İran'ı kana bulayan örgüt

Sünni Müslüman isyancı örgüt Cundullah, idam edilen liderlerinin intikamı almak amacıyla Perşembe günü İran’ın güneydoğusunda düzenlediği iki intihar saldırısında aralarında Devrim Muhafızları'nın da yer aldığı en az 27 kişinin ölümüne neden oldu.

İran’daki Sünni Müslümanların haklarını koruduğunu belirten örgüt hakkındaki temel bilgiler şunlar:

ÖRGÜTÜN BAĞLANTILARI

Nüfusunun çoğunluğu Şiilerden oluşan İran, Cundullah’ın (Allah’ın askerleri) Sünni İslamcı El Kaide örgütü ile bağlantılı olduğunu öne sürüyor. Tahran hükümeti ayrıca ABD’yi İran'ın içinde karışıklık çıkarmak amacıyla Cundullah’a destek vermekle suçluyor. Washington ise bu iddiaları reddediyor.

Cundullah, İran’da azınlık olan Sünni Müslümanların hakları için savaştığını ifade ediyor. İran ise insan hakları örgütlerinin iddialarının aksine etnik ve dini azınlıklara ayrımcılık uyguladığını reddediyor.

ÖRGÜTÜN İTTİFAKLARI

Cundullah örgütünün lideri Abdulmelik Rigi, 2007 yılında verdiği bir röportajda İran’da “soykırımla” karşı karşıya olan Beluci halkı için savaştıklarını söylemiş ancak bölücü veya radikal mezhepçi bir ajandaları olduğunu reddetmişti.

Cundullah, aralarında Taliban ve Pakistan istihbarat servisi ISI’nın da bulunduğu kurum ve örgütler ile ittifak kurarak değişim geçirdi. Pakistan’ın Lahor kentinde yaşayan analist Ahmed Reşid’e göre, ISI Cundullah’ı İran’a karşı kullanılacak bir maşa olarak görüyordu.

ÖRGÜTÜN KÖKENLERİ

Kendisini İran Halk Direniş Hareketi olarak adlandıran Cundullah, 2002 yılında kuruldu; silahlı eylemlerine ise 2005 yılında başladı. Bu yılın başından itibaren İran’ın güneydoğu eyaleti Sistan-Belucistan’da eylemlerini artıran Cundullah, adam kaçırma olaylarına karıştı. Yakın dönemde ise intihar saldırılarını artırdı.

Örgütün Pakistan ve Afganistan’la sınırı bulunan Sistan-Belucistan bölgesinde patlayıcı ve hafif silahlar kuşanmış, muhtemelen 100’den az sayıda militanı var. Örgütün öldürülen lideri Rigi, bölgedeki ekonomik şartlar gelişene dek İran hükümetiyle savaşmaya ant içmişti.

ÖRGÜTÜN SALDIRLARI

Haziran 2005’te, Cundullah, Devrim Muhafızları subayı Şahab Mansuri’yi kaçırdı ve El Arabiya televizyonuna Mansuri’nin bir videosunu gönderdi. İran Mansuri'nin 13 Temmuz tarihinde öldürülmesinden Cundullah’ı sorumlu tuttu.

İran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejad’a, 14 Aralık 2005 tarihinde Sistan-Belucistan’da suikast girişiminde bulunuldu. İran, saldırının sorumluluğunu tekrar Cundullah’a yükledi.

İki yıl sonra ise Cundullah bir dizi saldırının sorumluluğunu üstlendi. 14 Şubat tarihinde, Zahedan kentinde bir otobüse düzenlenen saldırıda 11 Devrim Muhafızı hayatını kaybetti. Aralık 2008’de ise Saravan kentinde bir karakola intihar saldırısı düzenlendi. İran’da düzenlenen ilk intihar saldırısını, örgütün lideri Rigi’nin kardeşlerinden Abdul Gafur Rigi gerçekleştirdi.

Zahedan kentinde 28 Mayıs 2009’da bir camiye düzenlenen intihar saldırısında 30 kişi öldü, 120’den fazla kişi de yaralandı. Cundullah saldırının sorumluluğunu üstlendi. Aynı yılın 18 Ekim tarihinde, yine örgüt tarafından yapılan bir bombalı saldırıda 15’i Devrim Muhafızı 40 kişi öldü. Ölen Devrim Muhafızları’nın arasında Kara Kuvvetleri Komutan Yardımcısı da bulunuyordu. 1980’lerden bu yana İran’da yaşanan bu en kanlı saldırıyı, Cundullah üstlendi.

En son olarak 15 Temmuz tarihinde Zahedan’daki Büyük Camii'nde düzenlenen intihar saldırısında en az 28 kişi ölü ve 169 kişi yaralandı.

  �

İDAMLAR

Zahedan’da düzenlenen bombalamada yer aldıkları gerekçesiyle, üç kişi 30 Eylül 2009 tarihinde idam edildi. 2 Haziran tarihinde ise iki kişi daha idam edildi. Temmuz 2009’da ise, Cundullah ile bağlantısı olduğu gerekçesiyle 13 kişi asılarak idam edildi.�

Cundullah örgütünün üyesi Abdulhamid Rigi, 3 Kasım 2009 tarihinde idam edildi. Abdulhamid’in idamını, örgütün lideri Abdülmelik Rigi’nin kardeşi 24 Mayıs 2010 tarihinde doğruladı.

Örgütün lideri Abdulmelik Rigi, Şubat 2010’da tutuklandı. İran İstihbarat Bakanı Haydar Moslehi devlet televizyonu Press TV’ye yaptığı açıklamada, Rigi’nin tutuklanmadan 24 saat önce bir ABD askeri üssünde bulunduğunu belirtti.

Rigi, Devrim mahkemesi tarafından silahlı soygun, adam kaçırma, uyuşturucu kaçakçılığı, suikast girişimi ve cinayet gibi çeşitli suçlardan yargılandı ve 20 Haziran’da idam edildi.