İNTERNET BAĞIMLISIYIM; AMA TEDAVİ GÖRÜYORUM… İnternet erişim şirketlerinin bozuk aksanlı kahramanları televizyonlarda cirit atadursun, bira ve sigara reklamlarını

Güncelleme Tarihi: Haziran 14, 2000 00:01

Oluşturulma Tarihi: Haziran 14, 2000 00:00

İNTERNET BAĞIMLISIYIM; AMA TEDAVİ GÖRÜYORUM… İnternet erişim şirketlerinin bozuk aksanlı kahramanları televizyonlarda cirit atadursun, bira ve sigara reklamlarını yasaklayan RTÜK'ü ve dahî bilinçsiz halkımızı uyandırma görevi her zaman olduğu gibi yine bize düşüyor işte... Amerika ve Avrupa'da yıkılan yuvalar, işsiz kalan zavallılar, tedavi altındaki binlerce insan ve psikiyatri kitaplarında yerini alan yeni bir ruhsal bozukluk: İnternet Bağımlılığı (İnternet Addiction)!Bu hafta siz değerli okuyucularımızı son bir kaç yılın tıp dünyasında teşhis ve tedavisi en çok tartışılan konusuyla tanıştırmak isteriz. Hele hele artık bilgisayar başında geçirdiğiniz saatler yaşamınızın en önemli anlarını oluşturmaya başladıysa, yolun sonunu öngörmek açısından bu tür bilgilerin sizlere yararlı olabileceğini ümit ediyoruz. Tanım olarak 'İnternet bağımlılığı' tüm dünya için pek yeni bir kavram. İnternetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi, İnternete bağlı olmadan geçen zamanın önemini yitirmesi, yoksun kalındığında ise aşırı sinirlilik hali ve saldırgan olunması durumu en basit tarifi. Bu kavramı ilk olarak 1995 yılında New York'lu bir psikiyatrist olan Ivan Goldberg ortaya attı. Ancak bilimsel anlamda tartışmalar ise Pittsburgh Üniversitesinden Kimberly Young' ın çalışmasıyla başlamıştı. Young raporunda kendi istekleriyle çalışmaya katılan 496 İnternet kullanıcısını inceleyerek, 396 sının bağımlılık kalıplarına uygun çıktığını gösterdi (Cyberpsychology and Behaviour 1998; 1:237-42) (www.netaddiction.com/articles/newdisorder.htm).Young son yayınlanan bir çok çalışmanın bulgularını desteklediğini; Amerika'nın her yerinde tedavi merkezlerinin gizlice kurulmaya başladığını, ve hatta konunun adli literatürde bile kullanıldığını söylüyordu. Bu rapor tıp dünyasını oldukça karıştırdı. Hemen karşı görüşler ileri sürüldü.Fransız psikiyatrist Dan Velea, Young çalışmasının tam bir abartma olduğunu belirterek tanımlamaların psikiyatri bilimiyle uzaktan yakından ilgisi olmadığını iddia etti. Münih Üniversitesi Psikiyatri Kliniğinden Seemann ise İnternet bağımlılığının gerçek bir ruhsal bozukluk olduğuna inanıyordu. Çünkü tüm diğer bağımlılıklar gibi başka hastalıklarla birlikte seyrediyordu ancak felsefi boyuttan saldırarak Young'ın İnternet bağımlılığı olayını çok geniş ve esnek bir tanımlama içine soktuğunu ve bunun yanlış olduğunu söylüyordu. On-line İnternet kullanıcıları arasında yaptığı araştırmada 809 kullanıcıdan psikiyatrik bozukluk tanımlamasına uyan sadece 20 kişi saptamıştı (ICD 10 Kriterleri: yoksunluk belirtileri, toleransın ve dozun giderek artması, kontrol kaybı, vb.) Bu 20 kişinin ise İnternete bağlanamadıklarında sinirli ve saldırgan olduklarını göstermişti. .Zaten İnternet kanalıyla oyun oynayanlarda beyinde davranışları düzenleyen dopamin maddesinin fazla salgılandığı laboratuar koşullarında daha önce de gösterilmişti. Ama bu kez olayın bağımlılığın tetikleyicisi olabileceği tartışılır olmuştu... Harvard'dan klinik psikolog olan Orzac'ın görüşleri ise değişikti. Her hafta onlarca yeni İnternet bağımlısı hasta gördüğünü ve bu hastalığın diğer bazı psikolojik bozuklukları da alevlendirdiğini belirtiyordu. Tüm hastalarının en az bir eşlik eden ek hastalığının olduğu saptanmıştı. Depresyon, sosyal fobiler, uyarı kontrol bozuklukları, dikkat bozukluğu en sık görülenlerdi. Bir çok hastanın diğer bir madde bağımlılığı da mevcuttu. Araştırmalar birbirini kovalayınca iş daha da karmaşık bir hal aldı. Bugün artık 'İnternet bağımlılığı' diye bir tarif kesin var. Bağımlılık kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor. Çünkü kişilerin İnternet bağımlısı olma nedenleri farklı. Bazıları yeni heyecanlar için kullanıyor, bazıları streslerini azaltmak için, yarenlik edecek bir dost ihtiyacı, veya hemen hepsinin inandığı gibi İnternet onların ait olduğu bir dünya olduğu için bu işe bulaşmışlar. Ama en tipik nokta bağımlıların hemen her zaman yalnız insanlar olmaları. Özgüvenini yitiren insanlar ilaç kullanmak, hız yapmak veya alkol almak yerine artık İnternete yöneliyorlar. Sistem çok uygun. Fiziksel olarak uzak olduğun insanlarla iletişim kurabiliyorsun, sanal bir gerçeklik içinde yaşamak da mümkün. En tehlikelisi bu durumun diğer bazı ağır psikozlarla ilintisi olup olmadığı tartışması. Henüz bu konuda kesin bir bilgi yok. Ama dikkat çekilen nokta şizoid yapıdaki kişilerin toplumdan uzak kalırken sığındıkları en güvenli limanın artık İnternet olmaya başlaması. Florida Üniversiteinden Shapira bu yıl içinde yaptığı araştırmada 20 bağımlıda kesin tıbbi kriterlere göre uyarı kontrol bozukluğu ve birinci tipte bipolar (çiftkutuplu) kişilik bozukluğu saptamış. İnternet bağımlılığını diğer bilgisayar bağımlılık tiplerinden ayıran en önemli nokta ise kişinin kendini tamamen özgür hissetmesi ve sınırların kaybolma hissi. Esrar kullanınca da farklı bir şey olmuyor ki zaten.Yaşlı veya kadın olan bağımlılar genellikle 'chat' işine düşkünler. Son derece özel ve çoğu zaman seksi mesajlar atmanın çekiciliğini seviyorlar. Erkekler ise beklendiği gibi oyunlar ve pornografik sitelerin müdavimleri. Seks amaçlı bağımlılık hemen hemen nedenlerin %30 unu oluşturuyor. Hastalığın sonuçları da elbette dikkat çekici. Bağımlılar işlerini kaybedebiliyorlar. Yuvalar yıkılıyor, çocuklar dövülüyor, vb. Vallahi öyle ki araştırmaları yapan psikiyatristler bile bilgisayarlardan korkar olmuş. Orzack çalışmalarını gerçekleştirirken solitaire oyununun müptelası olunca işyerindeki bilgisayarı kaldırtmış. Yeni teknolojilerle Web TV, İnternet kumar siteleri, İnternet alışverişi konunun sosyal boyutlarını daha da büyütecek gibi görünüyor. Ama bir yandan da daha ne istiyoruz demek geliyor insanın içinden haklı olarak. Ülkemiz koşullarını irdelemek bu konu için de henüz erken. Öyle 'doktor bey, ben 10 saat İnternetin başından kalkamıyorum' diye başvuran hasta henüz duymadım. Zaten pratik olarak da bu bence mümkün değil. Bir kere mübarek vatanımızda değil 10 saat 3 saat İnternete sürekli bağlı kalmak mümkün değil. Bir kere buna önce eşiniz, ebeveyinleriniz, çocuğunuz veya sevgiliniz müsaade etmez. Hadi diyelim yalnızsınız bu sefer de bağlantı sorunu yaşarsınız. Hadi bağlandınız, erişim şirketiniz sağlam olsa Telekom hatları izin vermez. Elektrik kesilir, bilgisayar bozulur. Velhasıl siz bu ülkede isteseniz de İnternet bağımlılığı hastalığına yakalanamazsınız. Kendinize başka bağımlılıklar bulun. (Vallahi durumu iyi kurtardım. Yoksa çizdiğim karamsar tabloyla hepinizi İnternet olayından koparıp kendisi bizâtîhî bir İnternet dergisi olan sitemizi sabote etmiş olabilirdim). Sağlıklı Haftalar…Dr Serdar GÜNAYDIN - 14 Haziran 2000, Çarşamba �

Haberle ilgili daha fazlası:

İNTERNET BAĞIMLISIYIM; AMA TEDAVİ GÖRÜYORUM… İnternet erişim şirketlerinin bozuk aksanlı kahramanları televizyonlarda cirit atadursun, bira ve sigara reklamlarını

BAKMADAN GEÇME!