OluÅŸturulma Tarihi: Mart 13, 2004 00:00
Madrid'de düzenlenen bombalı terör saldırılarının ardından, yaklaşık 34 milyon seçmen, yarın sandık başına giderek, 4 yıl görev yapacak yeni hükümeti belirlemek için oy kullanacak.Avrupa'nın en genç demokrasiye sahip ülkelerinden olan İspanya, 36 yıl diktatör General Franco tarafından yönetildikten sonra, 1978 yılında kabul edilen anayasayla çoğulcu parlamenter demokrasiye dayalı monarşiyle yöneltiliyor. İspanyol Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) 1982-1996 yılları arasında aralıksız iktidarda bulunduğu İspanya'da, son 8 yıldır muhafazakar Halkçı Parti (PP) iktidar koltuğunda oturuyor. Ülkede yarınki seçimlerde başbakanlık için PP'nin adayı Mariano Rajoy ve PSOE'nin adayı Jose Luiz Rodriguez Zapatero yarışacak. Madrid'de 200 kişinin ölümüne, 1400'e yakın kişinin de yaralanmasına yol açan terör saldırılarından sonra
seçim kampanyalarını iptal ettiklerini duyuran siyasi partiler, perÅŸembe ve cuma günü seçim konuÅŸmaları yerine, sadece birlik olunması gerektiÄŸi mesajı verdi. Saldırılardan önce yapılan anketlerde, iktidardaki PP, muhalefetteki PSOE'nin yüzde 5 kadar önünde gözüküyordu. PP ile PSOE arasında geçen seçim yarışında, komünist görüşlü BirleÅŸik Sol (IU), Katalonya bölgesinde faaliyet gösteren Yönelim ve Birlik Koalisyonu (CIU) ve Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC), Bask Milliyetçi Partisi (PNV), Kanarya Koalisyonu (CC) ve Galiçya Milliyetçi Bloku (BNG) partilerinin, ÅŸimdiye kadar olduÄŸu gibi parlamentoya az sayıda temsilci sokması bekleniyor. 350 sandalyeli mecliste ÅŸu anda 182 milletvekiliyle tek başına iktidarda olan PP, yapılan son anketlerde 172-176 arasında kalırken, tek başına iktidar olması için gerekli olan 176 mutlak çoÄŸunluÄŸu saÄŸlayamayabileceÄŸi belirtiliyor. Aynı anketlerde, 125 milletvekiliyleana muhalefet partisi olan PSOE'nin ise oylarının artırmasına raÄŸmen, 138-143 milletvekilini geçemeyeceÄŸi kaydediliyor. PP hükümetiyle, ekonomik olarak AB ülkelerindeki ortalama büyüme oranının üzerine çıkma baÅŸarısını istikrarlı bir biçimde gösteren Ä°spanya'da, PP'nin oylarında az da olsa azalmaya yol açacak en büyük unsurlar, Irak savaşı ve Prestige adlı petrol tankerinin Galiçya yakınlarında batmasıyla meydana gelen büyük çevre kirliliÄŸi olarak gösteriliyor. Ä°ktidarda bulunduÄŸu 8 yıllık sürede ETA'ya karşı baÅŸarılı operasyonlar yürüten Jose Maria Aznar hükümetinin teröre karşı gösterdiÄŸi kararlılık biliniyor. ETA TERÖRÃœBu arada Ä°spanya'da ''ETA terörü ve milliyetçilik'' unsurları, siyasi partilerin seçim kampanyalarında oy almak için kullandığı unsurların başında geliyor. 17 özerk bölgeden oluÅŸan Ä°spanya'da baÅŸta Bask ve Katalonya olmak üzere, Galiçya ve Kanarya Adaları bölgeleri demilliyetçilik unsurları ön plana çıkan bölgeler olarak biliniyor. Katalonya Özerk Yönetimi'nde Katalan Sosyalist Parti (PSC) öndeliÄŸindeki hükümette yer alan ERC'nin lideri Josep Lluis Carod-Rovira'nın, geçen ocak ayında terör örgütü ETA'nın militanlarıyla görüşme yaptığının ortaya çıkması ve Katalonya'ya saldırı yapmamaları halinde, ETA'nın siyasi kollarına destek sözü verdiÄŸinin iddia edilmesinin ardından, ETA'nın Katalonya'da ateÅŸkes ilan ettiÄŸini açıklaması, Ä°spanya siyasetinde büyük bir kriz yarattı. BaÅŸbakan Aznar ve yarınki seçimlerde onun yerine PP'nin adayı olan Mariano Rajoy, seçimlerdeki tek rakibi olan PSOE'den Katalonya'da ERC ile tüm baÄŸlarını derhal kopararak, teröre karşı PP-PSOE arasında imzalanan iÅŸbirliÄŸi protokolüne uymasını istedi. Ancak Katalonya'da 2003 Aralık ayındaki seçimlerde 23 yıl aradan sonra iktidara gelen PSC, iktidar koltuÄŸundan tekrar uzaklaÅŸma riskini göze alamadığından, ERC ile olan ittifakını sürdürmeyi tercih etti. ETA ile Carod arasındaki görüşme yüzünden Carod, hem baÅŸbakanlık görevinden, hem de partisinin liderliÄŸinden istifa etti. Seçim kampanyalarında geçen 2 aylık sürede bu konuyu ön plana çıkararak, PSOE'yi sürekli ''teröre karşı kararlı tavır takınamamakla'' suçlayan PP, halktan ''Ä°spanya'nın birliÄŸi ve teröre karşı kararlı mücadele için'' tek başına iktidara gelmesini saÄŸlayacakoyu istedi. Son terör eylemlerine kadar ülke genelinde yapılan yorumlarda, halkın 1996-2000 döneminde olduÄŸu gibi çok partili bir hükümet istediÄŸi savunulsa da, Madrid'deki terör saldırılarının seçimlere etkiedebileceÄŸi ve Ä°spanyolların PP'yi tek başına iktidarda görmek isteyebileceÄŸi belirtiliyor. Nüfusu 42 milyon 717 bin olan Ä°spanya'da 33 milyon kayıtlı seçmen bulunuyor. Yurtdışındakiler ve görevli olarak Irak, Afganistan gibi ülkelerde bulunan Ä°spanyol askerleri, 2 hafta önce konsolosluklar aracıyla oy kullanmıştı. 350 sandalyeli meclis üyeliÄŸi için 883 aday, 208 sandalyeli senato için de 929 aday bulunuyor. Bu arada İçiÅŸleri Bakanlığı, bu seçimlerde deneme amacıyla internetten de oy kullanılacağını, ancak bu oyların yasal hükmü olmayacağını bildirdi. ENDÃœLÃœS'TE DE SEÇİMÖte yandan Ä°spanya'nın güneyindeki Endülüs Özerk Bölgesi'nde de yarın yerel parlamento seçimleri yapılacak. Yaklaşık 6 milyon seçmenin kayıtlı olduÄŸu bölgede yapılan anketlere göre, halen iÅŸbaşındaki en büyük parti olan PSOE'nin, bu seçimlerin sonunda tek başına hükümet kurabileceÄŸi belirtiliyor. Â
button