İmparatorlar doğuyor

Yapılan araştırmalar gelecek on yılda Avrupa'da sadece üç büyük havayolu şirketinin ayakta kalabileceğini gösteriyor. Bu ayakta kalış aynı zamanda Avrupa Birliği havayolu şirketlerinin Amerikan havayolu şirketleri karşısında meydan okumalarını da güçlendirecek.Tırmanarak büyüyecek olan Avrupalı ve Amerikalı havayollarının rekabeti aynı zamanda uçak imalatçılarının da kavgalarını alevlendirecek. Amerikalı uçak imalatçısı Boeing ve Avrupalı uçak imalatçısı Airbus, şimdiden yeni stratejilerini belirleyip pazardaki hakimiyetlerini şekillendirme telaşına düştüler.Kıran kırana yaşanan rekabette Avrupa'da ilk üçün en büyük adayları Air France, British Airways ve Lufthansa. Bu şirketler etrafında gelişecek pazarda dışarıda kalan havayollarının hangi grubun içine gireceği merakla bekleniyor. Son olarak Air France ile KLM birleşmesi ve Alitalia'nın da bu grup içinde yer alacağı haberlerinin yayılması pazarda tam bir şok yarattı. Ortaya çıkan bu dev yapı pazardaki rekabet düzenini değiştirecek, küçük havayollarının yaşamasını neredeyse imkansız hale getirecek. Böyle bir durum bilet fiyatlarının ucuzlaması yerine ortaya çıkan üç tekelin istediği gibi at koşturabileceği bir pazarın da etkin sinyallerini veriyor...KIRILGAN BİR İŞHavacılık, dünyanın en kırılgan, krizlerden en çok etkilenen sektörlerinin başında geliyor. Küresel kriz, 11 Eylül, Irak Savaşı, SARS derken sektör birkaç yıldır tarihinin en zorlu günlerini yaşıyor. Maliyetlerini kontrol altına alamayan, aşırı hızlı büyüyen, rekabette zorlanan, pazar payları düşen şirketler kurtuluşu birleşmede buluyor. Büyükler küçükleri yutuyor. İsimler değişiyor, uluslararası kimlikli dev şirketler ortaya çıkıyor. Birleşmeler hükümetlerin de işine geliyor. Artık büyük zararları üstlenmek istemeyen devletler, birleşmeyle birlikte havayolu şirketlerini daha rahat özelleştirme sürecine alıyor. Çoğu birleşme operasyonu aynı havayolu birliğine girilmesi ile başlıyor. Yolcu programlarından kabin hizmetine, eğitimden bakıma kadar pek çok konuda iş birliği yapan şirketlerin birleşmeleri çok daha kolay oluyor.DEV BİRLEŞMEYılın evliliği Fransız Havayolları Air France ve Hollanda Kraliyet Havayolları KLM arasında yaşandı. British Airways (BA) ile yıllarca flört eden KLM, son aylarda Air France'a döndü. Bundan sonra Air France-KLM adını alan şirket, 540 uçakla dünyanın en büyük üçüncü havayolu şirketi oldu.Bu birleşmeye Amerika'dan itiraz gelmemesi ilginçti. Bunun arkasında KLM'in uzun yıllardır beraber çalıştığı Northwest ve Continental Havayolları'nın hemen SkyTeam'e iş birliği için görüşmelere başlaması yatıyordu. Amerika tepkisini SkyTeam ortaklığının gelişimine göre verecek.Uzmanlar, KLM'in Kuzey Avrupa'da, Air France'ın ise Güney Avrupa'da güçlü bir yapıya sahip olduğunu belirtiyor. İki şirketin ortak olmasıyla Avrupa iç hatlarında birbirini tamamlayarak iyi bir potansiyale ulaşacağı vurgulanıyor. Uzun menzilli uçuşlarda ise iki şirket çok fazla aynı noktaya uçmuyor. Bu nedenle KLM'in SkyTeam ortaklığına önemli bir güç vermesi bekleniyor.STAR ALLIANCE SESSİZStar Alliance ise çalışmalarını sessiz sürdürüyor. Amerika kıtasındaki önemli ayakları United ve Air Canada'nın ekonomik açıdan zor günler geçirmesiyle havayolu birliğinin liderliği Lufthansa'ya geçti. Bir yandan United ve Air Canada'nın tekrar kendini toparlaması için çaba harcayan Lufthansa, Avrupa'daki yerini korumak için yeni stratejiler geliştiriyor. Güney Avrupa'da güçlenen Air France grubuna karşılık yeni ortaklar arayan Lufthansa'nın her an bir havayolu şirketi ile ortaklık yapması bekleniyor. Alman devi Lufthansa, şirketin çevresinde oluşturduğu charter ve ucuz maliyetli havayolu şirketleri, büyük ikram kuruluşu ile tek başına da çok güçlü olduğunu her zaman kanıtlıyor. Ancak Lufthansa'nın Avrupa'da ortaya çıkan bu yeni oluşum karşısında gelecek günlerde bir sürpriz yapması da bekleniyor. Önümüzdeki günlerde bütün uçaklarında business koltuklarını değiştirecek olan şirket, birleşmeler karşısında hiçbir tedirginlik yaşamadığını daha önce ilan ettiği programları uygulayarak göstermeye çalışıyor. Lufthansa'nın farklı bir yöntemle çevresinde oluşturduğu ve ekonomik olarak kendisine bağımlı küçük havayollarını kısa sürede büyük operatör haline getirmeside söylentiler arasında. THY'DEN YAKIN TAKİPTürk Hava Yolları pazardaki gelişmeleri yakından izliyor. Özellikle Lufthansa ve Air France uluslararası arenada THY ile ilgilendiklerini açık açık ortaya koyuyor. THY'nin havayolu ortaklıkları dışında kalmaması gerektiğini söyleyen Genel Müdür Basın Danışmanı ve Sözcüsü Recep Güvelioğlu, ancak bu konuda THY'nin çok temkinli olduğunu belirtiyor. Geçmişte Swissair Grubu'nun başını çektiği Qualiflyer'a giren THY, bu ortaklıktan istediğini bulamamıştı. THY özellikle güçlü bölge, ülke ve Orta Asya'daki uçuş noktaları ile elinde ciddi bir potansiyel tutuyor. Ancak Avrupa'da birleşen güçlerin ortaya çıkan uçak potansiyelleri ile THY'nin hakim noktalarına saldıracağı ve buraları fiyat kırarak ele geçirmek için planlar yaptıkları bilinen gerçekler arasında.SWISS ONEWORLD'DEOneWord ortaklığı İsviçreli havayolu şirketi Swiss'in katılımı ile güç kazandı. Geçmişte Swissair başta Sabena olmak üzere bünyesine çok sayıda havayolu almıştı. Ancak portföydeki diğer şirketlerin büyük zararları tek başına başarılı operasyon yapan Swissair'in sonunu hazırlamıştı. Swissair'in faaliyetlerine son verilmesiyle yeni bir havayolu olan Swiss kurulmuştu. Uzun süre ortaklık arayışında bulunan Swiss, böylece birlik arayışını OneWorld'e katılarak sonuçlandırdı. Swiss yılda bu ortaklıktan 100 milyon İsviçre Frangı gelir elde etmeyi planlıyor. Ortaklığın dışında Swiss, BA ile özel bir anlaşma imzaladı. Resmi olarak 24 Ekim'de devreye girecek bu anlaşma ile code share yani ortak uçuşlar yapılacak. BA, Swiss'in Londra Heathrow Havalimanı'ndaki günlük 14 uçuş hakkından 8'ini alacak.İŞTE DEV HAVAYOLU ORTAKLIKLARIStar AllianceUçuş Noktası: 700Uçtuğu Ülke Sayısı: 128Toplam Uçak: 2213Pazar Payı: 23.9 (yüzde)Üye Havayolları: Air Canada, Air New Zealand, ANA, Asiana, Austrian, BMI, Lufthansa, Mexicana, SAS, Singapur, Spanair, Thai, United, Varig.OneWorldUçuş Noktası: 573Uçtuğu Ülke Sayısı: 136Toplam Uçak: 1996Pazar Payı: 18.1 (yüzde)Üye Havayolları: Aer Lingus, American Airlines, British Airways, Cathay Pacific, Finnair, Iberia, LanChile, Qantas, SwissSkyTeamUçuş Noktası: 512Uçtuğu Ülke Sayısı: 51Toplam Uçak: 1208Pazar Payı: 25.8 (yüzde)Üye Havayolları: Air France, Aeromexico Airlines, Alitalia, CSA Czech Airlines, Delta Airlines, Korean Air, KLM.Keşke kalsaydın Tuğrul...Henüz World Trade Center yıkılmamıştı. Tuğrul'la bir akşam en tepedeki restoranda en mükemmel şarapları tattık. O mütevazı kimliği ile tek tek bütün şarapları bağbozumundan başlayarak anlattı. Topraktan rüzgara, üzüm tanelerinin üzerine düşen nemden bahsederek New York'un tepesinde bağlarda güzel bir yürüyüş yaptık.Dünyanın birçok yerinde birlikte olduk. Yemekler yedik, derin sohbetlerde onun kendini geriye çekerek bilgiçlik taslamadan sunduğu mükemmel kültüründen yararlandık. Uçak yemeklerinin hazırlanışından hijyen standartlarına kadar bana hiçbir kitapta bulamayacağım bilgileri sundu.Bir ay önce yollarımız Frankfurt'ta kesişti. Bir cumartesi günü cadde kenarında küçük bir festivalde geleceğe kadeh kaldırdık. Onun seçtiği Bavyera'nın bir mütevazı şarabını yudumladık. Sonra ben Münih'e o başka bir kente gitti.Yüreği sevgi dolu, her gün yeni bir şeyler öğrenen ve çevresine saygı ile yayan mükemmel bir adamdı o. Tuğrul Şavkay'la bir gün Kaz Dağları’nın eteğinde bir yerde, ya da New York ve belki Cape Town'da Masa Dağı’nın ayaklarını saran üzüm bağlarından birinde tekrar karşılaşacağım.Bu kez Frankfurt'ta olduğu gibi gitmemesi için ona yalvaracağım...PromosyonlarLufthansa Alman Havayolları Türkiye'de Miles&More özel yolcu programına üye olan yolcularına yüzde 10 indirim yapıyor. 20 Kasım'a kadar Lufthansa'nın İstanbul, Ankara ve İzmir çıkışlı uçuşları için geçerli bu kampanyadan yararlanmak için seyahat acentelerine başvurup üye formu doldurmak yeterli.Air France 31 Ekim'e kadar İstanbul çıkışlı, Paris aktarmalı Amerika yönündeki uçuşlarında özel promosyon uyguluyor. Vergiler hariç, ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş New York 489, Atlanta, Boston, Chicago, Philadephia, Washington 499, Houston, Miami, Orlando Dallas 549, Phoenix, San Francisco, Los Angeles, Seattle 599, Toronto ise 499 dolardan başlıyor. Air France ayrıca kuruluşunun 70'inci yıldönümünde 19 Aralık'a kadar İstanbul çıkışlı Paris, New York, Chicago, Washington, Miami, Los Angeles, San Francisco, Toronto ve Montreal uçuşlarında özel yolcu programına üye müşterilerine iki kat fazla mil veriyor.Orex’ten 2. uçakOrbit Express (Orex) Havayolları getirdiği ikinci kargo uçağı ile tarifeli uçuşlara başladı. Haftada beş gün İstanbul'dan Brüksel aktarmalı Londra/Gatwick Havalimanı'na uçan şirket 20 Ekim'den itibaren Taşkent aktarmalı Şanghay'a tarifeli sefer yapacak. Orex 2004'te Amerika, Kanada, Hindistan, İspanya ve Yunanistan'a da uçmayı planlıyor. Kontrolörler günüHava Trafik Kontrolörleri Günü 19 Ekim'de Hezarfen Havaalanı, 20 Ekim'de de Atatürk Havalimanı'nda düzenlenecek uluslararası toplantı ve etkinliklerle kutlanacak. Hava trafik hizmetlerinin tartışılacağı toplantıya bölge ülkelerden temsilciler de katılacak.