İsrail'in filo baskınındaki tek 'hatası' planlama
Güncelleme Tarihi:
Dış basın ve yabancı haber ajansları, Gazze filo baskınını soruşturan askeri komisyonun sunduğu Eiland raporuna geniş yer ayırdı. Haberlerde, ordunun baskın planında büyük hatalar yaptığı ve alternatif bir prosedür kullanmaması eleştirildi.
Dünya gündeminin nabzı PLANET'te atıyor
NEW YORK TIMES: İsrail ordusu Gazze baskını ölümlerini haklı buldu
İsrail ordusunun yürüttüğü soruşturma, altı hafta önce Gazze filosuna düzenlediği baskında planlama, istihbarat ve işbirliği konusunda hatalar olduğunu belirtirken, Mavi Marmara gemisinin güvertesinde dokuz Türk’ün öldürülmesi olayını haklı buldu.
Soruşturmaya başkanlık eden Giora Eiland, İsrail Genelkurmay Başkanı'na gizli bilgiler sunarken, bu bilgiler kamuoyundan saklı tutuldu. Raporda yer alan bir subay, filonun ana gemisi Mavi Marmara’da demir sopalar ve bıçaklar kuşanmış en az 65 Türk İslamcı militanın olduğunu belirtti.
Raporun sonuç kısmında, mümkün olan tüm istihbarat toplama yöntemlerinin tam olarak uygulanamadığı ve İsrail istihbarat birimleriyle donanma istihbarat birimleri arasındaki işbirliğinin yetersiz olduğu belirtildi. Ayrıca, İsrail askerlerine karşı uygulanan şiddetin göz ardı edildiği ifade edildi.
Soruşturma ekibi helikopterlerden güverteye inen komandoların “düzgün, profesyonelce, cesaretli ve becerikli bir performans” göstererek operasyon yürüttüklerini belirtti. Askerlerin silahlarını kullanmaları haklı bulunurken, operasyonla bağlantılı kimsenin görevden alınmaması önerildi. Subaylar ise bazı askerlerin rütbelerini veya görevlerini kaybedebileceklerini belirtti.
BBC: İsrail Gazze baskınında ‘hataları’ olduğunu kabul etti
BBC muhabiri Jonathan Marcus’un bildirdiğine göre, raporun Gazze filo baskının planında büyük hatalar yapıldığını ortaya çıkarması, baskını onaylayan İsrailli liderlere yönelik soru işaretleri doğurdu. Eiland raporunun yanı sıra, Turkel soruşturma komisyonu da baskının meşruiyeti hakkındaki incelemelerini sürdürüyor.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komisyonu, İsrail'in komisyonun çalışmalarını reddetmesine rağmen, kendi incelemesini başlatabilir. Dolayısıyla Tel Aviv, iç soruışturmanın güvenilir bir hale getirilmesi için baskı altında.
Hakim olan Turkel soruşturmasında gerçek bir inceleme yapmayı planlıyor. Turkel’in İsrail mahkemelerinden destek alma olasılığı da bulunuyor. Ancak bu durum kapsamlı bir uluslararası soruşturma talebinde bulunan Türkleri tatmin etmeyebilir.
GUARDIAN: Gazze baskını raporu planlama ve istihbaratı suçladı
İsrail ordusunun yaptığı soruşturmada, Gazze’ye uygulanan ablukayı kırmak isteyen filoya düzenlenen kanlı baskında yetersiz istihbarat ve kötü planlama olduğuna dikkat çekildi.
Yayımlanan 150 sayfalık raporda, dokuz Türk’ü öldüren İsrail komandolarına yönelik bir suçlama yapılmadı. Raporun gizli kısımlarının İsrail Genelkurmay Başkanı Korgeneral Gabi Aşkenazi’ye sunulmasından sonra, gizliliği olmayan bölümler kamuoyuna sunuldu.
İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi eski başkanı Giora Eiland tarafından başkanlık edilen soruşturma, baskın öncesinde yetersiz istihbarat toplandığını ve askerler ile istihbarat organları arasındaki işbirliğinin eksik kaldığını belirtti.
Rapor, Mavi Marmara’nın güvertesine çıkan komandolara verilen “savaş kılavuzlarını” eleştirdi. Soruşturmada, donanmanın Mavi Marmara’ya operasyon düzenlenmeden önce direnişle karşılaşabileceğini değerlendirmediği belirtildi. İsrail ise, geminin güvertesine çıkılmadan önce bir grup İslami militanın İsrail askerlerine karşı gelmek için bıçak ve sopalarla hazırlandığında ısrar etti.
EL CEZİRE: İsrail gerçek mermi kullanımı haklı buldu
Giora Eiland’ın başını çektiği askeri soruşturma paneli, Mavi Marmara gemisinde gerçek mermisi kullanarak dokuz aktivisti öldüren İsrail askerlerini “haklı” buldu. Panel, ordunun üst seviyelerinde hatalar yapıldığını belirtti ancak operasyona katılan subayların cezalandırılmaması gerektiğini savundu.
Genelkurmay Başkanı Korgeneral Gabi Aşkenazi, yaptığı açıklamada raporun vardığı sonuçları kabul ettiğini belirtti. Gazze filosunu organize eden İnsani Yardım Vakfı (İHH), başta askerlerin gerçek mermi kullanmasının haklı bulunması olmak üzere raporun vardığı sonuçları eleştirdi. Vakfın yönetim kurulunda bulunan Hüseyin Oruç, El Cezire’ye yaptığı açıklamada Mavi Marmara’nın güvertesinde yaşanan şiddet olaylarına İsrail askerlerinin neden olduğunu belirtti.
REUTERS: Rapor Gazze baskını hazırlıklarını yetersiz buldu
Pazartesi günü açıklanan Gazze baskınını soruşturan komisyon, İsrail ordusunun baskın gerekli hazırlığı yapmakta başarısız olduğu sonucuna vardı. İsrail’in Yedioth Ahronoth gazetesinde verilen bilgilere göre, raporda Mavi Marmara’nın güvertesine çıkan İsrail komandolarının meşru müdafaa kapsamında ateş ettikleri belirtildi.
İsrail, aldığı uluslararası tepkinin ardından Gazze ablukasını hafifletme kararı almıştı. Giora Eiland’ın başında olduğu komisyonun hazırladığı rapor, Gazze filo baskını hakkında yayımlanan ilk soruşturma raporu olma özelliği taşıyor.
AGENCE FRANCE PRESSE: Askeri rapor Gazze baskınında ciddi hatalar buldu
Pazartesi günü yayımlanan rapor, İsrail ordusunun tüm komuta kademelerine kusur bulunduğunu belirtti.
Raporda, Mavi Marmara’nın güvertesinde yaşanan çatışmanın, güverteye yeterli sayıda asker çıkarılmamasından kaynaklandığı ifade edildi. İsrail, ileride Gazze deniz ablukasını yarmaya çalışacak gemilere engelleyeceğini açıklamıştı. Bu açıklama
WASHINGTON POST: Soruşturma raporu Gazze filo baskınının planlamasını hatalı buldu
Gazze filo baskınını soruşturan askeri komisyon, baskını planlayanları hiçbir alternatif prosedür hazırlamadıkları için eleştirdi.
Rapor, baskının tek yönlü bir operasyon şeklinde düzenlendiğini ve beklenmedik gelişmelerle karşılaşılması halinde uygulanabilecek hiçbir alternatif planın bulunmadığını belirtti.
Emekli General Giora Eiland’ın başında olduğu sekiz kişilik komisyon, operasyon esnasında bir İsrail donanma komutanının denizde bulunmasının karar alım aşamasında etkinlik sağladığını ve can kaybını önlediğini ifade etti.
Raporda, dört ile altı İsrail askerinin ateş ettiği belirtilirken, dizinden yaralanan bir aktivistin İsrail’in açtığı ateşle bağlantısı olmadığı ve bunun aktivistlere ait en az bir silaha işaret ettiği belirtildi.
CBS News: İsrail Gazze filo baskınında ‘hatalar’ yaptı
İsrail ordusunun Pazartesi günü yayımladığı Gazze filo baskını soruşturma raporunda, İsrailli yetkililerin kanlı baskını planlama aşamasında iyi bir iş yapamadıklarını belirtti.
Gazze’ye yardım ulaştırmak için yola çıkan filoda bulunan Mavi Marmara gemisine 31 Mayıs’ta düzenlenen baskında dokuz Türk aktivist hayatını kaybetmişti. Rapor, yanlış istihbaratın askeri planlamayı geminin güvertesinde karşılaşabilecekleri şiddet olaylarına karşı yanılttığını belirtti.
Raporu sunan panelin başkanı emekli General Giora Eiland, basına yaptığı açıklamada “çeşitli kararların alınma aşamasında hatalar yapıldığını ve bunun istenmeyen sonuçlara neden olduğunu” söyledi. Eiland, istihbarat ve karar alım sürecinde olduğu gibi operasyon sürecinde de hatalar tespit ettiklerini belirtti. Öte yandan, baskını düzenleyen donanmaya bağlı komandolara yönelik bir suçlama yapılmadı.
SÜDDEUTSCHE ZEITUNG: İsrail’in raporu yetersiz
Gazze’ye yardım gemisine 31 Mayıs’ta düzenlenen ve dokuz kişinin hayatını kaybettiği baskınla ilgili İsrail ordusunca yürütülen soruşturma ardından açıklanan raporun yetersiz.
İsrail’in iç soruşturma raporunda, istihbarat ve planlama safhasında üst düzeylerde hatalar yapıldı. Raporda emir üzerine gemiye inen ve sivillere ateş açan askerlerin hatalı bulunmadığı vurgulandı.
Tüm eleştirilere rağmen, bu raporun bir hayli sınırlı olduğunu söylemek mümkün. Raporda hiçbir şekilde bu olayın sorumlularının kim olduğu ismen belirtilmiyor. Doğrudan bir suçlama yöneltilmiyor, sorumlular sıralanmıyor. Bu iç soruşturma raporu, dünya kamuoyunun beklediği bağımsız bir soruşturma raporunun yerini de tutmuyor.
Gazze Savaşı’nın ardından istenen uluslararası soruşturmaya karşı çıkan Kudüs yönetimi, son olayla ilgili tavrıyla da uluslararası arenadaki prestijine yeniden zarar veriyor. Çünkü bu haliyle yapılan özeleştiriler bile akıllara, "Acaba bunun arkasında örtbas edilmek istenen bir şeyler mi var?" sorusunu getiriyor.
HAARETZ: Soruşturmanın sonuçları şaşırtmadı
Beklendiği gibi Eiland’ın soruşturması olayın derinliklerine inerek hataları ortaya çıkardı ve onları düzeltmek için öneriler sundu. Eiland kimseyi hedef göstermedi. Rapor istihbaratta ve planlamadaki eksiklikleri göz ardı etmedi ancak ordunun kademeleri için yapılan hatalardan kimlerin sorumlu tutulması gerektiği hususunda soru işaretleri oluşturdu.
YEDIOTH AHRONOT: Top şimdi siyasi yargıda
Yaptığı basın açıklamasında Eiland soruşturmasının politik hiyerarşi, Mossad veya İsrail Güvenlik Kurumu’na uzanmadığını ifade etti ve bu alanlarında incelemeye tabi tutulmaya değer olduğunu söyledi. Ayrıca, zarif bir şekilde topu askeri yargıdan siyasi yargıya pasladı.
MA’ARIV: Kimsenin adı öne çıkmıyor
Başarısız bir operasyona incelemeye tabi tutulan konular üzerinden bu kadar övgü yapılamazdı. Eiland haklı olarak kimseyi hedef göstermedi ancak raporundaki bulgularla onları açıklamak için seçtiği hassas kelimeler arasında boşluk var. Eiland raporunun derin sorunlara değindiğini düşünüyor. Ancak raporda geçen konular kimsenin adını öne çıkarmıyor.
JERUSALEM POST: Ana tema baskın öncesinde çok hata yapıldı
Rapordaki ana tema, İsrail Güvenlik Güçleri’nin baskın öncesinde birçok hata yaptığı ve baskın esnasında da bu hataların hiçbirinin ihmal veya birilerinin bedelini ödemesi gereken başarısızlıklardan kaynaklanmadığı… Bunlar Eiland’ın raporunda yer alması umulan beklentilerle ve öngörülerle uyum gösteriyor.
Eiland’ın raporu Filistin, Türkiye ve Ortadoğu basını tarafından görmezden gelindi. Bir Filistin gazetesi, düzenlenen iç soruşturmanın suçluları tespit etmekte aciz kalacağına dikkat çekerken, İranlı bir analist İsrail’in olay hakkında delil peşinde koşmasının Tel Aviv’in zayıflığını gösterdiğini belirtti.
EL KUDS: Sonuçlar şaşırtıcı değil
İsrail soruşturma komisyonunun Gazze Özgürlük Filosu baskını hakkında elde ettiği sonuçlar şaşırtıcı değil. Soruşturma yaşananlardan kimseyi sorumlu tutmuyor. Ayrıca kimseye özür dilemesini veya birilerinin yargılanmasını talep etmiyor. Rapor, en azından İsrail’de kimseyi öfkelendirmemek için yazılmış.
RESALAT: Açık mesaj
Son yıllarda, Gazze Özgürlük Filosu’na saldırmak gibi İsrail rejiminin gaddarlığına karşı Müslümanların ve özgürlük yanlısı insanların gösterdiği direniş, büyük güçlere açık bir mesaj yolladı: Onlar son kullanma tarihlerine yaklaşıyor ve uluslararası organizasyonlar üzerindeki hegemonyaları sona yaklaşıyor.