İsrail ya yalnızlaşacak ya da siyasi krize sürüklenecek
Güncelleme Tarihi:
İsrail’in filoya vermesi gereken makul yanıt, provokasyon tuzağına düşmemek ve Türk STK’sinin tetiklemeyi umduğu siyasi sonuçlarla karşılaşmamak olurdu. Bunun yerine İsrailliler güç gösterisi yapmayı tercih etti.
Pazar günü İsrail deniz kuvvetleri, bir Türk STK’sine ait insani yardım gemilerinin Gazze’ye gidişini engelledi. İsrail gemilerin doğrudan Gazze’ye gitmek yerine İsrail limanlarına yanaşmasını, kargoların boşaltılıp Gazze’ye götürülmesini talep etti. Ancak Türk STK’si bu teklifi reddederek doğrudan Gazze’ye gitme konusunda ısrar etti.
İsrail donanma personelinin güverteye çıkışıyla bir çatışma yaşandı, gemideki yolcuların arasında ölen ve yaralananlar oldu. İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon, geminin yolculuğunu İsrail’i provoke etme çabası olarak nitelendirdi. Gerçekten de durum buydu. Yolculuk İsraillileri mantıksız ve acımasız insanlar olarak göstermek için tasarlanmıştı. İsrail’in radikal bir tavır almasını, küresel kamuoyunda daha da yalnızlaşmasını ve ABD ile İsrail arasında muhtemel bir gerginlik yaratmayı amaçlıyordu. Operasyonu planlayanlar aynı zamanda İsrail’de bir siyasi krizi tetiklemeyi de umut ediyordu.
İsrail’in vermesi gereken makul yanıt, provokasyon tuzağına düşmemek ve Türk STK’sinin tetiklemeyi umduğu siyasi sonuçlarla karşılaşmamak olurdu. Bunun yerine İsrailliler güç gösterisi yapmayı tercih etti. Geri adım atmanın bir zayıflık göstergesi olacağını, daha fazla filonun gelişine yol açacağını ve İsrail’in Hamas konusundaki duruşunu ortaya koyacağını düşünen İsrailliler siyasi sonuçlarını düşünmeksizin şiddet içeren bir müdahalenin daha uygun bir strateji olacağına karar verdi. Dolayısıyla İsrail yemi yuttu.
Leon Uris isimli bir yazar 1950’li yıllarda yazdığı, daha sonra filme çekilen “Exodus” isimli bir kitap yazmıştı. Kitapta bir İngiliz karşıtı Siyonist provokasyonun hikayesi anlatılıyordu. İngilizler Nazi politikalarının takipçisi olarak gösteriliyor ve Yahudilerin kurban olması üzerine odaklanarak Holokost’un ikinci aşaması yaratılıyordu. Dünyanın büyük bir çoğunluğu için bu imajın doğru ya da yanlış olması önemli değildi. Siyonistler dünya kamuoyunun olayla bakış açısını şekillendirmeyi hedefliyordu ve bunda başarılı da oldular.
Bu başarının kökleri siyasi bir gerçeklikte yatıyor. Bilginin sınırlı olduğu yerde, kimse karmaşık gerçekliği öğrenmek istemiyor. Dolayısıyla kamuoyunun görüşleri güçlü semboller üretenler tarafından şekillendiriliyor. Önemli olan kurbanları ve onları kurban edenleri tanımlayabilme yeteneği. Türk filosunun hikayesini de bu gözle okumamız gerekiyor.
Filistinliler uzun bir süredir İsrail’in kurbanları olduklarını iddia ediyor. Özellikle Hamas ve El Fetih arasındaki ayrışma ve Gazze Savaşı’ndan bu yana meselenin odağı Gazzelilerin çilesi üzerine kaydı. Bu kampanyanın ikinci ayağı da İsraillilere karşı silahlı direniş hareketini öngörüyordu.
Ancak bu direnişin hayata geçiriliş biçimi, kampanyanın ilk ayağıyla çatışma gösterdi. İsrailliler intihar bombacılarını ve çocuk askerleri kullanarak Filistinlilerin insani olmayan yanlarını gösterebiliyordu. Bu da Gazze’deki durumu meşrulaştırmak için kullanılıyordu.
Türk filosu Exodus gemisinin yaptığının aynısını yapmayı ve dünyanın İsrail algısını belirlemeyi amaçlıyordu. Filonun iki hedefi vardı: Birincisi, kamuoyunu İsrail’e karşı şekillendirerek, Batı’yla arasını açmak. İkincisi, İsrail’in içinde Gazze’de geri adım atılmasının tehlikeli olduğunu düşünenlerle Gazze meselesinde gün geçtikçe artan yalnızlığın tehlikeli olduğunu düşünenler arasında bir siyasi kriz yaratmak.
Dolayısıyla İsraillilerin filoyu radikallerin planı olarak gösterme çabalarında başarılı olması çok önemli. Radikal olsa da olmasa da bu plan İsrail için siyasi çıkarlarına aykırı bir imaj çiziyor. İsrail’in uluslararası alandaki yalnızlığı artıyor, ABD ve AB’den gelen baskı da artıyor.
Bu ülkelerin tamamında siyasetçiler kamuoyunun görüşlerine karşı çok hassaslar. Dolayısıyla kamuoyunun İsrail’i kurban olarak göreceği koşulları hayal etmek çok zor. Batı’da genel tepki, İsraillilerin Gazze’ye giden gemilerin girişine izin vermesi gerektiği yönünde. Ülkenin düşmanları, İsrail’in bunun yerine kan dökmeyi tercih ettiğini söyleyerek yangına körükle gidiyor.
Olay aynı zamanda İsrail’in Türkiye’yle olan ilişkilerine de zarar veriyor. Bir zamanlar İsrail’in müttefiki olan Türkiye’nin şu anki hükümeti belli ki bu ilişkiden çıkmak istiyordu ancak Türk ordusundan ve laiklerden gelen direnişle karşılaştı. İsrail’in bu son operasyonu, Ankara’nın işini de kolaylaştırmış oldu.
Uluslararası kamuoyunun tepkisi tahmin edilebilir olsa da İsrail içinde bir siyasi kriz yaşanıp yaşanmayacağı sorusu hala önemini koruyor. İsrail’in içinde Filistinlilere karşı geri adım atmaktansa yalnız kalmayı tercih edenler güçlü durumda. Muhalefetin çoğunluğu ise İsrail’in yalnızlığını stratejik bir tehdit olarak görüyor.
İsrail şu an nasıl cevap vereceğini bilemez bir halde. Filistinlilerin bu durumdan faydalanıp faydalanmayacakları da bilinmiyor. Bir sonraki adımda İsrail’e karşı yaptırımlar gündeme gelecek, İsrail’in İran için çizdiği imaj da etkisini yitirecek. Bu da ülkede siyasi bir kriz yaratacak. Eğer hükümet bundan sağ çıkarsa, İsrail yalnızlığa gömülür, eğer hükümet devrilirse bu sefer de iç istikrarsızlıktan payını alır. Her iki durumda da filo stratejik hedefini gerçekleştirdi; İsrail kendi kendini vurmuş oldu.
*STRATFOR "Gölge CIA" olarak bilinen ABD'li bir özel istihbarat kuruluşudur.