İran rejimi yasaklarını dünyaya yayıyor

Yeşil devrim adı verilen muhalif hareket, uluslararası kamuoyunda her geçen gün biraz daha destek görüyor.

The Wall Street Journal’da “Iranian crackdown goes global” başlığıyla yayımlanan haber analizde, ülke içinde vatandaşlarına ciddi yasaklar getiren İran rejiminin, bu yasakları dünya genelindeki İranlılara da taşımakta olduğu belirtildi.

Haber analizde ayrıca, İran’ın, geçtiğimiz aylarda rejim karşıtı gösteriler düzenleyip, demeçler veren dünya genelindeki İranlıların gözünü korkutan bir kampanya başlattığına dikkat çekilirken, hükümetin isyankar İranlıları tespit etmek için vatandaşlarının Facebook, Twitter ve Youtube aktivitelerini takip ettiğinin altı çizildi.

Avrupa ve ABD’de yaşayan ve ülkelerindeki rejimi eleştiren İranlılar da kendilerini susturmaya çalışan tehditler aldıklarını söylüyor.

FACEBOOK VE TWITTER TAKİP ALTINDA

Bugün ortaya çıkan kriz, İran’ın İslami devriminin ilk patlak verdiği zamanlarda yaşananları akıllara getiriyor. Ülkelerinde İslami rejim istemeyen İranlılar, Şah'ın devrilmesi için dünya genelinde güçlerini birleştirmişti.

Dünya şu anda da benzer bir çabayı destekliyor. Ancak bu kez Facebook ve Twitter gibi yeni araçlar kullanılıyor. İran kanunlarına karşı gelmenin yollarını anlatan YouTube videoları, binlerce kişinin dikkatini çekiyor.

Ancak 30 yılda Tahran cephesinde de değişen şeyler oldu. İran yönetimi artık saldırılarını sınır dışına taşıyor. ABD ve Avrupa’da yaşayan ve Facebook ve Twitter arayıcılığıyla İran’ı eleştiren birçok kişi, ülkedeki akrabalarının yayınlanan şeylerden ötürü sorgulanıp, geçici bir süre göz altında tutulduğunu söylüyor. Bu kişiler aynı zamanda ülkelerine yaptıkları ziyaretlerde ciddi sorgulamalara maruz kaldıklarını da belirtiyor.

Hatta bu kişiler içinde havaalanlarında Facebook hesaplarına girmeye zorlananlar bile var. İran hükümetine yaptıkları sert eleştirilerin ortaya çıkmasından ötürü pasaportlarına el koyulanların olduğu söyleniyor.

İRAN ELEŞTİRİLERİ SUSTURMAKTA KARARLI

Kasım ayında, İran silahlı kuvvetlerinin komutan yardımcısı General Mesud Jazayeri, ülkede muhafazakar tavrıyla dikkat çeken Kayhan gazetesine verdiği demeçte, “Ülke içindeki ve yurt dışındaki protestocular tespit ediliyor ve zamanı geldiğinde hepsiyle teker teker ilgilenilecek” demişti.

Almanya’da yayımlanan bir ulusal istihbarat raporu da İran istihbarat casuslarının ülkede İran rejimini eleştiren 900 kişiyi takip ettiğini ortaya çıkardı.

KRİZ SEÇİMLE BAŞLADI

İran’da geçtiğimiz Haziran’da düzenlenen seçimlerde İran Cumhurbaşkanı’nın tartışmalı bir şekilde yeniden seçilmesiyle başlayan kriz, İranlıların deniz aşırı ülkelerdeki vatandaşlarıyla ilişkilerinin bozulmasına neden oldu.

Ülke içinde ve dışındaki protestocular ilk başta seçimlerin yeniden yapılmasını istedi ancak yaşanan şiddetin ardından İran’da İslami rejimin tamamen sona ermesi yönünde çağrılar yapmaya başladılar.

Seçimleri protesto etmek için dünya genelinde ayaklan İran diasporası, online aktiviteleriyle bağlantılı olarak tehdit içerikli e-postalar aldıklarını dile getiriyor.

DİASPORA ENDİŞELİ

İran hükümetinin bu tavrı, yurt dışında yaşayan İranlılar arasında paniğin yaşanmasına neden oluyor. Yurt dışında yaşayan İranlılar, arkadaşları ve akrabalarının can güvenliğinden endişe ettiklerinden, Facebook hesaplarında soyadlarını İranlı olarak değiştiriyor. Bu şekilde tanınmaları zorlaşıyor.

Facebook yetkilileri ise şirketin zaman zaman sahte profil şikayetleri aldığını ve yapacakları araştırmadan sonra gerekli gördükleri profilleri sileceklerini açıklasa da hangi profillerin silindiğine dair detaylı bilgi verilmedi.

İran’ın ülke içindeki vatandaşların yurt dışındakilerle iletişimlerini kesmek için internet bağlantılarını yavaşlattığı biliniyor. Facebook, YouTube ve Twitter’a erişim de engellendi. Bir süredir, uluslararası telefon görüşmeleri yapanlar yurt dışına bilgi sızdırmamalarına dair otomatik bir sesli mesaj dinliyor.