İsrail Ankara'nın arabuluculuğunu kabul etmeli

Önce İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon, Türkiye’nin Tel Aviv büyükelçisi Oğuz Çelikkol’u aşağılayarak diplomasi kurallarını ihlal etti arkasından Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman, Suriye’ye yönelik sert açıklamalarıyla ülkesinin uluslararası kamuoyundaki imajını bir kez daha lekelemiş oldu.

New York Üniversitesi Küresel İlişkiler Merkezi öğretim üyesi Alon Ben-Meir, Jerusalem Post’ta yayımlanan makalesinde, ülkenin dış politikasını temsil eden bu isimlerin tavrının, halkın genelinin barış isteğiyle çeliştiğini savundu.

Ben-Meir, ABD’nin Suriye’ye yeniden elçi gönderme kararı almasının ardından, İsrail’in topladığı olumsuz tepkileri yumuşatmak için politik jestlerde bulunması gerektiğini ve komşularıyla olan sorunlarını aşması için gözünü kuzeye dikmesi gerektiğini ifade etti.

Türkiye, çok kısa bir süre önce İsrail ve Suriye arasında arabuluculuk görevine devam etmek istediğini ortaya koydu. Ben-Meir, İsrail’in, İran’ın Hizbullah ve Hamas ile olan bağlantısını güçlendirdiği dönemde Türkiye’nin çabalarına kucak açarak Suriye’yle barışı sağlamak için elinden geleni yapması gerektiğini savundu.

GERGİNLİĞE RAĞMEN TÜRKİYE HALA ÖNEMLİ
Her ne kadar, son dönemde İsrail’in Gazze sorununu ele alışıyla ilgili olara Tel Aviv-Ankara ilişkileri gerilmiş olsa da, Türkiye hala İsrail’in bölgedeki en önemli stratejik müttefiki. Dahası Ankara, Suriye ve İsrail arasında, arabuluculuk yapmak için en uygun aday. Ayrıca, Türkiye’nin tarafsız bir arabulucu olacağından kaygı duyanlar, Türkiye’nin Dökme Kurşun Operasyonu’yla alt üst olan son tur müzakerelere yaptığı katkıyı göremiyorlar.

Ben-Meir İsrail’in Arap dünyasına yakın bir ülkeyle müttefik olmaktan fayda sağlayabileceğin altını çizerken, Türkiye’nin İsrail-Suriye barışını sağlamaktaki tek amacının bölgedeki itibarını artırmak olmadığını savundu.

Ortadoğu’da barış sağlanması Türkiye’nin ulusal güvenliğine ve ekonomik kalkınmasına büyük katkı yapacak. Ancak bu gelişmelerin İsrail’in ulusal güvenliği ve ekonomik çıkarları üzerindeki etkisi Türkiye’den de büyük olacak.

Makalede, “toprak karşılığı barış” görüşmelerinde Suriye’nin Golan Tepeleri’ni geri alabileceği ve ABD ile normal ilişkiler elde edebileceğine inanması halinde, İsrail-Suriye barışının Şam’ın stratejik çıkarlarını ve Ortadoğu’daki jeopolitik durumu temelinden değiştireceği belirtildi.

Bu durumda Hamas ve Hizbullah’ın ciddi anlamda zayıflayacağını belirten Ben-Meir, İsrail’in Arap radikallerle mücadele etmek için 1967’deki Altı Gün Savaşı’nda Suriye’den ele geçirdiği Golan Tepeleri’ni geri vermekten başka çaresinin olmadığını savundu.

ESAD BARIŞ İSTİYOR

Yapılacak İsrail-Suriye barışının, Tel Aviv’in İran’ın nükleer programıyla ilgili kaygılarını sakinleştirmeyecek olsa da, Tahran’ı İsrail’e yönelik stratejisini değerlendirmeye zorlaması söz konusu.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Golan Tepeleri ve ABD ile kurulacak iyi ilişkiler karşılığında barış istiyor. Bu durumda İsrail’in bir seçim yapması gerek. Arap dünyasının her yerinden İsrail’e zeytin dalları uzanırken, Tel Aviv’in Golan Tepeleri’nin işgalini güvenlik gerekçeleriyle meşrulaştırması mümkün görünmüyor.

Suriye’nin toprak ve güvenlik arasında bir seçim yapması gerek. Suriye’nin, İsrail’e barış yapılmasını ve ilişkilerin normalleşmesini teklif etmesi ve İsrail’in meşru güvenlik kaygılarına cevap vermesi durumunda Tel Aviv, Golan Tepelerini elde tutmakta ısrar ederse, bu topraklar bir ulusal yükümlülüğe dönüşebilir.

Suriye’nin Golan Tepeleri’yle ilgili müzakereleri, Türkiye aracılığıyla yapmak istemesi, İsrail’in ciddi sonuçlarla karşılaşmaksızın statükoyu süresiz olarak elinde tutabileceği anlamına gelmiyor.

Ben-Meir, Suriye’ye yeniden elçi atayan ABD’nin, İsrail-Suriye barışını sağlamak için büyük çaba gösterdiğinin altını çizdi. Washington’ın bu süreçte iki ülke arasındaki arabuluculuğuna en çok güvendiği ülke Türkiye olabilir