İspanyol gribi nedir ve ne zaman çıktı? İşte tarihin en büyük salgını İspanyol gribi hakkında bilgi!
Güncelleme Tarihi:
İspanyol gribi, üzerinden yıllar geçmesine rağmen unutulmayan salgınlardan birisidir. 50 milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olan İspanyol gribi, insanlık tarihinin gördüğü en büyük salgınlardan biriydi. ABD başta olmak üzere pek çok bölgeyi etkileyen salgın, şimdilerde koronavirüs salgını nedeniyle merak konusu oluyor. Peki, İspanyol gribi nedir ve ne zaman çıktı?
İspanyol gribi 1918-1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır. İspanyol Gribi, 500 Milyondan fazla kişiye bulaşması sonucu 18 ay içinde 50 milyon dolayında insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri olmuştur. Salgın ılımlı ilk dalga, şiddetli ikinci dalga ve artçı üçüncü dalga olmak üzere üç dalga halinde seyretmiştir. İspanyol Gribinin bir özelliği, zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok, sağlıklı genç erişkinleri etkilemiş olmasıdır. I. Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına almış, hatta kimi tarihçilere göre dört yıl süren savaşın sona ermesinde önemli bir etken olmuştur. İşte, salgın hakkında merak edilenler...
Türkçede 1918'den itibaren "İspanyol Nezlesi" sözcük grubu kullanılmıştır. Yıllar sonra açılan bazı toplu mezarlardan alınan örnekler sonucunda domuz gribine sebep olan H1N1 virüsünden (birkaç ufak farklılık haricinde aynı) kaynaklandığı anlaşılan hastalık, İngilizceden tercümeden dolayı "İspanyol Gribi" olarak anılmaya başlanmıştır. Salgın İspanya'da başlamamasına rağmen İspanyol nezlesi olarak adlandırılmasının sebebi ise İspanya'nın, I. Dünya Savaşı'nda yer almamış olması ve askerî sansür nedeniyle diğer Avrupa devletlerinde salgından söz edilmezken İspanyol basınının salgın konusunu ilk kez gündeme getirmiş olmasıdır.
VİRÜS NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?
"İspanyol gribi" ilk kez 11 Mart 1918'de ABD'nin Kansas eyaletinde tespit edilmişti. Salgın, 1918'in Eylül-Kasım aylarında, Türkiye dahil tüm dünyada pik noktasına ulaştı ve yaklaşık 50 milyon insanın canına maloldu. H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı bir salgın olduğu anlaşıldı.
TÜM DÜNYAYI ETKİLEDİ
İspanyol gribi salgını 1918 Eylül-Kasım aylarında zirve noktasına ulaşmış ve Osmanlı dahil tüm dünya ülkelerini etkilemiştir. Hindistan'da 17 milyon kişi, yani ülke nüfusunun %5'i bu hastalıktan ölmüştür. ABD'de nüfusun yaklaşık %28'i hastalığa yakalanmış ve 500.000 - 675.000 kişi hayatını kaybetmiştir.
Britanya'da 250.000, Fransa'da 400.000 kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. Fiji adalarında nüfusun %14'ü iki haftalık bir süre içinde İspanyol Nezlesi'nden ölmüştür.
Hastalığa dönemin önemli isimlerinden de yakalananlar olmuştur. Max Weber, Ressam Gustav Klimt, İspanya Kralı XIII. Alfonso ve Sophie Halberstadt Freud bu kişiler arasında sayılabilir.