Isı pompası nedir, ne işe yarar?
Güncelleme Tarihi:
Isı pompası, yeni dönemlerde pek çok kişi tarafından tercih ediliyor. Isı pompaları düşük enerji tüketimi sayesinde konutlarda, binalarda ve uygulama yerlerinde enerji tasarrufu sağlıyor. Isı pompası ısıtma, soğutma ve sıcak su için gerekli olan enerjinin %75'ini doğadan, geri kalan %25'ini elektrikten sağlayarak çalışır ve hava koşullarından etkilenmez. Isı pompaları karlı, yağmurlu, güneşli gibi her türlü hava koşulunda kullanılabilir. İşte, ısı pompası hakkında detaylı bilgiler
Isı pompası, pek çok kişinin araştırdığı konular arasında yer alıyor. Gerçekte bir soğutma çevrimi olan ısı pompası çevriminin temel prensibini Nicolas Léonard Sadi Carnot 1824 yılında ortaya atmıştır. 26 yıl sonra 1850 yılında Lord Kelvin'in, soğutma cihazlarının ısıtma maksadı ile kullanılabileceğini ileri sürmesiyle ısı pompası uygulamaya girdi. II. Dünya Savaşı'ndan önce ısı pompasının geliştirilmesi ve kullanılır hâle getirilmesi için birçok mühendis ve bilim adamı bu alanda araştırmalar ve çalışmalar yaptı. Savaş yıllarında endüstri, imkânlarını daha acil problemlere yönelttiği için ara verilen bu çalışmalara savaştan sonra tekrar başlandı.
Isı pompası endüstrisinin 1950‘lerde sahip olduğu potansiyel, yüksek kuruluş maliyeti, doğalgaz ve petrole dayanan enerjinin ucuzlaması nedeniyle ısı pompasına olan güven 1960'lı yıllarda azaldı. Isı pompalarının bu duraklamadan sonra önem kazanması 1973'teki enerji krizinden sonra olmuş ve bu tarihten sonra birçok çalışma yapılmıştır.
Isı pompası; konut, ticari ve endüstriyel uygulamalar için ısıtma, soğutma ve kullanım sıcak suyu temin edebilen bir cihazdır. Isı pompası cihazının her zaman kullandığı bir dış enerji ve bunu kompresör aracılığı ile ilettiği iç mekan vardır. Kullandığı dış enerji, hava, toprak, deniz, göl ya da yeraltı suyu olabilir. Enerjinin iç mekana iletim şekli ise su ya da hava şeklinde olur.
Isı pompası tek bir cihaz tipi ya da ürünü değildir. Isı Pompası, üst tanıma uygun şekilde 4 ana kategoriye ayrılır ve 1 kWh kapasiteden binlerce kWh kapasiteye kadar birçok farklı cihaz tipi ve kapasitesinden oluşur.
ISI POMPASI CİHAZLARI NELERDİR?
Pek çok çeşit ısı pompası cihazı mevcuttur;
- Dış havayı kullanarak iç mekanı hava ile ısıtıp soğutan cihazlar (havadan havaya IP) – örnek; Split klima, Vrf, Paket klima, vs.
- Dış havayı kullanarak iç mekanı su ile ısıtıp soğutan cihazlar (havadan suya IP) – örnek; villa tipi yada büyük hava soğutmalı gruplar, vs.
- Soğutma kulesi, deniz, nehir, göl ya da toprak enerjisini kullanarak iç mekanı hava ile ısıtıp soğutan cihazlar (Sudan havaya IP) – örnek; su soğutmalı VRF, su soğutmalı paket klima, AVM tipi ısı pompası cihazları
- Soğutma kulesi, deniz, nehir, göl ya da toprak enerjisini kullanarak iç mekanı su ile ısıtıp soğutan cihazlar (Sudan suya IP) – örnek; su soğutmalı soğutma grupları
Tüm bu cihaz kategorilerinde ısı pompası şeklinde çalışan klima cihazları, farklı kapasitelerde mevcuttur. Dolayısıyla tek bir “ısı pompası” cihaz diye bir ürün yoktur. Bunların dışında, sadece ısıtma yapan ve soğutma yapmayan cihazlar (Avrupa’da bazı ülkeler teşvik kullanımı için sadece ısıtma yapıp soğutma yapmayan cihaz istiyor) ya da aynı anda hem ısıtma hem soğutma yapabilen cihazlarda mevcuttur. Hatta kompresör olmadan çalışan ve kimyasal yollar ile bir sıcaklıktaki suyu daha yüksek sıcaklığa çıkartan üniteler de ısı pompası cihazı olarak geçmektedir.
Farklı ülke ve kıtalar farklı cihazlar için “ısı pompası cihazı” kısaltmasını kullanırlar; Amerika’da havadan havaya kanallı split klimalar, Avrupa’da havadan suya ev tipi cihazlar, İsveç’te toprak kaynaklı sudan suya cihazlar, Asya’da havadan havaya split klimalar gibi. Dolayısıyla sadece ısı pompası cihazı diye tek bir ürün olmamakla birlikte, belli ülkeler orada en çok kullanılan ısı pompası cihazı tipini direk ısı pompası diye adlandırabilmektedirler. Türkiye’de ise ısı pompası cihazı genelde ya villa tipi havadan suya cihazlara ya da AVM’lerde kullanılan sudan havaya cihazlara denilmektedir.