İsrail'in nükleer silahlarıyla ilgili inanılmaz FBI belgeleri yayımlandı
Güncelleme Tarihi:
Kendilerini, 'İsrail'in hukuk ihlallerini ortaya çıkarmaya adamış kâr amacı gütmeyen bir kuruluş' olarak tanımlayan Ortadoğu Politikaları Araştırma Enstitüsü (IRmep), 1980’li yıllarda ABD kamuoyunda çok tartışılan nükleer silah parçası kaçakçılığı davasıyla ilgili gizli FBI belgelerini yayımladı.
Belgelerde, 1980'li yıllarda ABD kamuoyunu uzunca bir süre meşgul eden bir kaçakçılık şebekesiyle ilgili FBI'ın yaptığı araştırmanın ayrıntıları yer alıyor.
Şebekenin ABD'li bir şirket tarafından üretilen ve nükleer silahlar için kritik önem taşıyan bir parçayı İsrail'e kaçırdığı öne sürülmüş, soruşturma ancak 2002 yılında sonlandırılabilmişti.
IRmep, bu soruşturmayla ilgili olarak bilgi edinme yasası kapsamında Adalet Bakanlığı'ndan aldığı gizli FBI belgelerini yayımladı.
800 ADET KRİTRON
Söz konusu şebeke, 800 adet "kritron" isimli parçayı "gizli nükleer silah programında" kullanılmak üzere İsrail'e kaçırdı.
Kritron, nükleer silah üretiminde de kullanılan ve yüksek hızda tetikleme gücüne sahip, gaz yüklü tüplere verilen isim. Kameralar, fotokopi makineleri gibi sivil amaçlı cihazlarda da kullanılabiliyor.
Bu parçanın alım satım işlemleri ise ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan alınan lisanslara tabi. İddialara göre, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın İsrail'in lisans başvurularını reddetmesi üzerine bu parçalar kaçak yolla İsrail'e götürüldü.
İlk olarak 1980'li yıllarda ortaya atılan iddialar, bugün açıklanan FBI belgelerinde ayrıntılı bir şekilde yer alıyor. Söz konusu belgelerin aslında 2036 yılında kamuoyuna açıklanması bekleniyordu. Ancak IRmep, Adalet Bakanlığı’na gönderdiği özel taleple belgelere erişim hakkı elde etti ve bu belgeleri internet sitesinde yayımladı.
Belgelerde de yer alan iddialara göre, California merkezli bir şirket olan MILCO International, 15 sevkiyatla toplamda 800 parça kritronu aracılık yapan bir kişi üzerinden İsrail Savunma Bakanlığı’na gönderdi.
ABD'DE UZUN SÜRE TARTIŞILMIŞTI
Smyth’in İsrail’e kritron satışı yaptığı, ABD kamuoyunda daha önce çok kez konuşuldu.
Newsweek, 12 Mayıs 1985 tarihinde, MILCO International’ın sahibi, Richard Kelly Smyth’in Dışişleri Bakanlığı’nın onayı olmaksızın İsrail’e 800-810 tane kritron sattığı iddiaları üzerine bir büyük jüri toplandığını ortaya çıkardı.
İlerleyen günlerde, Washington Post, New York Times, Wall Street Journal, Christian Science Monitor ve Los Angeles Times gibi büyük gazeteler de büyük jüri oturumunu haber yaptı.
IRmep'in internet sitesinde yer alan belgelerden bir örnek.
Büyük jüri Smyth hakkında 30 maddelik bir iddianame hazırladı.
İddianamede, Smyth’in Ocak 1980-Aralık 1982 arasında yaptığı 15 sevkiyatta, hem devlete yalan bilgi verdiği hem de Silah İhracatı Kontrol Yasası’nı ihlal ettiği belirtildi.
MILCO’nun İsrail’deki muhatabının ünlü film yapımcısı Aaron Milchan ve şirketi Heli Trading olduğu öne sürüldü. Milchan’ın MILCO’dan aldığı kritronları İsrail hükümetine sattığı, kârını da MILCO yöneticileriyle paylaştığı iddia edildi.
SUÇÜSTÜ YAKALANMADI
Smyth, Reagan yönetiminin Sovyet ülkelerine teknoloji transferini denetlemek amacıyla Ekim 1981’de başlattığı bir operasyon kapsamında izleniyordu.
Ancak ABD’li yetkililer Smyth’i hiçbir zaman suçüstü yakalayamadı. İsrail ise Smyth hakkındaki davanın ortaya çıkmasıyla kritronların büyük bir kısmını ABD’ye iade etti.
İsrailli yetkililer, bu parçaları alırken amaçlarının hiçbir zaman nükleer silah için kullanmak olmadığını belirtti.
TUTUKSUZ YARGILANIYORDU
Smyth, Ağustos 1984’te ilk kez mahkemeye çıkarıldı. Tutuksuz yargılanmak üzere kefaletle serbest bırakılan Smyth, bir yıl sonra eşiyle birlikte ABD dışına kaçtı. 2001’de İspanya’nın Malaga şehrinde yakalandı ve ABD’ye iade edildi.
Smyth, hakkındaki Silah İhracatını Kontrol Yasası’nı ihlal ve Gümrük Dairesi’ne yanlış bilgi verme suçlamalarını kabul etti. Karşılığında savcı 28 suçlamayı düşürdü.40 ay hapis ve 20 bin dolar para cezasına çarptırılan Smyth, ileri yaşı (72) ve sağlık sorunları dolayısıyla şartlı tahliye edildi.
LAKAM İÇİN ÇALIŞTIĞI BELGELENDİ
İsrailli iş adamı Milchan ise başlarda kritron alışverişiyle ilgisi olduğunu reddetse de daha sonra İsrail hükümetine şirketinin ABD’yle ticarette aracı olarak kullanıldığını itiraf etti.
Milchan’ın 2011 yılında yayımlanan biyografisi konuyu bir kez daha gündeme getirdi.
Milchan, kitabın yazarlarına, 1960’larda, daha 20’li yaşlarındayken İsrail’in gizli istihbarat dairesi LAKAM’da (Bilim İlişkileri Bürosu’nun İbranice kısaltması) görevli Benjamin Blumberg ve Rafi Eitan isimli iki ajan için çalıştığını ve Smyth'le arasındaki ilişkiyi anlattı.
Kitapta, Milchan’ın özellikle İsrail’in gizli silah alımlarında önemli rol oynadığı da yer aldı.
Sevin Turan