Oluşturulma Tarihi: Kasım 02, 2003 00:00
Avusturya'nın başkenti Viyana, Türkiye'de üniversiteye gidemeyen imam hatip mezunu türbanlı kız öğrencilerin kaçış şehri oldu. Öğrencilere kısa adı WONDER olan bir dernek yardımcı oluyor.Viyana'nın göbeğinde beş katlı bakımlı bir bina. 34 dairesinde Viyana üniversitelerinde eğitim gören tam 200 kız öğrenci kalıyor. Hepsi de imam hatip mezunu, türbanlı ve bu yüzden Türkiye'de üniversiteye gidememiş. Şimdi Viyana'nın özgür havasını soluyup Avrupa'dan Türkiye'ye bakma ayrıcalığını yaşıyorlar. Onlara bu olanağı iki yıl önce kurulan Viyana Uluslararası Öğrenci Aktivitelerini Destekleme Derneği (WONDER) sağlıyor. Dernek eğitim masraflarını karşılamak için her öğrenciye Türkiye'den bir sponsor buluyor, yurt imkanı sağlıyor. Bu yolla eğitimine devam eden öğrenciler arasında İslami kesime mensup gazeteci, yazar ve akademisyenlerin kızları da var. Vakit Gazetesi yazarı Abdurrahman Dilipak'ın kızı Fatıma Zehra Dilipak'la Milli Gazete'nin Yazı İşleri Müdürü Ekrem Kızıltaş'ın kızı Betül Kızıltaş bu öğrenciler arasında. Esra Sümeyye Özkan 22 yaşında. Osmaniye İmam Hatip Lisesi'ni bitirip Fatih Üniversitesi'ni kazanmış. Bir yıl sonra başlayan türban yasağı nedeniyle okulla ilişiği kesilmiş. Okumak için geriye tek yol olarak türbanın sorun olmadığı bir ülkeye gitmek kalmış. Ama ona da ailesinin olanakları elvermemiş. ‘‘Lisedeyken yurtdışında okuma hayalleri kurardım sık sık, ama olanak yoktu’’ diyor. Özkan'ın imdadına Viyana Uluslararası Öğrenci Aktivitelerini Destekleme Derneği (WONDER) yetişmiş. Genç kız kendisine barınmak için yurt, eğitim masrafları için de sponsor olanağı sağlayan WONDER aracılığıyla Viyana'ya gelmiş. ‘‘Başlangıçta sıkıntılı oldu ama artık alıştım. Matematik okuyorum. Burada matematik felsefeyle içiçe. Ayrıca arkadaşlarımla bir edebiyat dergisi çıkartıyoruz. Bir yandan da Osmanlıca öğreniyorum’’ diyor. Türkiye'ye karşı buruk hisler taşıdığını ancak kırgın olmadığını anlatıyor: ‘‘Viyana'da insan olduğumu hissetmek bana huzur veriyor’’ diyor hüzünlü bir ses tonuyla. Esra Sümeyye Özkan başını açmamak için yurtdışında okumak yolunu seçen tek öğrenci değil. Onunla birlikte 200 başörtülü öğrenci daha okuyor Viyana'da. Hepsi de imam hatip mezunu. Üniversiteye girişte puan katsayısı farklılığına rağmen Türkiye'nin önde gelen okullarını kazanmışlar. Bazıları kayıt aşamasında karşılaşmış başörtü yasağıyla. Bazıları yasak nedeniyle okullarına girememiş, uzaklaşmak zorunda kalmışlar. Sonuçta onlar da tıpkı Esra gibi WONDER'e başvurmuş. İki yıl içinde dernek aracılığıyla Viyana'da tahsil yapmaya gelen kızların sayısı 200, toplam öğrenci sayısı ise 400'ü bulmuş.Şimdi Viyana'nın göbeğinde beş katlı 34 daireli bir yurtta birlikte kalıyor, türbanı sorun etmeyen üniversitelerde eğitimlerine devam ediyorlar. Başlangıçta uyum problemi yaşasalar da şimdi türbanlarıyla istedikleri yere girip çıkıyor, bisikletleriyle dolaştıkları Viyana sokaklarında ilginç görüntüler oluşturuyorlar. Aralarında kay kay yapanlar da var. Çoğu Almanca'nın yanı sıra ikinci bir dil öğrenmeye başlamış. Okullarını bitirdikten sonra Fransa, İngiltere, Kanada gibi ülkelerde ihtisas yapacaklarını söylüyorlar.Başörtülü öğrenciler bizi Viyana'nın ünlü Cafe Central'ine davet ediyor. Canlı müzik yapılan ve klasik müzik çalınan kafeye birlikte giriyoruz. Başörtüleriyle girdikleri mekanlarda garsonlar tarafından güleryüzle karşılanıyorlar. Tramvayda, metroda, okulda, hayatın farklı alanlarında oldukça rahatlar. Yabancı ellerde saygı görmek onları mutlu ediyor.Sohbet türban, okul, Viyana üzerinde yoğunlaşıyor. Zeynep Esra Abay (21) Viyana Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde birinci sınıf öğrencisi. Daha önce Türkiye'de iki buçuk yıl İngiliz edebiyatı okumuş. Ailesi İstanbul'da oturuyor. Başörtüsü yasağıyla KKTC'de okurken karşılaşmış. ‘‘Özel bir üniversitede okurken başörtüsü yasağı sadece KKTC'li ve Türkiye'den gelen öğrencilere uygulandı. Diğerleri okuluna devam ederken biz apar topar okuldan atıldık. Bu çok zoruma gidiyor. Kıbrıs'tan ağlayarak ayrıldım’’ diye anlatıyor. ‘‘Her şeye rağmen dünyaya Avrupa'dan bakmanın ayrıcalık olduğuna inanıyorum.’’Hilal Pala da (22) Zeynep Esra gibi iletişim okuyanlardan biri. O da İstanbul'dan gelmiş. Birinci sınıfta. Ailesinden ayrı olmaktan dolayı mutsuzmuş ancak arkadaşlarıyla kurduğu uyumlu ilişki onu rahatlatmış. ‘‘Burada olmak kolay değil. Burada olmak ve başarılı olmak Türkiye'de başarılı okumaktan daha zor. Dil sıkıntısı yaşıyoruz. Farklı kültürlerden insanlarla aynı kentte yaşamak artı şeyler katıyor hayatımıza. Doğuluyuz ama Batılı düşünmek zorundayız burada. Bunu başarabildiğimizde hayatımıza yeni şeyler katmış olacağız.’’Zeynep Esra, Viyana'ya okumaya gelen 200 başörtülü arkadaşıyla birlikte Türklerin buradaki imajını düzelttiklerine inanıyor: ‘‘İstanbul'u görmeden, kent kültürü edinmeden birçok Türk buraya gelmiş. Buradaki yaşama adapte olana kadar çok büyük sıkıntılar yaşamışlar. Hoş olmayan izler bırakmışlar. Kısa sürede bu izleri, Türklerin olumsuz imajlarını sildik.’’Hepsinin ortak hedefi ihtisas yaptıktan sonra Türkiye'ye dönmek. Yurtta kalan öğrencilerden 22 yaşındaki Hacer Tütüncü, ‘‘Viyana'da genç bir potansiyel oluşturuyoruz. Bu potansiyeli ileride Türkiye'ye kaydırmayı düşünüyoruz. Geri döndüğümüzde daha iyi bir Türkiye bulmak istiyoruz. Ümitliyiz. Yasaksız bir Türkiye istiyoruz. Yüzümüzdeki gülümsemeyle Viyanalıları şaşırtıyoruz. Başörtüsü sebebiyle eğitim hakları ellerinden alınan arkadaşlarımızın da yüzlerinin gülmesini istiyoruz’’ diyor.Her öğrenciye eğitim masrafını üstlenecek bir sponsor buluyorlarWONDER, Viyana'ya okumak amacıyla gelen imam hatip mezunu 13 Türk öğrenci tarafından iki yıl önce kurulmuş. Türkiye'de imam hatip liselerinden başarıyla mezun olan, üniversite imtihanlarında yüksek başarı gösterdikleri halde puan katsayısı ve başörtüsü nedeniyle istedikleri okullara giremeyen öğrencilerin Viyana üniversitelerinde okumalarına yardımcı oluyor. Onlara altyapı hazırlıyor, danışmanlık hizmeti veriyor. Dil öğrenmelerine yardımcı oluyor, sosyal aktiviteleri düzenliyor. Bu kapsamda son bir yıl içinde Türkiye'deki çeşitli üniversitelerden otuz beş bilim adamı ve yazar derneğin seminer programlarına katılmış.SADECE İMAM HATİPLİLEREİki yıl içinde 200 kız ve 200 erkek öğrenciye Avusturya'nın başkenti Viyana'da okuma imkanı sağlayan dernek öğrencilerini seçerek alıyor. Öğrenci seçiminde imam hatipli olmak birinci şart. Öğrencinin ÖSS puanı ve imam hatip lisesini bitirme notunun da yüksek olması gerekiyor. Zeki ve çalışkan olmak, ahlaki zafiyetleri olmamak derneğin aradığı diğer vasıflar.NASIL ÇALIŞIYOR?Bu kriterlere sahip öğrenciler WONDER'e başvurarak, Avrupa'da okumak istediklerini söylüyorlar. WONDER, öğrencilere üniversitelere nasıl başvuracaklarını, kabul alabilmek için nelere dikkat etmeleri gerektiğini anlatıyor. Viyana'da okuma hakkı kazanan öğrencilere vize, okul kayıtları ve Viyana'daki günlük yaşama ilişkin bilgi aktarıyor. Bütün bu danışmanlık hizmetleri ücretsiz.Dernek öğrencilerin barınma sorununa da çözüm üretmiş. Erkek öğrenciler şehrin çeşitli yerlerinde tutulan dairelerde, kız öğrenciler ise beş katlı 34 daireli büyük yurtta kalıyor. Yurttaki daireler ve evlerin doğal gaz, elektrik gibi ortak giderleri öğrenciler tarafından karşılanıyor. Öğrenciler bunun için derneğe her ay 250 Euro ödüyor. Dernek aracılığıyla Viyana'ya gelen tüm öğrenciler WONDER'e üye olmak zorunda. 300 ÖĞRENCİYE BURS BULDULARWONDER, maddi imkansızlık nedeniyle sıkıntı çeken öğrenciler için burs buluyor. Dernek imam hatip mezunu olan ya da onları desteklemek isteyen işadamı, şirket ya da kuruluşlara başvurup, Viyana'da eğitime başlayan, yetenekli, ama maddi imkanları kısıtlı bir öğrenciyi okutmasını istiyor. Yani öğrenci ile burs veren kişiyi buluşturan bir köprü işlevi görüyor.Para WONDER'e verilmiyor. Burs veren kişi parayı ismini öğrendiği ve masraflarını üstlendiği öğrencinin Avusturya'daki hesabına yatırıyor.Viyana diğer Avrupa ülkelerine göre ucuz ancak Türkiye'ye göre oldukça pahalı bir kent. Öğrenciler barınma, ısınma ve
yemek ihtiyaçlarını paylaştıkları için rahatlıkla geçinebiliyor. Bir öğrencinin aylık masrafı yaklaşık 500 Euro. 8 aylık bir eğitim döneminde bir öğrenciye verilen burs, Türkiye'ye gidiş dönüş uçak parası dahil beş bin Euro. Sistem ‘‘bir öğrenciye bir hayırsever’’ esasına göre çalışıyor.Bu sistemle 400 öğrencinin 300'ü burslu olarak okuyor. 100'ü ise ailelerinden gelen parayla eğitimlerini sürdürüyor. AVUSTURYA’DA EĞİTİM BEDAVATürk öğrencilerin Viyana'daki eğitim çabasına resmi makamlar destek veriyor. Okumak isteyen herkese üniversite kapılarını açan Avusturya hükümeti din, dil, ırk ayrımı yapmıyor. Yani üniversitelerdeki tek yabancı öğrenciler Türkler değil. Viyana'daki üniversitelere başvuran Türk öğrenciler, Türkiye'de dört yıllık bir üniversiteye yerleşmiş olduklarını ispatlamak zorunda. Bu yapıldığında diğer prosedürler öğrencilerin lehine işliyor. Yurt binası şehrin merkezindeWONDER, Viyana'nın göbeğinde, Döblingerhauet Caddesi'ndeki beş katlı, restore edilmiş kiralık bir apartmanda faaliyet gösteriyor. Bin sekiz yüz metrekare kullanım alanına sahip binanın giriş katı derneğin yönetimine ayrılmış. Diğer dört katta 200 kız öğrencinin kaldığı 34 daire var.Binanın zemin katında öğrencilerin ortak kullanımına açık iki konferans salonuyla bir kütüphane bulunuyor. Bu salonlarda çeşitli sosyal aktiviteler, seminer ve konferanslar yapılıyor. Orada olduğumuz günlerde Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'i anma toplantısı da burada yapıldı.Kız öğrencilerin çoğu Viyana Üniversitesi'nde okuyor. Bir bölümü de Teknik ve Ekonomi Üniversiteleri'nde okuyor. Wirtschaft (Ekonomi), öğrencilerin kaldığı binaya en yakın üniversite. 200 metrelik mesafede. Teknik ve Viyana üniversitelerinde okuyan öğrencilerin çoğu okullarına bisikletle gidip geliyor. Apartmanın girişi öğrencilerin bisikletleriyle dolu.Öğrencilerin kaldığı her dairede en az bir bilgisayar bulunuyor. Yirmidört saat internete bağlanabiliyorlar. Öğrenciler yemeklerini kendi paylaştıkları dairede nöbet sistemiyle kendileri hazırlıyor.Öğrencilerin sosyal danışmanlığını WONDER Başkanı Yusuf Kara'nın eşi Nadire Kara yapıyor. Nadire Kara da başörtüsü yasağı nedeniyle Türkiye'deki edebiyat öğretmenliğini bırakarak Viyana'ya eşinin yanına gelmiş.Kara ailesinin aynı binadaki evlerinin kapısı öğrencilere sürekli açık. Nadire Kara, Viyana'da okumaya gelen öğrencilere aile özlemi çektirmemeye çalıştıklarını söylüyor: ‘‘Burada anne baba özlemi çekmesinler istiyoruz. Maddi ve manevi tüm sorunlarını paylaşmaya çalışıyoruz. Viyana'da 400 çocuğumuza annelik babalık yapıyoruz. Yaptığımız işten mutluluk duyuyoruz’’ diyor.WONDER Başkanı Yusuf Kara, neden sadece imam hatipliler, sorusuna şu yanıtı veriyor: ‘‘Türkiye'de imam hatipliler başarılı olmalarına rağmen istedikleri üniversitelere giremiyor. Bunların önünü açmaya çalışıyoruz. İstedikleri bölümü kazanmış olsalar bile Türkiye'deki başörtüsü sorunu nedeniyle istedikleri okula gidemiyorlar. Avrupa'daki üniversitelerde böyle bir sorun yaşanmıyor. Hem farklı dilleri öğreniyor hem de dünya standartlarında bir üniversite bitirmiş oluyorlar. Eğitim hakkının engellenmemesi ve ihtiyacı olanlara yardımcı olunması gerektiğine inanıyoruz.’’Avusturya'da 180 bin Türk yaşıyor. Bunun 100 bine yakını Viyana'da. Viyana'daki Türkler WONDER'in bu organizasyonuna katkıda bulunuyor mu? Öğrencilere burs veren var mı? Bu soruya Kara, ‘‘Hayır, hiçbir destek görmüyoruz. Bursları Türkiye'den sağlıyoruz’’ diye cevap veriyor. Yusuf Kara, WONDER'in hedeflerini şöyle sıralıyor: ‘‘Öncelikle mevcut öğrencilerin akademik kariyerlerini yapmalarını sağlamak. Kariyer yaptıktan sonra Türkiye'ye dönerek, ülkeye faydalı birer bilim adamı olmalarına katkıda bulunmak. Türkiye'deki mağduriyet devam ettiği sürece başarılı olanları desteklemeye devam edeceğiz.’’FATIMA ZEHRA DİLİPAK (20)Bir Müslüman olarak Hıristiyan teolojisi öğrenmemde sakınca yokİslami kesimin tanınmış yazarlarından Abdurrahman Dilipak'ın kızı Fatıma Zehra Dilipak da WONDER aracılığıyla Viyana'da okuyan öğrencilerden. Zehra Dilipak İslam Akademisi'nde okuyor. Almanca ve Arapça eğitim alıyor. İslam Akademisi'ni bitirdiğinde din öğretmenliği yapabileceğini söylüyor. Türkiye'de kendisiyle ilgili yayımlanan
haberler için ‘‘rahatsız oldum’’ diyor. Akademi eğitiminin yanı sıra Katolik Üniversitesi'nde misafir öğrenci sıfatıyla dersler almaya başlayacağını da doğruluyor: ‘‘Bir Müslüman olarak Hıristiyan teolojisini öğrenmemde hiçbir sakınca yok. Türkiye'de üniversiteyi kazandığım halde başörtülü olduğum için kayıt yaptıramadım. Kayıt belgem olsaydı burada normal eğitime geçecektim. Eğitim hakkımız elimizden alındı.’’ELİF OYUK (21)Bilkent’te çok iyiydim şimdi derslerimde daha vasatımBalıkesir Gönen İmam Hatip Lisesi'ni iyi bir dereceyle bitirdikten sonra Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler'i kazandım. Birbuçuk yıl sonra, başörtüsü yasağı başlayınca Viyana'ya geldim. Almanca öğrenmekte çok zorlandım. Hálá da iyi derecede öğrendiğimi söyleyemem. Derslerde zorlanıyorum. Bilkent'te derslerim çok iyiydi. Şimdi vasatım. Hepsi benim dışımda gelişen olaylar bunlar. Birey olarak olanlardan çok büyük zarar gördüm. Hayatımı değiştirmek zorunda kaldım. Burada arkadaşlarımla her şeyi paylaşıyoruz. Gezi ve spor alanları çok fazla. Hepsinden yararlanıyoruz ancak Türkiye'de okuyamamanın burukluğunu bir türlü üzerimden atamıyorum.MELİKE UYAR (22)Burada çekingen değilim tiyatro,
sinema, opera hepsinden yararlanıyorumYozgat Ä°mam Hatip Lisesi mezunuyum. Bilgi Ãœniversitesi'nden sonra Viyana Ekonomi Ãœniversitesi'ne kaydoldum. Burada herkesin yararlandığı sosyal imkanlar var. Okulda sadece benimle aynı kaderi paylaÅŸanlarla deÄŸil Avusturyalı arkadaÅŸlarımla da iyi diyaloglarım var. Burada çekingen deÄŸilim. Tiyatro, opera, sinema ne varsa bütün imkanlardan yararlanıyorum. Türkiye'de istikbal endiÅŸem yok. EÄŸitim alırken hem kültürünü hem de ticaretini inceliyorum Viyana'nın. Türkiye'ye dönünce kendi iÅŸimi kurmayı düşünüyorum. WONDER’İN DANIÅžMANI MATUÅžKA BEYEntelektüel Müslümanların sayısının artması önemliTürk öğrencileri çatısı altında toplayan WONDER'in danışmanı bir Avusturyalı. Muhammed Yusuf MatuÅŸka’ya öğrenciler soyadıyla hitap ediyor. MatuÅŸka Bey, Türklere yabancı deÄŸil. Meslek hayatının son üç yılını Ankara'da Avusturya BaÅŸkonsolosu olarak geçirmiÅŸ Muhammed Yusuf MatuÅŸka. MatuÅŸka Bey'in ilginç bir yönü de genç yaÅŸta Ä°slamiyet’i seçmiÅŸ olması. Daha 17 yaşında tanışmış Ä°slam’la. Sonra Müslüman olmuÅŸ. Müslüman olması mesleÄŸinde yükselmesine engel olmamış. Uzun yıllar ülkesini konsolos olarak baÅŸarıyla temsil etmiÅŸ. Åžimdi 64 yaşında, WONDER'in danışmanlığını yapıyor, Türk öğrencilerle Avusturya makamları arasında köprü oluyor. ‘‘Kıyafetin belli bir parçasının yasaklanması ister Türkiye'de, ister Fransa'da ya da Almanya'da olsun, devletin vatandaÅŸlarının kiÅŸisel özgürlüğüne müdahale etmesidir. Özgür ve demokratik anayasaya aykırıdır’’ diyor. Avusturya'da yaÅŸayan Ä°slam topluluÄŸu için entelektüel Müslümanların sayısının artmasının çok önemli bir geliÅŸme olduÄŸunu söylüyor. Öğrencilere yardımcı olmanın kendisini mutlu ettiÄŸini, Türk öğrencilerin eÄŸitimlerini en iyi ÅŸekilde bitirmek için çok çaba harcadıklarına inandığını anlatıyor.SÃœMEYYE DURSUN (19)Felsefe öğreniyorumGaziosmanpaÅŸa Kazım Karabekir Ä°mam Hatip Lisesi'ni bitirdim. 16 yaşımda üniversiteyi kazandım ve başörtüsü sorunu yok diye Bilgi Ãœniversitesi'nin matematik bölümünü tek tercih olarak seçtim. Yasak oraya da geldi, ben de buraya geldim. Sinemayla ilgiliyim. Felsefe, Almanca ve Fransızca öğreniyorum.NEVÄ°N ÖZTÃœRK (22)Bazen sıkılsam da Viyana güzelViyana'da mimarlık okumak geçmiÅŸte yaÅŸadığım sıkıntıları unutturuyor. Ä°stanbul Kartal Ä°mam Hatip Lisesi mezunuyum. Beykent Ãœniversitesi Mimarlık Bölümü'nde geçen bir yılın ardından buraya geldim. Bazen sıkılsam da Viyana güzel bir kent. Kanada'da ihtisas yaptıktan sonra Türkiye'ye döneceÄŸim.AYÅžEGÃœL ARAR (22)Wonder’i 12 arkadaşımla beraber kurdukViyana'ya ilk gelen ve 12 arka-daşımla WONDER'i kuran ekipte yer aldım. DiÅŸ hekim-liÄŸinde okuyorum. Burada uzmanlık yaptıktan sonra ülkeme döneceÄŸim. Viyana 20 gün kalmak ya da gezmek için ideal bir kent. Sokaklarda sanki bir labirentte dolaşıyormuÅŸum gibi oluyorum. Tarihin ağırlığını hissediyor insan burada. Belki de bana öyle geliyor.SAADET PEKZORLU (22)Buraya karanlık bir ruh hakimBursalıyım ve imam hatibi Bursa'da okudum. Yeditepe Sistem MühendisliÄŸi'nde okurken Viyana'ya geldim ve ekonomi okuyorum. Viyana büyük bir müze gibi. Ancak karanlık bir ruh hali hakim kente. Burada kalmayı düşünmüyorum. Tarihi, kültürü, yeÅŸili, her ÅŸeyden önemlisi Bursa'daki insani iliÅŸkiler çok sıcak. Burayı soÄŸuk buluyorum.Â
button