İnönü: Cahit Arf’tan cesareti öğrendim

Dünyaca ünlü matematikçi ve Türk Matematik Derneği kurucularından Ord. Prof. Dr. Cahit Arf anısına düzenlenen ‘Matematik Günü’nde Prof. Dr. Erdal İnönü ile Sabancı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tosun Terzioğlu anılarını anlattı. Özel Bilfen Koleji’nde yapılan toplantıda konuşan Prof. Dr. İnönü, Ord. Prof. Dr. Arf gibi bilim adamlarının yetişmesinin ancak, Milli Eğitim Bakanlığı’nın, öğrencilerin lisede soru sormalarına, düşüncelerini korkmadan dile getirmelerine olanak sağlayacak eğitim sistemi oluşturmasıyla mümkün olduğunu söyledi.

Prof. Dr. İnönü, Prof. Dr. Arf’ın lise eğitiminin ardından yaşamını matematik ve bilime adadığını ifade ederek, kendisiyle asistan olduğu dönemde İstanbul Üniversitesi’nde düzenlenen mekanik matematikle ilgili kongrede tanıştığını kaydetti. Kongrenin ardından Prof. Dr. Arf’le birçok bilimsel seminerde birlikte çalıştığını belirten Prof. Dr. İnönü, “O zaman kendisini çok iyi tanıdım. Çok toksözlü, düşündüğünü hiç çekinmeden hemen söyleyen biriydi... Bu nedenle de üniversite çevrelerinde O’nu sevmeyen ve korkanlar vardı” diye konuştu.

Ord. Prof. Dr. Cahit Arf’in desteğiyle ve 1960’lı yıllarda Milli Birlik Komitesi’nin girişimiyle ‘Türkiye Bilimsel Araştırma Kurumu’nun kurulduğunu hatırlatan Prof. Dr. İnönü, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu’nun (TÜBİTAK) kurulmasında da Ord. Prof.Dr. Arf’in büyük katkısı olduğunu söyledi.

TÜBİTAK’ın Prof. Dr. Arf sayesinde günümüzde Türkiye’nin en önemli bilimsel kurumu olduğunu vurgulayan Prof. Dr. İnönü, “Onunla çalışırken çok şey öğrendim. Ondan hem cesaretli olmayı, hem bilime inanmayı, hem de düşüncelerimi korkmadan dile getirmeyi öğrendim” dedi.

Bilim uğruna mücadele

Sabancı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tosun Terzioğlu da, Ord. Prof. Dr. Arf’in 1. ve 2. dünya savaşlarına tanıklık ettiğini, o dönemde bütün bilim adamlarının çalışmalarını maddi yetersizlikler içinde ve dış dünyayla kopuk bir şekilde sürdürmek zorunda kaldıklarını kaydetti. Prof. Dr. Arf’in savaş yıllarında, iyi ve çok sayıda öğretmenin yetişmesi için geceleri matematik dersleri verdiğini belirten Prof. Dr. Terzioğlu, “O, ODTÜ’ye geçtiği 1968 yılından itibaren de hem bu üniversitenin özerkliğinin korunması, hem de bilimsellik uğruna büyük mücadeleler verdi” dedi.

1980’li yıllarda dünyada bir yılda 100 binin üzerinde matematik teoreminin ispat edildiği makale yazıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Terzioğlu, bu makalelerden ancak bin tanesinin yıllar sonra hatırlanabildiğini söyledi. Prof. Dr. Terzioğlu, “Arf, hayatı boyunca 24 makale yazdı. 1941 yılında yazdığı makalesi 50 yıl sonra başkaları tarafından atfedilmiştir. Bir matematikçinin 50 yıl sonra hatırlanması bilimsel yönü açısından çok önemli” diye konuştu. Prof. Dr. Terzioğlu, hayatı süresince bütün Anadolu’yu gezmeyi amaçlayan Ord. Prof. Dr. Arf’in matematiği meslek olarak değil yaşam biçimi olarak algıladığını ve her zaman bir filozof gibi düşündüğünü ifade etti. Bu arada, 1997 yılında 87 yaşında vefat eden Ord. Prof. Dr. Cahit Arf’nin hayatının dia gösterisiyle anlatıldığı ‘Matematik Günü’nde ayrıca, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Matematik Topluluğu matematikle ilgili bir gösteri sundu.