç kimsenin yararına değil” çağrısını vurguladı.

* Fransız medya kuruluşu France24, Türkiye’den “garantör ülke” olarak bahsetti.

* Amerikan CNN International, “Türkiye`nin iki taraf arasındaki tutumu, onu arabuluculuk rolünde tek ülke konumuna getiriyor” dedi.

* Çin’in Chengdu Shangbao gazetesi de müzakerelerin İstanbul’da olmasının nedenini “Türkiye’nin NATO üyesi olarak iki tarafa da güven verebilmesi” olarak yazdı.

NOTLAR

* Rus heyeti Çırağan Sarayı’nda, Ukrayna heyeti Shangri-La Bosphorus Oteli’nde konakladı.

* Polis ve Cumhurbaşkanlığı koruma ekibi dün bölgede yoğun güvenlik önlemi aldı.

* Dünyadan pek çok gazeteci görüşmeleri takip etmek için basın için ayrılan noktada yerini aldı.

* Cumhurbaşkanlığı Çalışma Ofisi’ne ilk gelen isim, saat 09.00’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ydu. Ruslar saat 9.24’te, Ukraynalılar 9.30’da salona geldi.

* Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan saat 09.32’de heyetlere hitap etmek için Dolmabahçe’deydi.

* Heyetler büyük salonda hazırlanmış masada karşılıklı oturdu. Masalara iki ülke bayrakları koyuldu.

* Saat 09.37’de Erdoğan heyetlere hitap ederken her iki liderden de ‘değerli dostum’ diye söz etti.

* Saat 09.45’te konuşmasını bitiren Erdoğan, Özbekistan’a gitmek üzere Atatürk Havalimanı’na geçti.

* Önce Rus ve Ukraynalı heyet başkanları bir araya geldi. Daha sonra heyetler arası görüşmeye geçildi. Müzakereler sürerken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da heyetlere eşlik etti.