Irak'ta ilk ‘piyango’ Enka'nın ortağına çıktı

SavaÅŸ sonrasında Irak'ın yeniden yapılandırılması için açılan ilk ihaleyi ABD'li Bechtel kazandı. 680 milyon dolarlık ihaleyi kazanan Bechtel, Enka'nın da Türkiye'de Intergen, Irak'ta da Bekme Barajı inÅŸaatında ortağı bulunuyor.BaÄŸdat'ın düşmesiyle birlikte tüm dünyada büyük tartışma konusu olan Irak'ın yeniden yapılandırılması için dün ilk adımlar atıldı. Amerika'nın önde gelen inÅŸaat ÅŸirketlerinden biri olan ve siyasete yakınlığı ile bilinen Bechtel, Irak için açılan ilk ihaleyi kazandı. Enka'nın Intergen ve Bekme barajı inÅŸaatında ortağı olan Bechtel, Irak'ın savaÅŸta tahrip olan elektrik ve su sistemi ile diÄŸer altyapı onarımlarını içeren ve toplamı 680 milyon dolara ulaÅŸacak ihaleyi kazanarak dün kontrat imzaladı.Ä°halenin, Amerikan Uluslararası Kalkınma Kurumu (USAÄ°D) tarafından bugüne kadar verilen en büyük ihale olduÄŸu belirtiliyor. Savaşın bitmesinin ardından Amerika'da siyasetle içiçe girmiÅŸ en büyük inÅŸaat firmaları arasında Irak'ta ihale alabilmek için rekabet artarken, Merkezi San Francisco'da bulunan Bechtel, Irak'taki ilk ihaleyi alarak rakipleriyle arayı açtı. Geçen yılki bilançosunda 11.6 milyar dolar gelir gösteren Bechtel, ihaleden ilk etapta 34.6 milyon dolar alacak ve 18 aylık bir dönemde bu rakam 680 milyon dolara çıkacak.Åžirket, ihale ile birlikte sigorta üzerinde önemli bir imtiyaz kazanmış gibi görünüyor. AnlaÅŸma ÅŸartları altında, kimyasal silahların neden olduÄŸu hasarlar, kara ya da deniz madenleri ve inflak etmemiÅŸ mühimmatlardan doÄŸabilecek zararlarda ÅŸirketin talepleri karşılanacak.KÜÇÜK BÄ°R PAYBechtel'in kazandığı 680 milyon dolarlık ihale, Irak'ın havalimanları, su ve elektrik enerjisi sistemleri, karayolu ve demiryolu inÅŸaları gibi yeniden yapılandırma sürecinde yalnızca küçük bir paya denk geliyor. Uzmanlar ABD'nin öncülüğündeki Irak'ın yeniden inÅŸaasının 25 ile 100 milyar dolar arasında bir harcama gerektireceÄŸi görüşünü savunuyor.USAÄ°D'den yapılan açıklamada, ‘‘Irak'ın en önemli alt yapı sistemlerinin onarımı, ABD hükümletinin Irak'ın ekonomisini güçlendirme ve hayati kamu hizmetlerinin saÄŸlanması konusundaki çabaların başında geliyor’’ denildi.Saddam rejimi devrildiÄŸinden bu yana BirleÅŸmiÅŸ Milletler'in (BM) Irak'ın yeniden yapılandırılmasında rol almasını engelleyen Bush yönetimi ihale bedellerini ilk etapta Amerikalı vergi mükelleflerinden karşılayacak. Amerika daha sonra Irak petrol gelirleriyle bu bedili ödeyecek.Emekli asker Jay Garner yönetimindeki bir grup, Irak'ta geçici bir yönetim kurulana kadar, sivil yönetimi saÄŸlayacak. Sonrasında Iraklılar ülkenin yeniden ÅŸekillendirilmesinde Dünya Bankası ve Amerika'nın büyük ölçüde etkileyebildiÄŸi IMF ile birlikte çalışacak.Enka: Bechtel ile Irak için anlaÅŸmamız yokAmerikalı Bechtel'in Irak'taki ilk ihaleyi kazanmasının ardından dün Türkiye'de gözler Bechtel'in bir çok projede iÅŸbirliÄŸi yaptığı Enka'ya çevrildi. Enka Ä°nÅŸaat'ın Finansal Ä°ÅŸlerden Sorumlu Yöneticisi Fikret Güler bu geliÅŸmelerin ardından dün yaptığı açıklamada, Bechtel'le Irak'a yönelik herhangi bir anlaÅŸma imzalamadıkları söyledi. Güler, daha önce yaptığı açıklamada, ‘‘Bizim bugüne kadar baÅŸta Bechtel olmak üzere Amerikan ÅŸirketleri ile çok iyi bir iÅŸbirliÄŸimiz oldu. Irak'ın yeniden inÅŸaasında da bunu devam etmek isteriz’’ diye konuÅŸmuÅŸtu.Enka'nın son yıllarda Türkiye'de gerçekleÅŸtirdiÄŸi en büyük proje, Bechtel ile Shell arasında kurulmuÅŸ olan Intergen ÅŸirketi ile Adapazarı, Gebze ve Ä°zmir'deki doÄŸalgaz çevrim santralleri oldu. Bechtel ve Enka Irak'ta Bekme Barajı inÅŸaatını birlikte yürütüyordu.Bechtel'de iki eski dışiÅŸleri bakanı varIrak'ın yeniden inÅŸaasında ilk ihaleyi kapan Bechtel, Amerika'da siyasetle en fazla iç içe olmuÅŸ ÅŸirketlerden biri durumunda. Åžirketin yönetim kurulu üyelerinden iki tanesi Amerika'nın eski DışiÅŸleri Bakanlarından.1983 yılında ÅŸimdiki Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in arabulucuÄŸunda Irak lideri Saddam Hüseyin'e giderek Kerkük-Akabe petrol boru hattı için anlaÅŸma yapmaya çalışan Bechtel'in bu projesi gerçekleÅŸememiÅŸti. 1950 yılında Kerkük-Baniyas petrol boru hattını inÅŸa eden Bechtel, Türk inÅŸaat ÅŸirketlerinden Enka ile birlikte ÅŸu anda ‘‘Bekme’’ barajını inÅŸa ediyor. Bechtel'in BaÅŸkan Yardımcısı Jack Sheehan, üyelerinin Savunma Bakanı Donald Rumsfeld tarafından tasvip edildiÄŸi Pentagon'un danışman grubu olan Savunma Politikası Konseyi'nin bir üyesi.Bechtel'in yönetim kurulunda yer alan ve Ronald Reagan döneminde DışiÅŸleri Bakanlığı yapan George Shultz ise Irak operasyonu için kurulan savaÅŸ komitesinin de danışma kurulu üyesiydi. Åžirketin yönetim kurulu üyeleri arasında yine eski DışiÅŸleri Bakanlarında Caspar Weinberger de bulunuyor. Amerikan BaÅŸkanı George Bush, Bechtel'in CEO'su Riley P.Bechtel'i bu yıl içinde Ä°hracat Konseyi'ne atarken, ÅŸirkete 11 Eylül'den sonra da benzer ihaleler vermiÅŸti.Â