İran Soraya’ya neden karşı

“İran filmi neden engellemek istedi” sorusunun yanıtı ise çok basit. Çünkü bu filmde, rejime 30 yıldır gerçekleştirilen en büyük karşı duruşlardan sayılan protestoların nedeni gizli.

“SORAYA’yı Taşlamak”, İran asıllı yönetmen Cyrus Nowrasteh’in filmi. Film gerçek bir öyküden, devrimin ardından diasporaya katılan, İranlı gazeteci Feridun Sehibcam’ın romanından uyarlama. 1979 devriminin ilk, İran-Irak savaşının son yıllarında, ülkede Şah’ın ardından otorite hâlâ kendine yer edinmeye ve kendini tanımlamaya çalışırken yaşanan süreçte; yani bir anlamda politik ve hukuki kaos yıllarında, küçük bir köyde geçiyor. Atılan bir iftira, iki yüzlü bir adamın ihtirası, genç bir kadın olan Soraya’nın, Recm, yani taşlanarak öldürülme cezasına çarptırılmasına yol açıyor. Ki filmdeki recm sahnesi oldukça iddialı. Sahnelenen çıplak gerçeklik izleyici için rahatsız edebilecek düzeyde.

Protestolara bakmak gerek

İran sokaklarında, geçen yıl yaşanan ayaklanmanın nedenlerini anlamak isteyenler için en net yanıtlardan birini “Soraya’yı Taşlamak” veriyor. İran İslam Devrimi iktidara “istiklal, azadi ve cumhuriyeh islami” sloganıyla yani “bağımsızlık, özgürlük ve islam cumhuriyeti” sloganıyla oturdu. Devrimin bu üç vaadinin sonu da bugün hayal kırıklığı. İran bugün, yönetim aklını yalnızca nükleer enerjiyle bozmuşken; kadınların taşlandığı, ülkeyi eleştiren filmlerin İran sınırları içerisinde gösterilmesinin mümkün olmadığı, sinema yönetmenleri ve aktörlerin çoğu zaman neden suçlandıkları bile belli olmadan cezaevlerinde çürüdüğü bir ülke. Devrimin vaadi özgürlük şimdilik başka bir bahara kalmış gibi görünüyor.