Ä°ÅŸ Güvencesi'ne denge çalışmaya yeni düzen

Meclis'te üç haftalık maratonun ardından 127 maddelik Ä°ÅŸ Tasarısı'nı yasalaÅŸtırdı. Böylece 32 yıllık 1475 sayılı yasa kıdem tazminatı hariç, tümüyle deÄŸiÅŸmiÅŸ oldu. O madde de önümüzdeki günlerde deÄŸiÅŸecek. Yeni yasa Ä°ÅŸ Güvencesi'ni iÅŸverenlerin isteÄŸi doÄŸrultusunda yumuÅŸattı.Hükümet, üç haftalık zorlu ve yorucu bir çalışma maratonunun ardından geçici hükümleriyle 127 madde olan Ä°ÅŸ tasarısını yasalaÅŸtırmayı baÅŸardı. CHP'nin muhalefet ettiÄŸi yeni Ä°ÅŸ Yasası ile 32 yıllık 1475 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu tarih oldu. 1475 sayılı yasadan kalan tek düzenleme, 14'üncü maddedeki Kıdem Tazminatı oldu. Bu madde, Kıdem Tazminatı Fonu'na iliÅŸin yasa çıkarılana kadar geçerli olacak. Hükümetin istemi üzerine dün Genel Kurul'da 5 madde üzerinde tekrir-i müzakere yapıldı. TaÅŸeron sistemi ve ödünç işçi verilmesinin koÅŸulları, belirli ve belirsiz iÅŸ sözleÅŸmesi tanımı yeniden düzenlendi. Ä°ÅŸverene, sözleÅŸme feshini geçerli sebeplere dayandırma zorunluluÄŸu getiren Ä°ÅŸ Güvencesi'nin kapsamı daraltıldı. Buna göre Ä°ÅŸ Güvencesi, 30 veya daha fazla işçi çalıştıran yerlerde uygulanacak. Kıdemi 6 aydan az olan işçiler de kapsam dışında olacak.Yasanın oylamasına 238 milletvekili katıldı. AKP'nin desteklediÄŸi, CHP'nin karşı çıkığı yasaya, 53 ret oyuna karşılık 185 kabul oyu verildi. Yasa özetle ÅŸu hükümleri içeriyor:TAÅžERONA KISITLAMA: TaÅŸeronluk hizmetine sadece iÅŸin gereÄŸi ve teknolojik nedenlerle deÄŸil, uzmanlık gerektiren konularda baÅŸvurulması hükmü getirilerek, uygulama alanı daraltıldı.Ä°STÄ°SNALAR: Deniz ve hava taşımacılığı iÅŸleri, 50 ve daha az işçi çalıştıran tarım ve orman iÅŸyerleri, aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili yapı iÅŸleri, bir ailenin üyeleri ile üçüncü dereceye kadar akrabaları arasında evlerde yapılan iÅŸler, ev hizmetleri, çıraklar, sporcular ve rehabilite edilenler bu yasanın kapsamı dışında olacak.KIYAS YOLUYLA UYGULAMA: Ä°ÅŸ Güvencesi'ne iliÅŸkin hükümler, kıyas yoluyla basın sektöründe çalışanlar için de uygulanacak. Buna göre 212 sayılı Basın Ä°ÅŸ Kanunu'nun yetersiz kaldığı durumlarda mahkemeler, Ä°ÅŸ Yasası hükümlerine göre de karar verebilecek.KAPICILAR KAPSAMDA: Yeni düzenlemeyle ilk kez kapıcılar da Ä°ÅŸ Yasası kapsamına alındı. Kapıcıların hizmetlerinin kapsam, nitelik ve diÄŸer koÅŸullarına iliÅŸkin yönetmelik çıkartılacak. SÖZLEÅžME SÃœRELERÄ°: Ä°ÅŸ sözleÅŸmeleri belirli veya belirsiz süreli yapılabilecek. Bu sözleÅŸmeler çalışma biçimleri bakımından ‘‘tam süreli’’, ‘‘kısmi süreli’’, ‘‘deneme süreli’’ veya ‘‘diÄŸer tür’’de olabilecek. ÇaÄŸrı üzerine çalışmaya dayalı iÅŸyerlerinde ayrıca ‘‘kısmi süreli bir iÅŸ sözleÅŸmesi’’ de yapılabilecek.DOÄžUM YAPAN ATILAMAYACAK: Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, din, siyasi görüşün yanısıra artık doÄŸum yapma sebebiyle de iÅŸten çıkartma yapılamayacak. İŞÇİYE DAVA HAKKI: Ä°ÅŸ sözleÅŸmesi feshedilen işçi, tebliÄŸ tarihinden itibaren bir ay içinde iÅŸ mahkemesinde dava açabilecek. Feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü iÅŸverene ait olacak. Dava iki ay içinde sonuçlandırılacak.TOPLU Ä°ÅžTEN ÇIKARMA: Ä°ÅŸveren, ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri gerekçeyle toplu işçi çıkartabilecek. Ä°ÅŸveren, çalışan sayısı 20-100 arasında ise en az 10 işçinin; 101-300 arasında ise en az yüzde 10 oranında işçinin; 301'den daha fazlaysa en az 30 işçinin iÅŸine son verebilecek.KIDEM TAZMÄ°NATI FONU: Kıdem tazminatı için bir fon oluÅŸturulacak. Bu fona iliÅŸkin kanunun yürürlüğe gireceÄŸi tarihe kadar işçilerin kıdemleri için 1475 sayılı Ä°ÅŸ Yasası'ndaki hükümler uygulanacak.Hafta tatili gününü iÅŸveren belirleyecekYeni Ä°ÅŸ Yasası'yla, haftalık tatil düzeni de deÄŸiÅŸecek. Yasanın bu konuda getirdiÄŸi yenilikler şöyle:CUMARTESÄ° Ä°Åž GÃœNÃœ: Cumartesi günü yarım iÅŸ günü olmaktan çıkarılarak normal iÅŸ günü haline getirildi. Yeni düzenlemeye göre, iÅŸyerlerinde 7 gün içinden herhangi bir gün ‘‘Resmi tatil'' olarak ilan edebilecek. HAFTALIK ÇALIÅžMA SÃœRESÄ°: İşçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi 20 saat olacak. ÇaÄŸrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanacak. Ä°ÅŸveren, her çaÄŸrıda işçiyi günde en az 4 saat çalıştırmak zorunda olacak.HAFTALIK SINIR KALKTI: Haftalık ortalama çalışma süresinin fazla çalışmalar da dahil olmak üzere 48 saati aÅŸamayacağına iliÅŸkin hüküm deÄŸiÅŸtirildi. Fazla çalışma süresinin bir yılda 270 saatten fazla olamayacağı hükmü getirildi.BAYRAM TATÄ°LÄ°: Ulusal bayram ve genel tatiller nedeniyle çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması durumunda, iÅŸveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilecek. Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmayacak. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamayacak.İşçi de ‘ödünç' olacakÄ°ÅŸveren, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı ÅŸirketler topluluÄŸuna baÄŸlı baÅŸka bir iÅŸyerinde veya yapmakta olduÄŸu iÅŸe benzer iÅŸlerde çalıştırılması koÅŸuluyla baÅŸka bir iÅŸverene geçici olarak verebilecek. Geçici iÅŸ iliÅŸkisi 6 ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılacak ve gerektiÄŸinde en fazla iki kez yenilenebilecek. İşçi, iÅŸyerine ve iÅŸe iliÅŸkin kusuru ile sebep olduÄŸu zarardan geçici iÅŸ iliÅŸkisi kurulan iÅŸverene karşı sorumlu olacak. Toplu işçi çıkarmaya gidilen iÅŸyerleri, çıkarma tarihinden itibaren 6 ay içinde ödünç işçi alamayacak.DoÄŸum izni 16 haftaKadın işçilere doÄŸumdan önce ve sonra 8'er hafta ücretli izin verilecek. ÇoÄŸul gebelikte bu 2 hafta daha fazla olacak. Böylece, 14 hafta olan izin 16 haftaya çıkartılmış oldu. Annelere, çocukları 1 yaşını doldurana kadar günde 1,5 saat süt izni verilecek. Ä°steÄŸi halinde kadın işçiye 16 haftalık sürenin tamamlanmasından sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilebilecek.Kıdem tazminatı sınırı indirildiİşçiye ödenecek tazminatın alt sınırı 6 aydan 4 aya, üst sınırı ise bir yıldan 8 aya indirildi. Bu tazminatın miktarını, feshin geçersizliÄŸine karar veren mahkeme veya özel hakem belirleyecek. İşçiye, kararın kesinleÅŸmesine kadar çalıştırılmadığı süre için en çok 4 aya kadar doÄŸmuÅŸ bulunan ücret ve diÄŸer hakları ödenecek. İşçi iÅŸe baÅŸlatılırsa peÅŸin olarak ödenen bildirim süresine ücret ile kıdem tazminatı bu ödemeden mahsup edilecek. KesinleÅŸen mahkeme veya özel hakem kararının tebliÄŸinden itibaren işçinin 10 gün içinde iÅŸverene baÅŸvurması gerekiyor. Ä°ÅŸ GüvenliÄŸi Kurulu kuruluyorSanayi’de devamlı olarak en az 50 işçi çalıştıran ve altı aydan fazla sürekli iÅŸlerin yapıldığı iÅŸyerlerinde, bir Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Kurulu oluÅŸturulacak. Ä°ÅŸ saÄŸlığı kurullarının kurulması ve ÅŸalıştırılmasıyla ilgili hükümlere aykırı davranan, kuralları uygulamayan, iÅŸ güvenliÄŸi ile görevli mühendis ve teknik eleman görevlendirme yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 500 milyon lira ceza verilecek.Terör maÄŸduruna iÅŸ verilecek50 veya daha fazla işçi çalıştırılan iÅŸyerlerinde Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek oranda özürlü ve eski hükümlü ile terör maÄŸdurları istihdam edecek. Bu kapsamda çalıştırılacak işçilerin toplamı yüzde 6'yı geçmeyecek. Özürlülük oranı yüzde 80'den fazla olanların sigorta primlerinin yüzde 50'si Hazine’ce ödenecek. Â