Ä°ncirlik Üssü'nün Güzin Ablası

Mehmet Birbiri (51), Ä°ncirlik Ãœssü'yle ilgili haber yapan Türk ve yabancı gazeteciler arasında çok meÅŸhur bir isim. Ama ünü sadece gazetecilerle sınırlı kalmadı, ABD Hava Kuvvetleri'ne de yayıldı. 27 yıldır Ä°ncirlik'te görev yapan Mehmet Birbiri sekiz yıldır üst üste ABD Hava Kuvvetlerine baÄŸlı Amerikan üslerinde en baÅŸarılı Halkla Ä°liÅŸkiler Personeli seçiliyor. Hava Kuvvetleri, birinci seçileceÄŸinden o kadar emin ki artık ikinciyi merak eder oldu. Ve bu yıl aday gösterilmemesini rica etti. Maryland Ãœniversitesi Avrupa Bölümü'nde Türkçe ve Türk Kültürü dersleri veren Birbiri, 1999'da yılın öğretim üyesi seçildi. Birbiri'yi ilginç kılan bir baÅŸka yanı da Ä°ncirlik Ãœssü'nün bir nevi Güzin Ablası olması. Ãœste yayınlanan Tip of the Sword adlı dergideki ‘‘Ask Mehmet’’ yani Mehmet'e Sor köşesinden Amerikalılar'ın her türlü sorusunu cevaplandırıyor. Bekaretim bozuldu mu Mehmet Abi, diye soran Amerikalı yok ama sokakta çocukların sattığı o susamlı ÅŸey ne diyen çok!Anti-Amerikancıların nefret ettiÄŸi bir yerde çalışmak nasıl bir duygu?- Onların tepkilerini hiç umursamıyorum. Anti-Amerikancıların çoÄŸu burada çalışmak için can atarlar. Ä°kiyüzlülük yapıyorlar. Burada çalışmak benim ulusal duygularıma halel getirmiyor. Ãœste çalışan bir arkadaşımla tartışırken gavurun parası diye bir laf etti. Rahatsız oluyorsan, istifa et git dedim. Ama o arkadaşım hálá burada çalışıyor.Ä°ncirlik'in altında aslında bizim hiç görmediÄŸimiz bir baÅŸka üs olduÄŸu dedikodusu hep var. Ä°ncirlik'in altında ne var?- 1985'ten önce burası kapalı bir kutuydu. İçeriden hiçbir haber sızmıyordu. O yüzden çok spekülasyon yapıldı. Çok Amerikan filmi izlediÄŸimiz için herÅŸeyin gizli kapaklı olduÄŸunu sanıyoruz. Yeraltında sadece hastanenin alt katı var. O da herhangi bir savaÅŸ halinde, üst taraf bombalanırsa alt katta hizmete devam edilebilmesi için. Genelkurmay'ın ya da Türk komutanın bilmediÄŸi hiçbir ÅŸey yok.SON SÖZÃœ TÃœRKLER SÖYLERBurada hiç kavga olmaz mı? Türk askerleriyle Amerikan askerleri arasında gıcıklık var mı?- Amerikalılar ve Türkler sadece kontrol kulesinde birlikte çalışıyorlar. Åžimdiye kadar hiçbir sorun yaÅŸamadık. Buradaki herkes askeri eÄŸitim aldığı için ‘‘gıcıklık’’ yapmıyorlar birbirlerine. Ä°ki taraf da görev sınırını iyi bilir. Türk komutanı tuÄŸgeneral, Amerikalı komutan albaydır. Yani bir sorun olduÄŸunda son sözü Türkler söyler.Ayıptır sorması siz ajan mısınız? - Ä°yi ki sordunuz. Bunu bana sormazlar ama bazıları mutlaka bunu düşünüyordur. Amerikalılar Türk ajanı, Türkler de Amerikan ajanı sanabilir. Ama kesinlikle deÄŸilim. Ä°stihbaratınız kuvvetliyse araÅŸtırın görün.Körfez Savaşı sırasında Ä°ncirlik Ãœssü'yle ilgili çok haber yapıldı. Bunların arasında sizi ÅŸaşırtan ya da güldürenler oldu mu?- Basın toplantısı yapılıyordu, Ä°ncirlik'te görünmeyen uçak var diye ısrar ediyorlar. Komutan, ‘‘Görünmeyen uçağı ben görmedim, siz gördünüz mü’’ diye sordu. Ama gazeteciler ikna olmadı. Biz bu olayla çok eÄŸlendiÄŸimiz için, kendi gazetemizde bir haber yaptık. Uçak pistine üç tane uçak tekerleÄŸi yerleÅŸtirdik ve resmini çektik. Gazeteye baÅŸlık olarak da, ‘‘Türk basınının bahsettiÄŸi görünmeyen uçak pistimize indi’’ dedik. Siz basın toplantısı yaparken, gerçekten sadece bildiklerinizi mi söylüyorsunuz? Daha fazlasını bilip de söylemiyor musunuz?- Daha fazlasını biliyorum ama güvenlik nedeniyle söylemiyoruz. Ama kesinlikle bilinmesi gereken bilgileri saklamayız. Yalan söylemeyiz. Eksik söylemektense hiç söylememeyi tercih ederiz.Bir Amerikan üssünde halkla iliÅŸkiler görevlisi olmakla, bir bankada halkla iliÅŸkiler görevlisi olmak arasında ne fark var?- Halkla iliÅŸkiler dalında hedef kitle vardır. Bizim hedef kitlemiz farklı. Hizmet ya da mal satmıyoruz. Sadece bilgiyi hizmete sunuyoruz. Amerikan anayasasında, bilgi topluma açıktır der. Ben bu iÅŸe baÅŸladığımda hangi bilgi verilir, hangi bilgi verilmez diye önce tereddütlerim vardı. Sonra, ‘‘biz seni bilgi ver’’ diye buraya aldık denince, ben de tek tek gazeteleri arayıp kendimi tanıttım. Ãœsle ilgili sorularınız olursa beni arayın, sorularınıza cevap vereceÄŸiz dedim. Åžoke oldular. Ä°nanmadılar. Ä°nanmaları için sonra ben onları ziyaret etmek zorunda kaldım.JULÄ°A KIZ KURUSU27 yıldır hava üssünde çalışıyorsunuz. Uçak kullanmayı öğrendiniz mi, merak ettiniz mi?- SavaÅŸ uçakları dışında, tüm uçaklarda uçtum. En çok tanker uçaklarından etkilendim. Ama uçmayı tabii ki öğrenmedim.Ocean's Eleven filminin galası Ä°ncirlik'te olmuÅŸtu. George Clooney ÅŸahaneydi ama ya Julia Roberts?- Ben ÅŸoka uÄŸradım. Güzel deÄŸildi. Kız kurusu yahu. Ama çok sempatik.Amerikalı'lar Türkiye'deki popüler kültürle ilgililer mi?- Bizim gazeteleri çok seviyorlar. Özellikle ikinci ve arka sayfalara bayılıyorlar. Haddinden fazla renkli olduÄŸu için alışık deÄŸiller. Politikayla pek ilgili deÄŸiller. BaÅŸbakanın adını bile çoÄŸu bilmez. Ama bırakın bizim politikacıları kendilerininkini bile bilmiyorlar. Bir tanesi bana, ‘‘Mehmet BaÅŸkan, Bush'un ilk adı neydi’’ diye sormuÅŸtu.Ä°ncirlik'te sosyal hayat nasıl geçiyor?- Amerikalılar'ın iki yıl öncesine kadar Adana içinde oturmaya hakları vardı. Ancak son iki yıldır güvenlik nedeniyle hepsi Ä°ncirlik Ãœssüne taşınmak zorunda kaldı. Gece 10'a kadar dışarda kalma imkanları var. Ondan sonra üsse girmek zorundalar. Kafelere, barlara gidiyorlar. Ãœssün içinde de çok iyi zaman geçiriyorlar. Kulüpler, dj'ler var. Sık sık Amerika'dan müzik grupları geliyor. Hatırat yazacak mısınız?Neyi yazıp, neyi yazamayacağımın sınırını çekmekte güçlük çekerim diye yazmamaya karar verdim. Ama ‘‘Ask Mehmet’’'leri kitap haline getirmeyi düşünüyorum. BÄ°ZÄ°MKÄ°LER AMERÄ°KALILAR'I TAVLIYORKim kimi tavlıyor? Amerikalı askerler mi, Adanalı kızlar mı?- Adanalı kızların böyle bir çabası maalesef var. 3-5 biradan sonra iyi arkadaÅŸ oluyorlar. Sadece tavlamakla kalmıyorlar, evleniyorlar. Ama sadece erkek askerler tavlanmıyor ki, kadın askerleri de tavlıyorlar. PATRONUM ABD MAAÅžIM TLZenginin parası züğürdün çenesini yorar misali; maaşınızı Türk Lirası mı, dolar olarak mı alıyorsunuz?- Sizi Allah mı yolladı? Etrafımdaki herkes dolarla maaÅŸ aldığımı sanıyor, bir türlü ikna edemiyorum. Bunca yıldır maaşımı hep Türk Lirası olarak aldım. Ä°ncirlik'te dolarla maaÅŸ alan hiçbir Türk personel yok. Türk parası alırız ve SSK'ya baÄŸlıyızdır. Patron ABD ama paramız Türk parası olarak veriliyor. ASK MEHMET'TEN SONRA ASK JENNÄ°FER, ASK BRIDGETTürk kültürüyle ilgili herkes teker teker soru soruyordu. Tek tek hepsine anlatmaktansa kendi bünyemizde yayınlanan dergiye yazı yazayım dedim ve Ask Mehmet (Mehmet'e Sor) adıyla bir köşe yazmaya baÅŸladım. Derginin ilk sayısı çıktı, hanıma hava atacağım ya, yazımın olduÄŸu sayfayı açtım, masanını üzerine koydum. Baktım bizim hanımdan tık yok. ‘‘Gazeteyi görmedin mi?’’ diye sordum. Yüzüme ters ters bakıp, ‘‘Gördüm, ne bu böyle aÅŸk, maÅŸk’’ dedi. Ä°ngilizce bilmediÄŸi için ask'ı aÅŸk zannetti. Bizim gazetede yaptığımız bu köşe çok tutulunca, diÄŸer üsler de aynı ÅŸeyi yaptılar. Ask Bridget, Ask Jennifer, Ask Michael'a baÅŸladılar. Yaptılar ama bir süre sonra köşelerini kapatmak zorunda kaldılar. Çünkü bizim kültürümüz o kadar geniÅŸ ki sor sor bitmiyor. Daha sonra bu bölüm bizim üs içindeki kapalı devre televizyonumuzda da program olarak yapılmaya baÅŸladı. Televizyonda canlı telefon baÄŸlantıları kuruluyor.Bir arkadaşım geçenlerde bana baharatlı bir sakız verdi. Özellikle bunun Manisa'da yapıldığını ve her derde deva olduÄŸunu söyledi. Bana bu sakızın hikayesini anlattı ama anlamadım. Nedir bunun hikayesi ve baÅŸka nerede bulabilirim? AlışveriÅŸe çıktığımda, mutlaka girdiÄŸim her dükkan, ‘‘Lütfen oturun, bir çay ikram edelim’’ diyorlar. Niye tanımadıklarını oturtuyorlar ve çay ikram ediyorlar. Oturmalı ve çay içmeli miyim?Sokakta donut'a benzeyen susamlı bir ÅŸey gördüm. Özellikle çocuklar satıyordu. Nedir onlar?Aralık ayında akÅŸam Sabancı Camii'nin minarelerinde çok güzel ışıklandırmalar vardı. Ertesi gün fotoÄŸrafını çekmek için gittiÄŸimde ışıklar yanmıyordu. Neden hergün aydınlatılmıyor?Portakal aÄŸaçları gördüm ve kopartıp yedim. Ama çok acıydı, yiyemedim. Bir portakal türü mü, yoksa limon türü müydü? (Turunç'tan bahsediyor)Dikkat ediyorum, Türkler birbirlerine ‘‘merhaba’’ dediklerinde, ya ellerini karşısındakinin sırtına dokunuyor, ya da başını okÅŸuyor. Bu bir tür Türk geleneÄŸi mi? Anlamı ne?Bir otelde kalıyorduk. Fiyata oda, kahvaltı dahildi ve inanılmaz ucuzdu. Fakat kahvaltıya indiÄŸimizde gözlerime inanamadım. Masada peynir, zeytin, domates, salatalık, ekmek, yaÄŸ ve reçel vardı. Türkler her sabah kahvaltıda bunları mı yiyor, yoksa sadece o otele özgü müydü? ASK MEHMET'E AMERÄ°KALI'LARIN SORULARIÄ°ncirlik Ãœssü, 1951'de kurulmaya baÅŸlandı. 1954'de Amerikalılar geldi.Ãœs, 15 bin dönüm arazi üzerine kurulu. Asker, asker ailesi ve sivil olarak 4500 nüfusu var.Bekar askerlerin Ä°ncirlik'teki görev süresi 15 ay, evli askerlerin ise 2 ya da 3 yıl.Ä°ncirlik kasabası, adını eskiden bölgedeki incir aÄŸaçlarının yoÄŸunluÄŸundan almış. Adı Sürekli DeÄŸiÅŸen Ãœs10. MüfrezeHava Atış Bombardıman Destek Grup Komutanlığıİncirlik Ãœssüİncirlik Tesisi10. Tanker Ãœs KomutanlığıÂ