İnternet’te bulmak için aramayı bil

Google, Yahoo, search.com, Altavista ve diğerleri... Arama makineleri, İnternet kullanıcılarının hayatında büyük bir öneme sahip. Öyle ki, ziyaret edeceği sitenin adresini adres çubuğuna yazmak yerine, arama makinesinin arama kutusuna yazarak siteye gitmeyi tercih eden kullanıcılar bile var.

İnternet’e her gün bir milyondan fazla yeni sayfa ekleniyor. Bu da, aradığımız şeylerle ilgili bilgilere ulaşmayı zorlaştırıyor. Arama makinesini açtınız ve aradığınız şeyle ilgili olduğunu düşündüğünüz anahtar sözcüğü girip "Ara" butonuna tıkladınız. Karşınıza yüzlerce sonuç sayfası geldi. İçlerinde, aradığınız şeyle ilgisiz binlerce site var. Bunlarla boğuşmak, gerekli olan siteleri bulmaya çalışmak önemli bir zaman kaybı demek.

Peki ama işimize yaramayan bilgiler arasında kaybolmadan, aradığımızı kolaylıkla nasıl bulacağız? Yanıt, arama makinelerinin daha etkili kullanılmasında yatıyor.

Google’la yetinmeyin

Bir "İnternet fenomeni" halini alsa bile Google da alternatifsiz değil. Örneğin, msn.com.tr ya da search.live.com adresinden ulaşılabilen Microsoft’un Live Search’ü, Türkçe ara yüzü ile dikkat çekiyor. Yahoo!, search.com, AltaVista ve ask.com da göz ardı edilmemesi gereken diğer arama makineleri. Bazen, aradığınız şey, bir arama makinesinde onuncu sonuç sayfasında karşınıza çıkarken, diğerinde daha ilk sayfada karşınızda olabilir. Bu nedenle, alternatifleri mutlaka değerlendirin.

Aramanın anahtarı

Aradığınız şeyle ilgili olduğuna inandığınız anahtar sözcük sayısını ne kadar fazla tutarsanız işiniz o kadar kolaylaşır. Burada kilit nokta, yazacağınız anahtar sözcüklerin aradığınız şeyle direkt olarak ilintili olması. Örneğin, Çeşme’de tatil yapabileceğiniz bir pansiyon arıyorsunuz. Arama kutusuna "Çeşme tatil" yerine "İzmir çeşme tatil pansiyon" yazarsanız daha iyi bir sonuç alabilirsiniz. Bu arada, arama makinelerinin büyük-küçük harf hassasiyetinin olmadığını da hatırlatalım. Nasıl yazarsanız yazın, tüm harfler küçük harf olarak algılanır. "Çeşme" yerine "çeşme" yazmak arama sonucunu etkilemez.

Basit değil, kapsamlı arayın

Bazı arama makineleri, basit aramanın yanı sıra "Gelişmiş arama" özelliğini de sunuyor. Google’da arama kutusunun hemen sağındaki "Gelişmiş Arama"ya, Live Search’de arama kutusunun altındaki "Gelişmiş"e, Yahoo!’da ise "Advanced Search"e tıkladığınızda işinizi kolaylaştıracak pek çok seçenek göreceksiniz. Örneğin, belirli bir ifadeyi ya da ad soyad kullanarak birisini aramak istiyorsanız "aynen girildiği gibi" ya da "the exact phrase" kutucuğunu kullanabilirsiniz. Alternatif olarak, basit arama kısmında, çift tırnak içinde aradığınız kişinin adını soyadını da yazabilirsiniz. "Mehmet Yılmaz" gibi.

Belirli bir dosya formatındaki belgelere ulaşmak için "Dosya Biçimi" (File Format) seçeneğini kullanabilirsiniz. Buradaki menüden .doc, .pdf gibi istediğiniz formatı seçerek sadece o formattaki belgelerin görüntülenmesini sağlayabilirsiniz. Yine alternatif olarak, basit arama bölümünde istediğiniz dosya formatına ulaşmak için (örneğin PDF), anahtar sözcükleri yazın ve ardına filetype:pdf ekleyin.

Aramanızı özelleştirin

Birden fazla anlamı olan sözcüklerle arama yapmak, ihtiyacınız dışında arama sonuçlarının da görüntülenmesine neden olabilir. Bunu engellemek için "eksi" (-) işaretini kullanabilirsiniz. Örneğin, "iyonize olmuş gaz" anlamına gelen "plazma"ya ilişkin bilgiye ihtiyacınız var ama arama kutusuna plazma yazdığınızda ağırlıklı olarak plazma televizyonlarla ilgili bağlantılar geliyor. Bu durumda "eksi" (-) işaretini kullanmak işinizi kolaylaştıracaktır: Arama kutusuna plazma Ğtelevizyon yazdığınızda, içinde "televizyon" sözcüğü geçen siteler arama sonuçlarından çıkarılacaktır. Bu özelliği birden fazla sözcük için de kullanabilirsiniz: plazma Ğtv -televizyon gibi. Eksi işaretinden önce bir boşluk bırakmayı unutmayın.

Önbellekte arayın

Bazen, arama sonuçlarında görünen bir bağlantıya tıkladığınızda "Sayfa görüntülenemiyor" veya benzeri bir hata mesajı alırsınız. Ziyaret etmek istediğiniz sayfanın yayından kaldırıldığı ya da teknik sorunlar yaşadığı böyle durumlarda, arama makinelerinin sunduğu "Önbellek" seçeneğini kullanabilirsiniz. Arama makineleri, belirli zaman aralıklarıyla sayfaların "fotoğrafını çeker" yani sayfayı o anki haliyle kaydeder. Kaydedilmiş son görüntüye ulaşmak için, arama sonuçlarının olduğu sayfaya dönün ve sayfanın adresinin hemen sağında yer alan "Önbellek/Önbelleğe alınmış sayfa/Cached" seçeneğine tıklayın. Sayfaya o anda erişilemiyor bile olsa, sürekli güncellenen bir sayfa değilse, aradığınızı bulabilirsiniz. Açılan pencerenin üst kısmındaki açıklamada, sayfanın hangi tarih ve saatte kaydedildiğini görebilirsiniz.

Sahibi tarafından içeriğinin önbelleğe kaydedilmesi istenmeyen sitelerde bu seçenek yoktur. Önbellekten okunan sayfaların kaydedildiği tarihten sonra değiştirilmiş olabileceğini de göz ardı etmeyin.

Site içinde arayın

Aramanızı belli bir site ile sınırlandırmak istiyorsanız "site" ibaresinden sonra iki nokta üst üste koyarak arama yapabilirsiniz. Örneğin, hurriyet.com.tr altındaki "plazma" ile ilgili yazılara ulaşmak istiyorsanız, iki nokta üst üsteden sonra boşluk bırakmadan, arama kutusuna şöyle yazın: plazma site:www.hurriyet.com.tr