Ä°stanbul’da hidrojenli otobüsler iÅŸleyecek

Dünya Hidrojen Enerjisi Konseyi BaÅŸkanı Prof. Dr. Nejat VeziroÄŸlu: 'Petrolün yerini hidrojen alacak. Ä°nÅŸallah 2 sene içinde Ä°stanbul'da hidrojenle çalışan otobüs iÅŸleteceÄŸiz.'Hidrojen, oksijenle bileÅŸerek suyu oluÅŸturan, atom numarası 1, rengi, kokusu ve tadı olmayan, kısa adı H olan bir gaz... Prof. Dr. Nejat VeziroÄŸlu, 24 Ocak 1924 Ãœsküdar doÄŸumlu Dünya Hidrojen Enerjisi Konseyi BaÅŸkanı...Dünyaca ünlü bilim adamı Prof. Dr. Nejat VeziroÄŸlu’nu can kulağıyla dinleyin. Ãœsküdarlı VeziroÄŸlu, 80’in üstünde; babası Afyon Dinar’dan, annesi Trakya’dan. Rahmetli Adnan Menderes döneminin ünlü müteahhidi Kadri VeziroÄŸlu’nun küçük kardeÅŸi. Ä°lk ve ortaokulu Ä°zmir Karşıyaka’da, liseyi Pertevniyal’de bitirdikten sonra 1,5 yıl Ä°TÃœ Ä°nÅŸaat’ta okumuÅŸ. Sonra Londra Imperial College Makine, lisans, mastır ve doktora... ‘Nükleer reaktörlerde temasta olan satıhlarındaki ısı naklinin hesabı’ adlı doktora tezinde sunduÄŸu formüllerle nükleer dünyada çığır açma... Sonra tropikal Miami, hidrojen, milliyetçilik, Turancılık, Fethullah Hoca ve daha neler neler... Burası Ä°SKİ’nin Altunizade’de KoÅŸuyolu üzerindeki Ãœsküdar Åžube Müdürlüğü binası. Asansörden 2. katta inip merdivenle bir üst kata çıkacağız. İçeri girer girmez karşınıza türbanlı 2 sekreter kız ve bir başı açık memurla hocanın yanından hiç ayırmadığı manevi kızı Ayfer Kale çıkacak. Tüm binanın tuvaletleri alafrangadan bozma alaturka. BirleÅŸmiÅŸ Milletler Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi’ne hoÅŸgeldiniz. Hidrojen normal basınçta, normal ısıda gaz halinde bulunan sentetik bir yakıt... - Atmosfer içinde milyarda bir ölçekte var ama, kainatın yüzde 90’ı hidrojen. Bütün yıldızlar, GüneÅŸ, Jüpiter baÅŸta olmak üzere gezegenlerin tamamına yakını hidrojen. Kainat kurulduÄŸu zaman ilk meydana gelen element hidrojen oluyor. Kainatı kaplayan hidrojen, Einstein’ın meÅŸhur Bing-Bang’iyle etrafa yayılıp yıldızlar meydana geliyor. Yıldızların çapı, muayyen bir büyüklüğü bulduÄŸu zaman içlerinde füzyon dediÄŸimiz kaynaşım reaksiyonu oluyor. Hidrojen atomları kaynaşıp helyum, helyum da hidrojenle kaynaşıp trityum oluyor. BildiÄŸimiz bütün elementler güneÅŸin içinde fabrika gibi üretilip yüksek hızla fırlatılıyor. Bunlar uzayda birbirine yaklaÅŸtıkça, yerçekiminden dolayı bir araya toplanınca gezegenler meydana geliyor. Mesela bizim dünyamız güneÅŸin küllerinden meydana gelmiÅŸtir. Uzayda boÅŸluk denen yerde santimetre küp başına 1 hidrojen molekülü var. Hidrojenin sihirli rakamı var: 74Hidrojen gazını ilk olarak 1674’de bir Ä°ngiliz alimi buluyor ama, ne olduÄŸunu bilemiyor. - 1774’te meÅŸhur Fransız kimyager Lavosière hidrojenin ayrı ve en hafif bir eleman olduÄŸunu, yanınca su buharı meydana getirdiÄŸini deneyle gösteriyor. Ona ‘Su doÄŸuran’ manasına gelen hidrojen adını veriyor. Yine bunda bir asır sonra, 1874’te ünlü bilimkurgu yazarı Jules Verne ‘Issız Ada’ adlı eserinde hidrojenden söz ediyor. Bir grup Amerikalı, balonla Avrupa’ya giderken fırtınaya yakalanıp Pasifik’te ıssız bir adaya iniyorlar. Bir gece ateÅŸ başında otururlarken içlerinden biri, ‘Kömür bitince taÅŸ devrine mi döneceÄŸiz?’ diyor. Düşünün o zamanlar petrolün, doÄŸalgazın adı bile yok, sadece kömür var. Bir mühendis cevap veriyor; ‘Kömür bitince hidrojen kullanacağız, kömürden daha kuvvetli bir enerji kaynağı olacak’ diyor. Ondan bir asır sonra, 1974’te ben Miami Enerji Konferansı’nda çıkıp ilk kez hidrojen enerjisi fikrini ortaya atıyorum. O güne kadar bu konuda yazanlar var ama, hidrojenin petrolün yerine geçecek bir enerji olacağını dünyada ilk söyleyen benim. Gördüğünüz gibi her buluÅŸun geliÅŸmesi bir asır sürmüş, 74 sanki hidrojenin sihirli rakamı.Hidrojen, petrolün yerini almak üzereMiami, bizim sosyetiklerimizin de gözbebeÄŸidir elbette. Rivayet olunur ki, bilimle başı hoÅŸ olmayan pek çok Türk zenginin okyanusa nazır villaları, ÅŸatoları vardır orada. - Miami Ãœniversitesi’nde 1962’de çalışmaya baÅŸladığımda yer aldığım ilk proje Mars’a gidecek ilk aracın hidrojen-atom reaktörlü motorlarıyla ilgiliydi. 1973’teki enerji krizinde çevreye zarar vermeyen alternatif enerji kaynaklarını araÅŸtırmak için Temiz Enerji AraÅŸtırma Enstitüsü’nü kurdum. Miami’de 1974’de düzenlediÄŸim konferansla dünyada ilk kez Hidrojen Ekonomisi-Hidrojen Enerji Sistemi fikrini ortaya attım. Önceleri bana ‘Hidrojen RomantiÄŸi’ dediler, ama kısa süre çoÄŸu yanımda yer aldılar. Hidrojenli yakıt pillerinden termik santrallere göre 2 kat yüksek randımanlı elektrik üretmek mümkündü. Bunu gören elektrik jeneratörü firmaları, hidrojene ilgi göstermeye baÅŸladı. Hidrojen çok temiz bir yakıttı, hiç çevreyi kirletmiyordu, derken otomobil firmaları da konuya el attı. Sadece petrol ÅŸirketleri karşı çıktı, beni boÄŸmak için geniÅŸ bir konsorsiyum kurdular. Hatta ‘İklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin sebebi petrol deÄŸildir, geviÅŸ getiren ineklerdir’ diye raporlar çıkarttılar. Buenos Aires’te 1998’de yaptığımız 12. Dünya Hidrojen Enerjisi Konferansı’na dünyadaki bütün dev petrol ÅŸirketlerinin baÅŸkanlarını davet ettim. Sadece Shell konferansa 15 mühendis gönderdi, onun dışındakilerin hiçbiri cevap bile vermedi. Yener Bey, petrol ÅŸirketlerinin kendi tahminlerine göre 2015 yılı civarında petrol ve doÄŸalgaz üretimi düşüşe geçecek. Petrolün yerini alacak hidrojen de yine onların istasyonlarında satılacak.Yıllık bütçemiz 100 milyon dolardan fazlaVeziroÄŸlu dünyada hidrojen enerjisinin fikir babası olur da, BirleÅŸmiÅŸ Milletler onu kendine danışman yapmaz mı?- BM’e verdiÄŸim raporlarda Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi kurulmasını önerdim. Uygun bulundu, UNIDO(BirleÅŸmiÅŸ Milletler Sınai Kalkınma Örgütü) benim talebime uyarak bu merkezin Türkiye’de açılmasına karar verdi. BM yetkilileriyle birlikte 1992’de Süleyman Demirel ve Erdal Ä°nönü’yle ön anlaÅŸmaları yaptık. 1996’da UNIDO Genel Kurulu oybirliÄŸiyle çalışmalarımızı onaylayıp Ä°stanbul’u tescil etti. Yılmaz, Ecevit hükümetleri anlaÅŸmayı onayladı. Ãœniversite kampusu gibi geniÅŸ tesislerimiz olacak, Sarıyer’de güzel bir arsa bulduk, Bakan Pepe vermeyi vaat etti. Sanıyorum 4 sene içinde tesislerimiz biter; yıllık bütçemiz 100 milyon doların üstünde olacak ve bu para dışardan gelecek.Ä°stanbul’un havasında yüzde 18 oksijen varÅžu ömrünüzü adadığınız hidrojen kaç paralık bir ÅŸey, nerede satılır?- Åžu anda hidrojen, petrol ve doÄŸal gazdan 3 misli pahalı. Sıvı hidrojen ise petrolün 3 misli fiyatta. Halen dünyada 70’den fazla hidrojen dolum istasyonu var, otomobiller için. Ä°nÅŸallah 2 sene içinde Ä°stanbul’da hidrojenle çalışan otobüs iÅŸleteceÄŸiz. Bu arada birkaç dolum istasyonu da kurulacak. İçten yanmalı otomobillerin randımanı yüzde 15-20’dir, hidrojenlilerde ise enerjinin yarısı, yani benzinli motordan 3 kat daha verimli. Åžu anda Rusya, Amerika ve Japonya’da nükleer santrallerden hidrojen üretmek için yoÄŸun çalışmalar yapılıyor. Pekin’de yapılacak 2008 Olimpiyatı’nda Çin, sporcuları hidrojenle çalışan otobüslerle taşıyacak. Halen kiraya verilen Toyota ve Honda’nın hidrojenli otomobilleri, 2008 den itibaren satışa çıkacak.Yener Bey, dünyanın ileri memleketlerinde artık kömür ve linyit santralleri kurulmuyor. Avustralya, 40 sene ucuz kömür verecek diye, Ä°skenderun’da kömürle iÅŸleyen santral kurduk. Al krediyi, gir borca, 40 sene boyunca kömür almaya mecbur kal. Petrolün, kömürün, doÄŸalgazın çevreye verdiÄŸi zarar yılda 5 trilyon dolar. Atmosferde yaÅŸam için gerekli oksijenin yüzde 21 olması lazım ama, Ä°stanbul’un havasında ancak yüzde 18 var. Çünkü otobüsler, otomobiller, kamyonlar oksijeni çekip yakıyor. Onun için baÅŸ aÄŸrısından migrene kadar her türlü hastalık oluyor. Hidrojen enerjisi sisteminde bunlar yok, ÅŸehirdeki hava kır gibi tertemiz, hava kirliÄŸi sıfır. Çünkü, hidrojeni üretirken onun kullanacağı oksijeni de üretiyoruz. Hidrojen sudan çıkan bu oksijeni kullanacak, havadaki oksijeni almayacak. Hidrojenli araçlarda kullanılan yakıt pillerinde hiç hareket eder kısım olmadığı için gürültü kirliliÄŸi olmayacak.Turan’a inanan milliyetçiyim Hocanın aÄŸzınızda milliyetçilik ve benzeri kelimeler sıkça dolaşıyor. - Aktif siyasetle ilgim yok Yener Bey, her Türk gibi ben de kendi çapımda milliyetperverim. Açık söyleyeyim, ben Türk dünyasının birleÅŸmesini çok isterim, Turan bir ütopya deÄŸil. Avrupa BirliÄŸi’nden çok Türk BirliÄŸi’nin kurulmasını çok isterim. Niye Türkler bir idare altında toplanmasın, çok güzel, çok baÅŸarılı olur. Ä°nsan öncelikle kendi memleketinin, kendi soyundan, dininden olanların kalkınmasını ister. Ben 1962’den beri ABD’de bulunuyorum, Türk milliyetçisiyim, orada çok sevilip sayılırım. Bazı Türkler var, unutmuÅŸtur Türk olduÄŸunu, evinde bile Türkçe konuÅŸmaz. Türk olduÄŸunu, Müslüman olduÄŸunu saklayanlar var, onlara Amerikalılar hiç kıymet vermez. Â